💠 نفس واحد 🔸 فرمود: ﴿وَ لا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ﴾؛[1] خودتان را کوچک نکنید، بد نگویید، چون شما به منزله یک نفس هستید، جامعه به منزله است؛ اگر بخواهید جامعه متّحدی داشته باشید، آن بیان نورانی پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) که در جریان فتح مکه فرمود مؤمنون «یدٌ واحدةً» هستند، اینها «عَلَی‏ مَنْ‏ سِوَاهُم‏»؛[2] نسبت به بیگانه یک دست هستند، این یک دست علیه بیگانه است. بنابراین هم هستند، هم هستند، هم هستند، هم یکدیگر هستند؛ تعبیرات گوناگونی که جاذبه دارد در این بخش‌ ها آمده است. 🔸 ﴿عَسی‏ أَنْ یكُنَّ خَیراً مِنْهُنَّ وَ لا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ﴾؛ خودتان را تحقیر نکنید! کوچک نکنید! اوّلاً این به دو بیان است: یکی اینکه جامعه یک نَفْس است، دوم اینکه کسی که دهان باز کرد و دروغ می‌ گوید، یا بی ‌ادبی می‌ کند، یا فُحش می ‌دهد، اوّلین کاری که این شخص کرده است، خودش را پایین آورده است. این ﴿لا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ﴾ می ‌تواند این قسمت را هم [در بر] بگیرد، چون اوّلین اهانت را انسان می‌ کند. قبلاً هم در ذیل آیه سوره مبارکه «اسراء» گذشت که انسان هر کاری که می ‌کند، این کار پیوند مستقیمی با خود صاحبِ کار دارد. این «لام»، «لام» اختصاص است، «لام» نفی نیست، ﴿إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَها﴾،[3] این طور نیست که این «لام»، «لام» نفی باشد و دومی به قرینه مشاکله «لام» گفته شده باشد، وگرنه باید می‌ گفت: «و إن أسأتم فعلیها»! این طور نیست که برخی ‌ها خیال کردند. این «لام»، «لام» اختصاص است؛ یعنی عمل را رها نمی ‌کند، اگر کار بد کردید متعلق به خود شماست و اگر کار خوبی کردید متعلق به خود شماست. این بیان نورانی پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) مستفاد از همین دو آیه قرآن است که فرمود: «إِنَّ أَنْفُسَكُمْ مَرْهُونَةٌ بِأَعْمَالِكُمْ فَفُكُّوهَا بِاسْتِغْفَارِكُمْ».[4] [1]. سوره حجرات، آیه11. [2]. الکافی(ط ـ الإسلامیة)، ج1، ص403. [3]. سوره اسراء، آیه7. [4]. عیون أخبار الرضا(علیه السلام)، ج1، ص296. 📚 سوره مبارکه حجرات ـ جلسه 14 تاریخ: 1395/08/09 🆔 @a_javadiamoli_esra