#چکیده
تزکیۀ نفس دشوار است و به عمری مجاهدت نیاز دارد و بسیاری از مشتاقان این راه به دلیل مشکلات و طولانی بودن مسیر، از همان آغازِ راه برمی‌گردند. از علل این بازگشت، توجه‌نکردن به بسترهای اخلاق و ازجمله عوامل غیر اختیاری آن است.
این رساله، با هدف شناسایی این عوامل غیر اختیاری و تسهیل در امر تزکیۀ نفس، نگاشته شده است.
عوامل غیراختیاری مؤثر بر اخلاق با تکیه بر دو منبع اصیل وحیانی قرآن و حدیث، تقسیماتی دارد و راهکارهایی برای کنترل آن نیز ارائه شده است.
این عوامل به دو بخش قبل و بعد از تولد تقسیم شده است:
عوامل غیر اختیاری پیش از تولد، عبارت‌اند از: فطرت، طینت و وراثت؛
عوامل غیر اختیاری بعد از تولد، عبارت‌اند از: عوامل فوق طبیعی، طبیعی و انسانی.
هر یک از این عوامل نیز زیرمجموعه‌های زیادی دارند؛ و راهکارهای کنترل عوامل غیر اختیاری نیز فراوان‌اند که خود به راهکارهای عام و خاص تقسیم می‌شوند.
@akhlaqhad