⁉️ شبکه خانگی کدام «خیر فرهنگی» را «توزیع» می کند؟! ✍️احمد اولیایی شبکه خانگی دیگر نامی آشنا در میان همه خانواده ها است و با توسعه تکنولوژی های ارتباطی و گوشی های تلفن هوشمند و اینترنت همراه، دیگر کمتر کسی است که به فیلم ها و سریال های شبکه خانگی دسترسی نداشته باشد. «دسترسی»، کلمه ای که اگر معادل عدالت گذاشته شود، می تواند لذت بسط عدالت فرهنگی را در توسعه شبکه خانگی برای ما به همراه آورد اما آیا عدالت، فقط «دسترسی» است؟!!! آیا همین دسترسی ما را با مسئولیت های دیگر مواجه نمی کند؟!!! شبکه خانگی از ابتدا با این توجیه که بینندگان اندک و عمدتا از طبقات اجتماعی-اقتصادی خاص دارد، مرز های سانسور و آزادی رسانه ای را کمی بازتر گرفته بود. شاید این توجیه در ابتدا قابل پذیرش بود اما اکنون، با پرداخت مبلغ نسبتا ارزان و یا تماشای این سریال ها در وب سایت های رایگان و حتی دیدن عمده آن ها در اینستاگرام، دیگر نمی توان گفت که عموم مردم این سریال ها را نمی بینند. «گیسو»، «دراکولا»، «سیاوش»، «زخم کاری»، «ملکه گدایان»، «مردم معمولی»، «می خواهم زنده بمانم» سریال های این روزهای دو شبکه خانگی اصلی کشور هستند. سریال هایی که بسیاری از خانواده ها (به معنای واقعی خانواده) نمی توانند در کنار یکدیگر این سریال ها را ببینند. عشق های مثلثی، روابط آزاد، شوخی های جنسی، کلمات رکیک، قتل، خونریزی، ترس و ... در اکثر این سریال ها دیده می شود. پیشتر در مورد آسیب شناسی این دست سریال ها و شبکه خانگی حرف های زیادی زده شده است اما اکنون هدف، بررسی این وضعیت از پنجره عدالت فرهنگی است. عدالت فرهنگی به دنبال بسط عدالت در عرصه فرهنگ است و پرسش اصلی آن بررسی ماهیت خیرات و مواهب فرهنگی است که قرار است در جامعه توزیع شود. بخش عمده ای از این توزیع در اختیار رسانه هاست. از رسانه ملی گرفته تا VOD هایی که از آن ها صحبت شد. دامن زدن به دعواهای مربوط به سانسور و اختلافات میان وزارت ارشاد و ساترا و اینکه آیا باید در یک سریال مشروبات را نشان دهند یا خیر، از مصادیق بارز تقلیل موضوع است. پیش از همه این سوال ها و دعواها، باید تکلیف این مسأله روشن شود که ساختار رسانه ای ما در تمام ابعادش و ذیل همه ابزارها اساسا به دنبال توزیع چیست؟ اگر در عدالت اقتصادی صحبت از توزیع ثروت و در عدالت اقتصادی صحبت از توزیع قدرت می شود، در عدالت فرهنگی که رسانه بار بزرگی از آن را بر دوش دارد، صحبت از توزیع چه «خیر»ی است؟!!! فرهنگ عرصه تبلور ایده ها، خلاقیت ها، طرز تفکر ها، و در نهایت کنش های فرهنگی است. هرچند بخشی از این مقوله های فرهنگی از مسیر محیط و وراثت ساخته می شود اما قسمت عمده ای از آن ها توسط رسانه ها نهادینه خواهد شد. ساختار رسانه ای جامعه و در ذیل آن ها شبکه خانگی اساسا به دنبال ساختن چه نوع و چه کیفیتی از این مقوله هاست؟ این پرسش اصلی، دقیقا می تواند راهبرد اصلی رسانه ای ما ذیل عدالت رسانه ای و عدالت فرهنگی را روشن کند. یکی از بهترین راه های نادیده انگاشتن این پرسش اصلی، تقلیل موضوع و تنزل مشکلات محتوای رسانه ای به سطح سانسور و .... است. این دست نگرانی ها البته لازم و به عنوان راهکارهای موضعی و موقت قابل تأمل است اما مادامی که از «خیر فرهنگی» که نهاد رسانه به دنبال «توزیع» آن است، صحبت نشود آش همان آش است و کاسه همان کاسه...! 1400/5/10 @Ahmad_olyaei