پیروزی نسبی حماس: بررسی ابعاد یک دستاورد در نبردی نابرابر
پرسش پرتکرار این روزها این است: آیا حماس در نبرد اخیر با اسرائیل پیروز شد یا اسرائیل؟
با نگاهی کلان و با در نظر گرفتن چند نکتهی کلیدی، پاسخ به این پرسش تا حد زیادی روشن میشود. به ویژه با توجه به نابرابری شدید نیروها به نفع اسرائیل با آن همه حمایت بینالمللی و همچنین ناکامی اسرائیل در دستیابی به اهداف اعلامی خود در مقابل تحقق نسبی خواستههای حماس، میتوان به این نتیجه رسید که حماس به یک پیروزی نسبی دست یافته است.
دلایل این مدعا را میتوان در چند محور بررسی کرد:
۱.
نابرابری قوای نظامی و منابع: حماس در مقابل اسرائیل، با ارتشی قدرتمند و برخوردار از حمایتهای گستردهی بینالمللی، گروهی نسبتاً کوچک با منابع محدود به شمار میرود. صرف انجام عملیاتی پیچیده و موفقیتآمیز مانند «طوفان الاقصی» و وارد آوردن خسارات قابل توجه به اسرائیل در چنین شرایط نابرابری، دستاوردی بزرگ برای حماس محسوب میشود. این عملیات، توانایی حماس در برنامهریزی و اجرای حملات مؤثر را به نمایش گذاشت.
۲.
اهداف متعارض و نتایج حاصله: اسرائیل در این نبرد اهدافی چون نابودی کامل حماس، توقف دائمی پرتاب راکتها و آزادی اسرای خود را دنبال میکرد که هیچکدام به طور کامل محقق نشدند. در مقابل، حماس با اجرای عملیات، توانست توجه جهانی را بار دیگر به مسئلهی فلسطین و وضعیت وخیم نوار غزه جلب کند. همچنین، طرح خواستههایی مانند بهبود شرایط محاصرهی غزه و آزادی اسرا (که بخشی از آن محقق شد)، از دیگر دستاوردهای حماس به شمار میرود. این امر نشان میدهد که حماس توانسته است تا حدی دستور کار سیاسی و رسانهای را به نفع خود تغییر دهد.
۳.
تغییر معادلات منطقهای: عملیات حماس نشان داد که این گروه همچنان بازیگری قدرتمند و تأثیرگذار در صحنهی سیاسی فلسطین است و نمیتوان آن را نادیده گرفت. این امر، معادلات قدرت در منطقه را تا حدودی دگرگون ساخت و نشان داد که بدون در نظر گرفتن حماس، هیچ راهحل پایداری برای مناقشهی فلسطین و اسرائیل قابل تصور نیست.
۴.
تأثیر بر افکار عمومی: با وجود تبلیغات منفی و گستردهی رسانههای غربی علیه حماس، این گروه به دلیل ایستادگی در برابر اسرائیل و دفاع از حقوق فلسطینیان، در میان بخشهایی از مردم فلسطین، جهان اسلام و حتی برخی کشورهای غیرمسلمان، محبوبیت و حمایت بیشتری کسب کرد. این امر نشان میدهد که روایت حماس از این درگیریها، در بخشی از افکار عمومی جهان بازتاب داشته است.
در نتیجه، با در نظر گرفتن این مؤلفهها، میتوان ادعا کرد که حماس با وجود محدودیتهای فراوان، توانسته است در این درگیری به یک پیروزی نسبی دست یابد. این پیروزی به معنای شکست کامل و قاطع اسرائیل نیست، بلکه به معنای اثبات وجود، توانایی و تأثیرگذاری حماس در شرایطی به شدت نابرابر است. این امر به ویژه با توجه به ناکامی اسرائیل در دستیابی به اهداف اعلام شده و تحقق نسبی خواستههای حماس، نمود بیشتری پیدا میکند. ۱۴۰۳/۱۰/۲۷
علی اسدی
@ali_asadi_zanjani @aliasadizanjani110