📕مقاله 〽️ "تحلیل داده های طبقه شناختی «محمّد بن عیسی بن عبید» در پرتو منابع رجالی و حدیثی" 👤 سیدعلیرضا حسینی شیرازی 👤 محمد لطفی پور 🖇 فصلنامه دانش ها و آموزه های قرآن و حدیث، شماره 16، بهار 1401 📝 چکیده: بحث و گفتگو درباره طبقه روایی و تعاملات حدیثی محمدبن‌عیسی به دلیل تاثیر فراوان در اعتبارسنجی روایات وی، از قرن سوم پیوسته مورد توجه دانشیان و پژوهش‌گران قرار گرفته‌است. نخستین خاستگاه گفتگو پیرامون طبقه محمدبن‌ عیسی عبارت نصربن‌ صباح می‌باشد که به کتاب رجال کشی و به تبع آن به رجال نجاشی راه‌یافته‌است. سخن وی چالش جدی را در تعامل حدیثی گسترده محمد بن عیسی با حسن بن محبوب و یونس بن عبدالرحمن و نیز بهره‌گیری مستقیم وی از امام رضا علیه‌السلام پیش آورده‌است. برخی از دانشیان رجال و فقیهان چنین برداشت‌کرده‌اند که استثنای ابن ولید قمی نیز به دلیل ایجاد خلل در طبقه محمدبن‌عیسی بوده‌است؛ بدین بیان که وی با توجه به خردسال بودن، امکان عملی نقل از یونس بن عبدالرحمن بدون واسطه را ندارد. در این فصل، پس از بررسی و تعیین دوره زندگی محمد بن عیسی بن عبید بر پایه قرینه‌‌ها به بحث تحمل حدیث وی از امامان شیعه علیهم‌السلام و دادوستد حدیثی او با اصحاب پرداخته شده‌است. گفتنی‌است در این پژوهه به هدف برون‌رفت چالش‌های موجود پیرامون رابطه روایی محمدبن‌عیسی در اخذ حدیث، به سه راهکار نوین در تعیین طبقه راوی روی آورده شده‌است. ره‌اورد این تلاش، خالی‌بودن طبقه محمد بن عیسی از هرگونه ابهام است که رابطه روایی وی را با امام رضا علیه‌السلام و برخی مشایخ حدیثی همچون یونس و حسن بن محبوب دست‌خوش تردید قراردهد.