💠 طهارت دل
🔹 در سورهٴ «حشر» سخن خدای سبحان این است كه مردان الهی از خدای سبحان طهارتِ دل می طلبند ﴿لا تَجْعَلْ فی قُلُوبِنا غِلاًّ لِلَّذینَ آمَنُوا﴾؛[1] خدایا توفیقی عطا كن، كه ما كینه كسی را در دل نداشته باشیم! یعنی بهشتی زندگی كنیم؛ یعنی شما در قرآن فرمودید، مردانی كه در بهشت زندگی می كنند، زنانی كه در بهشت زندگی می كنند، آنها اهل كینه نیستند، ﴿وَ نَزَعْنا ما فی صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ﴾[2] بهشتی ها كینه یكدیگر را ندارند، مهربان، عطوف و ودود هستند. همان معنایی را كه بهشتی ها به عنوان حیاتِ سالم و سلامتِ دل و سلامتِ تن در بهشت دارند، همان را مردان الهی از خدا مسئلت می كنند و همان را امام صادق (سلام الله علیه) فرمود: سخنان ما تأمین می كند، «وَ أَحَادِیثُنَا تُعَطِّفُ بَعْضَكُمْ عَلَی بَعْضٍ».[3]
🔹 مستحضر هستید، این مَثل معروف كه می گویند، سنگ روی سنگ، بند نمی شود، یك پایگاه و پناهگاه علمی و عقلی داشته و دارد و سخنی بر حقّ است. این برج هایی كه ساخته می شود، با ملات نرم بالا می رود؛ بین دو سنگ سخت و سرد، یك ملات رقیق و نرم است، آن نرمی ملات، این سنگ ها را كنار هم جمع می كند، وگرنه سنگ روی سنگ، بند نمی شود. جامعه را مهربانی و عطوفت و صداقت و لطف و صفا، سامان می بخشد، اگر بخواهند كاخ رفیع شوند، در سایه عطوفت و مهربانی است. اختلاف مرض است؛ كینه مرض است؛ دروغگویی مرض است؛ اختلاس مرض است؛ سرقت مرض است؛ روی میزی و زیر میزی گرفتن، هر دو مرض است. اگر ربا، ریا، «سُمعه» و مانند آن شد، اینها مرض است؛ با بیماری هرگز نمی تواند، كاخ رفیع امّت اسلامی را بنا نهاد، پس اساس قرآن، بنابر سورهٴ «انفال» حیات بخشی است و اساس قرآن بنابر سورهٴ «نحل» حیات طیب بخشی است.
🔹 سخنان نورانی امام ششم (سلام الله علیه) بر این است که جامعه را مهربانی، اداره می كند، كمك، اداره می كند، تعاون، اداره می كند، ایثار، اداره می كند. می فرماید، كمك یكدیگر باشید، ﴿تَعاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ وَ التَّقْوی﴾،[4] نه تنها كمك یكدیگر باشید، دیگری را بر خود در وسایلی كه مورد نیاز است مقدّم دارید، ﴿وَ یؤْثِرُونَ عَلی أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ كانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ﴾.[5]
🔹 الگوی ایثار هم در سورهٴ «انسان» در جریان امیرمومنان و فاطمه زهرا و امام مجتبی و امام حسین (سلام الله علیهم) آمده است كه ﴿وَ یطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ مِسْكیناً وَ یتیماً وَ أَسیراً﴾،[6] آن معنا اگر مقدور ما نبود، كارِ انصار مدینه، مقدور ما هست. آن چه که گفته می شود، مقدور ما نیست یا بسیار دشوار است، آن است كه در سورهٴ «انسان» خدای سبحان، فرمود؛ اهل بیت (علیهم السلام) كه روزه گرفتند، هنگام افطار سهمیه خود را به یتیم و مسكین و اسیر دادند. مستحضر هستید، در مدینه اسیر مسلمان نبود و مسلمان در مدینه به اسارت در نمی آمد، جنگ هایی كه بین مسلمین و كفّار رخ می داد، از طرفین اسیر می گرفتند؛ مشركین و كفّاری كه در جنگ ها به اسارت مسلمان ها در می آمدند، در مدینه به سر می بردند. این اسیر ممكن است که اسلام آورده باشد; ولی سابقه كفر داشت و دلیلی هم بر اسلام آوردن او نبود و اگر علی و اولاد علی (سلام الله علیهم اجمعین)؛ یعنی اهل بیت روزه می‌گیرند و سهمیه افطار خود را به یك كافر می‌دهند، این نشان آن است كه حیاتِ جامعه در سایهٴ ایثار است.
🔹ما اگر نتوانیم، در پرتو قرآن، به این بارگاه رفیع بار یابیم، حداقل از كارگاهی كه در آن گرفتار هستیم باید نجات پیدا كنیم و برابر آیهٴ سوره «حشر» به ﴿وَ یؤْثِرُونَ عَلی أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ كانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ﴾ برسیم، اگر به آن نرسیدیم، لااقل به آیهٴ ﴿تَعاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ وَ التَّقْوی﴾ برسیم.
[1]. سوره حشر، آیه10.
[2]. سوره اعراف، آیه43؛ سوره حجر، آیه47.
[3]. الکافی(ط ـ اسلامی)، ج2، ص186.
[4]. سوره مائده، آیه2.
[5]. سوره حشر، آیه9.
[6]. سوره انسان، آیه8.
#نزول_سوره_انسان
#روز_خانواده
#حیات_جامعه
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 پیام به همایش سلامت در پرتو قرآن مجید
تاریخ: 1393/08/18
🆔 @a_javadiamoli_esra