ظَهَرَ الْفَسادُ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذيقَهُمْ بَعْضَ الَّذي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ [روم41]
فساد در صحرا و دريا به خاطر كارهايى كه مردم انجام دادهاند آشكار شده است، خدا مىخواهد نتيجهی بعضى از اعمالشان را به آنان بچشاند، شايد [بهسوى حق] بازگردند.
ذیل آیه شریفه حدیث نبوی است که بسیار زیبا علل را بیان می فرماید:
قَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) إِذَا ظَهَرَتْ فِی أُمَّتِی عَشْرُ خِصَالٍ عَاقَبَهُمُ اللَّهُ بِعَشْرِ خِصَالٍ قِیلَ وَ مَا هِیَ یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) قَالَ إِذَا قَلَّلُوا الدُّعَاءَ نَزَلَ الْبَلَاءُ وَ إِذَا تَرَکُوا الصَّدَقَاتِ کَثُرَ الْأَمْرَاضُ وَ إِذَا مَنَعُوا الزَّکَاهًَْ هَلَکَتِ الْمَوَاشِی وَ إِذَا جَارَ السُّلْطَانُ مُنِعَ الْقَطْرُ مِنَ السَّمَاءِ وَ إِذَا کَثُرَ فِیهِمُ الزِّنَاءُ کَثُرَ فِیهِمْ مَوْتُ الْفَجْأَهًِْ وَ إِذَا کَثُرَ الرِّبَا کَثُرَتِ الزَّلَازِلُ وَ إِذَا حَکَمُوا بِخِلَافِ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَی سَلَّطَ عَلَیْهِمْ عَدُوَّهُمْ وَ إِذَا نَقَضُوا عَهْدَ اللَّهِ ابْتَلَاهُمُ اللَّهُ بِالْقَتْلِ وَ إِذَا طَفَّفُوا الْکَیْلَ أَخَذَهُمُ اللَّهُ بِالسِّنِینَ ثُمَّ قَرَأَ رَسُولُ اللَّه (صلی الله علیه و آله) ظَهَرَ الْفَسادُ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما کَسَبَتْ أَیْدِی النَّاسِ لِیُذِیقَهُمْ بَعْضَ الَّذِی عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)فرمودند:
هرگاه ده صفت در امّت من پدید آید، به ده کیفر دچار میشوند. گفته شد: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! این صفات چیست»؟ فرمود: «چون دعا کم کنند، بلا نازل میشود. چون صدقه ندهند، مرض فراوان میشود. هنگامیکه از پرداخت زکات خودداری کنند، حیوانات تلف میشوند. هرگاه پادشاه ستم کند، باران نمیبارد. وقتیکه زنا شیوع یابد، مرگ نابهنگام بسیار میشود. موقعیکه تظاهر و ریا زیاد شود، زلزله فراوان میگردد. زمانیکه به غیر حکم خدا حکم دهند دشمن بر آنها تسلّط مییابد. چون پیمان را بشکنند، آدمکشی رواج پیدا میکند و چون کمفروشی کند، به قحطی دچار میشوند». سپس حضرت (صلی الله علیه و آله) این آیه را خواند: ظَهَرَ الْفَسادُ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما کَسَبَتْ أَیْدِی النَّاسِ لِیُذِیقَهُمْ بَعْضَ الَّذِی عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ.
📗 جامع الأخبار، ص۱۸۰
وحضرت رضا سلام الله علیه ذیل آیه فوق می فرماید:
وقال الرّضا (علیه السلام): إِذَا فَشَا أَرْبَعَهًٌْ ظَهَرَتْ أَرْبَعَهًٌْ إِذَا فَشَا الزِّنَا ظَهَرَتِ الزَّلْزَلَهًُْ وَ إِذَا فَشَا الْجَوْرُ فِی الْحُکْمِ احْتَبَسَ الْقَطْرُ وَ إِذَا خُفِرَتِ الذِّمَّهًُْ أُدِیلَ لِأَهْلِ الشِّرْکِ مِنْ أَهْلِ الْإِسْلَامِ وَ إِذَا مَنَعُوا الزَّکَاهًَْ ظَهَرَتِ الْحَاجَهًُْ.
امام رضا (علیه السلام)فرمودند:
اگر چهار چیز رایج شود، چهار چیز آشکار میگردد؛ اگر زنا رایج شود، زلزله میآید. اگر ستمگری در حکومت رایج شود، باران قطع میگردد. اگر وفای به عهد و پیمان از میان برود، مشرکان بر مسلمانان غلبه مییابند و اگر زکات ندادن رایج شود، فقر شایع میگردد.
📗 وسایل الشیعهًْ، ج۱۶، ص۲۷۵.
اللهم عجـــل لولیک الفـــرج