✨ بسم الله الرحمن الرحیم✨ 🌹 شرح 🔷 راه به کار گرفتن قلب 🔰 امیرالمؤمنین (علیه السلام) در حکمت ۱۹۳ درباره تربیت نفس می‌فرمایند:" قلب ها گاهی اقبال دارند گاهی ادبار دارند، یعنی گاهی به سمت یک امری مثل معنویت مثل مستحبات کشش دارند گاهی میل ندارند و پشت می کنند. آن وقت که اقبال دارند مستحبات را بر آنها تحمیل کنید و وقتی ادبار داشتن دست از آنها بردارید." 🔻 اين یکی از نشانه‌های عقلانیت در دین داری است. مولا علی (علیه السلام) در حکمت ۷۰ فرمود: «لَا تَرَى الْجَاهِلَ إِلَّا مُفْرِطاً أَوْ مُفَرِّطاً» ؛ جاهل را نمیبینی مگر آنکه یا در حال افراط است یا در حال تفریط. 🔻 عقلانیت در مقابل جهالت است ، یعنی انسان عاقل در همه امور آن خط اعتدال مصلحت حقیقی را که دین تشخیص داده رعایت می‌کند. معنویات هم یکی از اموری است که انسان به آن کشش دارد. 🔻اما معنویات دو دسته است: 1⃣ گاهی در ذیل واجبات تعریف می‌شود. 2⃣ گاهی مستحبّات. 🔸 ۱. واجبات را نمی شود معطل به میل نفس کرد، لذا امیرالمؤمنین (علیه السلام) به ما آموخته در مسأله واجبات امر الهی را باید در هر شرایطی انجام داد. 🔸 ۲. امّا در مستحبات با نفس خود مدارا کنید یعنی آنها را وقتی که آمادگی دارند، کشش دارند، میل دارند، رغبت دارند به قول حکمت ۱۹۳ اقبال دارند ، ببرید به سمت مستحبات. به محض اینکه قلب احساس خستگی، احساس ادبار داشت، مستحبات را از آنها بردارید تا هم به قول ما زدگی ایجاد نشود هم خاطره شیرینی در نفس بماند برای عطش بعدی. 🔻این مسأله امروز در جامعه ما خیلی نمود دارد شاید برخی از زدگی ها و فرار نسل جوان از معنویات، به خاطر افراطی است که یا خودشان یا مربیان یا والدین در دوران نوجوانی داشتند. مثلاً در دعای ندبه الحمدالله به برکت انقلاب اسلامی در کشور ما رایج شد. اما دعای ندبه های بسیار طولانی و مفصّل. خوب کسی ممکن است واقعاً تمام آن دو ساعت را با لذت تمام بنشیند استفاده کند اما یک نفر هم مثل من ضعیف باشد همان اوایل لذّت ببرد و کم کم احساس خستگی و انزجار یواش یواش بکند. 🔻این حکمت به ما راهبرد داده می گوید شما تا آن جایی از دعای ندبه که با اقبال و آرامش استفاده می کردی استفاده کن و به محض اینکه دیدی قلبت کشش ندارد همانجا دعای ندبه را ببند ادامه نده. هیچ واجب نیست دعای ندبه تا آخرش خوانده شود. بنده خودم شخصاً هنوز هم در این سن این کار را می کنم، می‌روم اگر دیدم توفیق دارم شرکت می‌کنم، اگر دیدم مداح محترم خیلی طولش داد و من ممکنه دل و روحم خسته شود خودم تند ادامه دعا را می‌خوانم و میروم یا همان جا (کتاب) دعا را می بندم و جلسه را ترک می کنم. 🔻امیدوارم این نگاه و این عقلانیت که امیرالمؤمنین (علیه السلام) به ما یاد داده اند، باعث شود آرام‌ آرام ظرفیت فردی و جمعی ما برای مستحبات و کارهای خیر افزایش پیدا کند. 🎙 حجت الاسلام مهدوی ارفع