‍ #گزیده_ها ☑️ عالَم همچون آینه است، نقشِ خود را در او می‌بینی اگر در برادرِ خود [۱] عیبی می‌بینی، آن عیب در توست که در او می‌بینی. عالَم همچون آینه است، نقشِ خود را در او می‌بینی که: اَلْمُؤْمِنُ مِرآةُ الْمُؤْمِنِ [۲]. آن عیب را از خود جدا کن، زیرا آن چه از او می‌رنجی، از خود می‌رنجی. گفت: پیلی را آوردند بر سرِ چشمه‌ای که آب خورَد. خود را در آب می‌دید و می‌رَمید. او می‌پنداشت که از دیگری می‌رمد، نمی‌دانست که از خود می‌رمد. همه اخلاق بد از ظُلم و کین و حَسد و حرص و بی‌رحمی و کِبر چون در توست نمی‌رنجی، چون آن را در دیگری می‌بینی می‌رمی و می‌رنجی. پس بدان که از خود می‌رمی و می‌رنجی. آدمی را از گَر و دُنبَلِ [۳] خود فَرَخجی [۴] نیاید. دستِ مجروح در آش می‌کند و به انگشت خود می‌لیسَد و هیچ از آن دلش بَرهم نمی‌رود [۵]، چون بر دیگری اندک دُنبَلی یا نیم ریشی ببیند، آن آش او را نَفارد [۶] و نگوارد [۷]. همچنین اخلاق بَد، چون گَرهاست و دُنبَل‌هاست. چون در اوست از آن نمی‌رنجد و بر دیگری چون اندکی از آن ببیند، برنجد و نفرت گیرد. همچنان که تو از او می‌رمی، او را نیز مَعذور می‌دار، اگر از تو بِرَمَد و بِرَنجد. رنجِ تو عُذرِ اوست، زیرا رنجِ تو از دیدن آن است و او نیز همان می‌بیند که: اَلْمُؤْمِنُ مِرآةُ الْمُؤْمِنِ. نگفت که: اَلْکَافِرُ مِرآةُ الْکَافِرِ [۸]. زیرا که کافر را نه آن است که مِرآت نیست، اِلّا آن است که از مِرآتِ خود خبر ندارد. 📚 منبع: مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، فیه ما فیه، فصل پنجم: این سخن برای آنکس است که او بسخن محتاجست. ▫️▫️ توضیحات: [۱] نظیر این کلام در مثنوی (دفتر چهارم بخش ۳۱ بیت ۷۷۱ و ۷۷۲) آمده است. [۲] مؤمن آینه مؤمن است. بخشی از حواشی استاد فروزانفر: حدیث نبوی است و مذکور در جامع صغیر، ج ۲، ص ۱۸۳ و کنوزالحقائق، ص ۱۳۶. مولانا مضمون این حدیث را در مثنوی (دفتر اوّل بخش ۷۲ بیت ۱۳۳۳) نیز می‌آورد. [۳] دُمل [۴] زشت و نازیبا [۵] حواشی استاد فروزانفر: مشتق است از بر هم رفتن به معنی به هم خوردن که شورش و انقلاب مزاج است. [۶-۱] حواشی استاد توفیق سبحانی: به معنی گواریدن و دلچسب بودن. [۶-۲] فاریدن: در زبان مردم تاجیک به کار می‌رود، ترکیبات زیادی دارد، به معنی گوارا و دلپسند بودن، خوش آیند بودن، دلنشین بودن، (زبان فارسی فرارودی، دکتر علی رواقی، انتشارات هرمس، ۱۳۸۳، صفحات ۲۷۸-۲۸۰). [۷] هضم نشود. [۸] کافر آینه کافر است. 🔗 تشریح آثار شمس تبریزی و مولانا - سایت اشعار شمس تبریزی و مولانا http://shamsrumi.com/ 📷 پیوست: روی جلد فیه ما فیه با دو تصحیح استاد بدیع الزمان فروزانفر و دکتر توفیق سبحانی @yekhezaran @alfavayedolkoronaieh🌱