بسم الله الرحمن الرحیم
متنی از بیانات استاد عابدینی جهت ارائه در همایش آفاق الفکر الاسلامی
💢حرکت کاروانی با روح جمعی در دستورات دینی، برای توسعهی «من» انسان
🔸محرم یک حرکت کاروانی است نوع نگاهی که محرم ایجاد میکند حرکت را از ابتدا به صورت کاروان ترسیم میکند از نقطه آغاز حرکتی که امام حسین علیه السلام از مدینه آغاز میکند به مکه و بعد خروج از مکه به سمت کربلا حرکت در تمام مراحلش به صورت کاروانی دیده می شود. تأکید بر «کاروانی بودن» در آن حرکت خوابیده است .
اساساً سلوک دینی با حرکت جمعی و کاروانی است که انبیاء و اولیاء دین آمدند که حرکت کاروانی در دین را صورت بدهند.
🔸در نظام اخلاقی اصالت با «فرد سِعی» است یعنی فردی که شامل جمع است نه مقابل جمع. حرکت در نظام اخلاقی حرکت فردی در قبال حرکت جمع نیست، بلکه فردی است که در همه تأثیر دارد و حرکت کاروانی است که افراد با امامشان حرکت میکنند و در قیامت هم با امامشان صدایشان میکنند. حقیقت امام برای سعه ی وجودی و جمعی شدن و حرکت کاروانی با دامنه وجودی اوست.
🔸لذا همه عبادات ما جمعی است و تمام دستورات واجب دین این حرکت کاروانی را دارد. نماز واجب یومیه اساسش بصورت جماعت است که حرکتی کاروانی بسوی خداست.
روزه واجب برای تمام امت در زمان واحد ماه مبارک رمضان است که تمام جامعه با یک روح معنوی، جمعی یک ماه روزه میگیرند و همه در این حرکت کاروانی ملزم هستند که حریم این سلوک جمعی را حفظ نمایند و لذا کسی حق ندارد در ملأ عام روزه خواری کند و حرمت این روزهی جمعی را بشکند حتی اگر خودش معذور از روزه گرفتن باشد.
حج واجب یک حرکت کاروانی در تمام مراحلش دارد که تمام سالکان در زمان واحد و مکان واحد برای ادای این فریضه واجب جمع میشوند.
فریضههای دیگر نیز به همین نحو هستند. مانند امر به معروف و نهی از منکر برای تقویت حرکت کاروانی واجبات مالی از خمس و زکات و مصرفشان در اجتماع جهت تقویت حرکت کاروانی است. و در همه عبادات یک حرکت کاروانی وجود دارد.
🔸در حرکت کاروانی این خود انسان است که دارد با توسعه، وجودش حرکت میکند؛ نه اینکه من وقتم را صرف دیگران کردهام و خودم بهره نبردهام بلکه بروزش در وجود دیگران موجب توسعهی من است.
دستورات دینی با «حرکت کاروانی» برای شکستن مرزهای «منیت» و توسعه دادن آن است؛ همه جا دارد میگوید که خودت را توسعه بده و در این حرکت کاروانی تعریف کن.
🔸خداوند متعال این حرکت کاروانی را در متن سیر تکوینی و سلوک تشریعی انسان قرار داده است در مرتبه اول در نظام تکوین خانوادهی نوزاد انسان را «منِ او» قرار داده است؛ وقتی کودکی به دنیا میآید در نظام تکوین و، خلقتش خودش را با پدر و مادر تعریف میکند و خانوادهاش را خودش میبیند. اصلاً خودش را جدا نمیبیند لذا پدر و مادر نباشند احساس غربت میکند؛ بعد از آن در دوره نوجوانی «من»اش را با دوستانش میبیند و بعدش کم کم در جوانی احساس میکند که باید خودش خانواده تشکیل بدهد و بعد از آن همسر و فرزندانش را مناش میبیند همینطور «من»اش دائماً دارد توسعه پیدا میکند و همهی این محبتهایش دارند وسعتش میدهند، دین هم این محبتها را در جهت توسعه ی «من»، تأیید و تقویتشان کرده است.