❇️ روش آیت الله حیدری در زمینۀ مطالعات زنان از منظر اسلام
🔹 برای اینکه شیوۀ ما در تحقیقات پیرامون مسائل و حقوق زنان از دیدگاه اسلام روشن شود، در ابتدا باید عرض کنم دربارۀ زن، به طور کلّی چهار نوع نگرش وجود دارد و به عبارت دیگر، از سوی چهار منبع معرفتی مختلف، دربارۀ زنان اظهار نظر شده است که در ادامه به طور مختصر بدانها اشاره می نماییم.
1️⃣ نگرش قرآنی
قرآن کریم مطالب فراوانی را دربارۀ زنان مطرح فرموده است که می توان آنها را در کنار هم قرار داد و نگرش قرآنی نام نهاد. مثلاً قرآن در رابطه با اصل خلقت زن، نحوۀ رابطۀ او با مرد، ارث، نکاح، نقاط قوّت و ضعف زنان و غیره سخن گفته و اعلام موضع نموده و بدین ترتیب یک نظام معرفتی مستقل و خاص را پدید آورده است.
2️⃣ نگرش روایی
جدای از آیات قرآن، وقتی سراغ منابع روایی - اعم از شیعه و سنّی - می رویم، مشاهده می کنیم که احادیث بسیار زیادی دربارۀ مسائل گوناگونِ مربوط به زنان نقل شده است، به طوری که می توان از مجموع این اخبار، یک چارچوب معرفتی متفاوت و کامل را استخراج و استنباط کرد. برخی از این روایات - بنا به دلایلی که در جای خود بیان شده - مخالف منطق قرآن بوده و برخی دیگر از آنها موافق و در راستای مبانی قرآنی؛ لذا نباید گمان کرد همۀ روایات لزوماً هماهنگ با اندیشۀ قرآنی دربارۀ زنان است!
3️⃣ نگرش عالمان دین
مراد از نگرش عالمان دین، فهم و برداشت شخصی علما و دین شناسان از آیات و روایاتِ متعلق به زنان است؛ به این معنا که عالمان وقتی با نصوص دینی در هر موضوعی از جمله زنان مواجهه می شوند، با توجه به مبانی و پیش فرض های مختلف و بعضاً متعارض معرفت شناحتی، کلامی، فقهی، اصولی، انسان شناختی، و حتّی هرمنوتیکی و روان شناختی خود، و نیز با در کنار هم قرار دادن مجموعه ای از آیات و روایات، نهایتاً به برداشتی از متون دینی دست می یابند که مختصّ خود ایشان است؛ یعنی این نگرش، فهم و برداشت شخصی آنها است، نه اینکه لزوماً عین دین و مطابق واقع و لوح محفوظ بوده باشد!؛ به همین دلیل، ممکن است سایر عالمان با برداشت یک عالم دیگر در موضوعی خاصّ مثل زنان، مخالف باشند و از همین تفاوت مبانی و تعدد پیش فرض هاست که اختلاف نظر و تفاوت منظر، بین عالمان دین در می گیرد و البته این امر، فی نفسه امر مذمومی نیست و اساساً اقتضای اندیشه و دستگاه ادراکی بشر است.
برداشت عالمان دین از آیات و روایات، گاهی ممکن است واقعاً مطابق مراد اصلی شارع باشد، و گاهی هم ممکن است مخالف واقع و آنچه که خداوند در نظر داشته، از آب در آید!
4️⃣ نگرش عامۀ مردم
مرتبۀ دیگر، مربوط می شود به نگاه عموم مردم جوامع به زنان، با توجه به تنوع دینی، مذهبی، فرهنگی و جغرافیایی ای که دارند؛ یعنی صرف نظر از اینکه قرآن و روایات و عالمان دین چه می گویند، یک سلسله اعتقادات، باورها و رسومِ درست یا نادرست پیرامون زن، در بین خود مردم شکل گرفته است.
#مسائل_و_حقوق_زنان_در_اسلام
✅
https://eitaa.com/alhaydari