💠 تهذیب روح
🔸 بهترین راهی را كه قرآن كریم برای #تهذیب_روح ارائه می كند، این است كه ما بعد از شناخت تجرّد روح او را به یك چیز جاودانه سرگرم بكنیم، اصراری بر اینكه برای ابد با تن در دنیا بمانیم نداشته باشیم كه ﴿إِنَّكَ مَیتٌ وَإِنَّهُم مَیتُونَ﴾،[1] بلکه اصرار داشته باشیم كه آثار ما جاودانه باشد ﴿نَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ﴾[2] و آثار جاودانه را #روح_جاوید به جا می گذارد، این كار شدنی است! بنابراین اصرار قرآن بر این است كه ما به این معارف قلبی بیشتر بها بدهیم در عین حال كه به ما دستور می دهد، واجب و مستحب را انجام بدهیم و از حرام و مكروه بپرهیزیم؛ اما آن مقداری كه بر اساس معارف و بر اساس نیت های قلبی تكیه می كند به آن اندازه بر بدن تكیه نمی كند، اعمال بدنی محدود است، واجب ها مشخص است: چند ركعت نماز واجب است، در سال چند روز روزه واجب هست یا در عمر یك بار مكه رفتن واجب است، اینها واجب های محدود است؛ اما #نام_خدا و #یاد_خدا كه در حقیقت یك كار قلبی است بیكران در بیكران است ﴿یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْراً كَثِیراً﴾[3] چیزی را كه خدا زیاد بشمارد معلوم می شود كه حدّ و حصر خاص ندارد؛ فرمود زیاد به #یاد_خدا باشید، اگر زیاد به یاد خدا بودیم خدا هم زیاد به یاد ماست، نه كم! چون اصلش را این چنین تنظیم كرد ﴿فَاذْكُرُونِی أَذْكُرْكُمْ﴾[4] این یك اصل.
فرمود به یاد من باشید تا من به یاد شما باشم، بعد فرمود: ﴿اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْراً كَثِیراً﴾ زیاد به یاد خدا باشید؛ یعنی اگر می‌خواهید خدا زیاد به یاد شما باشد، شما هم زیاد به یاد خدا باشید؛ این دو اصل.
🔸 اگر خدا زیاد به یاد آدم بود، هرگز انسان مَنسی نیست فراموش نمی شود و اگر مَنسی نبود بیناست، چون كسی كه خدا او را فراموشش بكند او نابیناست. گرچه خدا فراموشكار نیست ﴿وَمَا كَانَ رَبُّكَ نَسِیاً﴾،[5] ولی بعضی ها را از لطف خود دور می دارد. نابینایان از لطف خدا دورند، نه نابینایان بَصری، بلكه نابینایان #بصیرتی! خیلی ها هستند كه روشن دل هستند گرچه به حسب ظاهر نابینا می باشند، آن منظور نیست؛ آن كه در قیامت كور محشور می شود و به خدا عرض می كند ﴿رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِی أَعْمَی وَقَدْ كُنتُ بَصِیراً﴾ خدا می فرماید: ﴿كَذلِكَ أَتَتْكَ آیاتُنَا فَنَسِیتَهَا وَكَذلِكَ الْیوْمَ تُنسَی﴾؛[6] چون آیات ما را فراموش كردی و به یاد آیات ما نبودی امروز هم مورد لطف ما قرار نمی گیری، چنین كسی در قیامت #كور است. اگر كسی مَنسی حق نبود بلكه مذكور الهی بود می شود بینا، اگر #بینا بود یا جزء مقرّبین است یا جزء ابرار، چنین انسانی جاودانه زندگی می كند.
🔸 پس اگر كسی به یاد خدا بود، خدا به یاد اوست این یك مقدمه و اگر كثیراً به یاد خدا بود خدا كثیراً به یاد اوست این دو و هر كس به یاد خدا بود و خدا به یاد او، او بیناست و نابینا نمی شود این سه و اگر كسی نابینا نبود و قلبش بینا بود، بسیاری از اسرار عالم را می بیند چهار و چیزی بالاتر و شیرین تر از شهود اسرار عالم نیست، این هم پنج. اینها محصول #تهذیب_روح و تزكیهٴ نفس است كه از #تطهیر_دل و #احیای #نام حق و #یاد حق در قلب شروع می شود.
[1]. سوره زمر، آیه 30.
[2]. سوره یس، آیه 12.
[3]. سوره احزاب، آیه 41.
[4]. سوره بقره، آیه 152.
[5]. سوره مریم، آیه 64.
[6]. سوره طه، آیات 125 و 126.
#نام_و_یاد_حق
#تطهیر_قلب
#ذکر_کثیر
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 تفسیر موضوعی _ اخلاق در قرآن جلسه 94
🆔 @a_javadiamoli_doross