لَّهَ وَ مَلائِکتَهُ یصَلُّونَ عَلَی النَّبِی» چیست؟ فرمود: «صلاة اللّه رحمة من اللّه و صلاة الملائکة تزکیة منهم له، و صلاة المؤمنین دعاء منهم له ، صلوات خداوند رحمتی از ناحیه او است و صلوات ملائکه، تقدیس و پاک شمردن آنها است نسبت به پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و صلوات مؤمنین، دعا و تقاضای رحمت است از آنها برای پیامبر صلّی اللّه علیه و آله». [22] بعضی معتقدند تمام این معانی به یک اصل باز می گردد و آن ثنای جمیل است خواه به صورت فرستادن رحمت بوده باشد، یا تقدیس و پاک شمردن، و یا تقاضای رحمت، که هر کس به مقتضای حال خودش آن را انجام می دهد. [23] و از آنجا که ریشه اصلی این لغت، «صلی» (بر وزن سعی) به معنای در آتش افکندن، یا سوختن و برشته شدن در آتش است، بعضی معتقدند که صلوات به معنای دور کردن آتش عذاب الهی است، که نتیجه آن رحمت یا تقاضای رحمت است، ولی بعضی میان «صلو» که به اصطلاح ناقص واوی است، با «صلی» که ناقص یایی است، فرق گذاشته اند و معنای اخیر را مربوط به «صلی» دانسته اند و معانی قبل را مربوط به «صلو». (دقّت کنید!) به هر حال، تمام اینها نشان می دهد که با هر صلوات و سلامی که به پیامبر صلّی اللّه علیه و آله فرستاده می شود، رحمت تازه ای بر روان پاک او نازل می گردد و بعید نیست که این رحمت از ناحیه آن منبع عظیم الهی، به سوی امّتش نیز سرازیر شود. از همین رو صلوات و درود بر پیامبر صلّی اللّه علیه و آله مایه رحمت و پاکی و آموزش برای خود انسان است. درباره اینکه منظور از آل محمّد صلّی اللّه علیه و آله همان اهل بیت، یعنی فرزندان او هستند به خواست خدا در ذیل خطبه 239 بحث خواهیم کرد. در جلد اوّل همین شرح، ذیل خطبه دوّم صفحه 303 نیز اشاره ای به این معنا داشتیم. پی نوشت ها [1] ثواب الاعمال صدوق، ص 185. [2] بحار الانوار، جلد 17، ص 30. [3] كنز العمّال، جلد 1، صفحه 490، شماره 2153 و 2149. [4] كنز العمّال، جلد 1، صفحه 490، شماره 2153 و 2149. [5] وسائل الشيعه، جلد 4، صفحه 1210( باب 34 از ابواب ذكر). [6] كنز العمّال، جلد 1، صفحه 494، شماره 2182. [7] كنز العمّال، جلد 1، شماره 2177. [8]  شرح علّامه خويى بر نهج البلاغه، جلد 5، صفحه 214- 215. [9] كنز العمّال، جلد 1، صفحه 494، شماره 2181. [10] وسائل الشيعة، جلد 4، صفحه 1213( باب 34 از ابواب الذّكر). [11] كنز العمّال، جلد 1، صفحه 507، حديث 2243. [12]  كنز العمّال، جلد 1، صفحه 504، حديث 2229. [13]  زيارت جامعه كبيره. [14] وسائل الشيعه، جلد 4، صفحه 989، باب كيفيّة التشهّد. [15]  سوره احزاب، آيه 56. [16]  تفسير الدّر المنثور، جلد 5، صفحه 216 به بعد،( ذيل آيه 56 سوره احزاب). [17] صحيح بخارى، جلد 6، صفحه 151، در تفسير سوره احزاب. [18] صحيح مسلم، جلد 1، صفحه 305، باب الصلاة على النبى صلّى اللّه عليه و آله. [19] صواعق ابن حجر، صفحه 144. [20]  المغنى، جلد 1، صفحه 579. [21]  التّاج الجامع للاصول، جلد 5، صفحه 143. [22] تفسير نور الثقلين، جلد 4، صفحه 302، شماره 221( ذيل آيه 56 سوره احزاب). [23]  التحقيق فى كلمات القرآن الكريم، مادّه« صلو»( با اقتباس و نقل به معنا).