جلسه سوم از گعده کتابخوانی مباحث نظری نظام اقتصادی در اسلام شهید بهشتی! 🔺 حاکمیت سرمایه، ممنوع! "ابزارکارِ" کارگر مانند "بازوی کارگر" ارزش ساز و موجب مالکیت حقیقی او بر شیء تولید شده می شود. این ابزار تولید "انحصار ساز" هم هست و اگر انحصار بوجود بیاید بازار و همه متعلقاتش(قیمت گذاری، مالکیت بر منابع تولید و...) را بدست صاحب ابزار کار می دهد در نتیجه دیگران اجیر و مورد استثمارش قرار میگیرند. اینجاست که حاکمیت باید به عنوان نماینده ملت و برای حافظ منافع مردم دخالت و ورود کند و این روابط ناعادلانه و ظالمانه را تصحیح کند. ✔️ عذاب قوم حضرت شعیب نبی بر اثر همین انحصار طلبی و سیستماتیک کردن نظام ظالمانه ی برآمده از آن بود.[فصل سوم روایت انسان] ✅ بنابراین شهید بهشتی اصل مالکیت را فطری و آنرا به رسمیت می شمارد و مارکسیسم نیست اما اگر مالکیت شخصی به جامعه آسیب وارد کند قائل به دخالت دولت است و اینجا هم لیبرال نیست. بهشتی هر دو اقتصاد کمونیستی و لیبرالی را یک نظام برده دار و استثمارگر می داند که در این بین البته سرمایه داری همه کثافت ها را یکجا دارد. ⁉️ انقلاب صنعتی موجب اختراعات و تحولاتی شد که بخش زیادی از جامعه سنتی جهان را بیکار و زیر چرخ دنده های توسعه به شکل اجتناب ناپذیری له کرد. آیا اگر اسلام بود مانع وقوع انقلاب صنعتی و پیشرفت های پس از آن می شد؟! ✅ اسلام هرگز مانع پیشرفت های بشری و انقلاب های علمی و.. نمی شود اما روابط عینی و ساختارهای بیرونی را به گونه ای تنظیم می کند که اولا حاکمیت سرمایه بوجود نیاید و در ثانی به جامعه زیانی نرسد و تغییر و تحولات بوجود آمده بدنه زیادی از مردم را بیکار و ورشکست نکند. مثلا در انقلاب صنعتی به جای انحصار و حاکمیت سرمایه تعاونی ها را تاسیس می کرد تا هم موجب اشتغال شود و هم ابزارهای تولید[اختراعات] را به همان تعاونی ها واگذار میکرد تا عموم مردم قربانی اقلیت سرمایه دار نگردند. 💢این ایده بهشتی در قالب تعاونی درمان وضعیت آشفته بازاریست که در آن شرکتهای انحصارگری چون سرای ایرانی و... همه را می بلعند در حالی که کاسبانِ دیگر هیچ قدرتی برای رقابت با آنان ندارند. البته غیر از تعاونی اقتصادی باید تعاونی سیاسی نیز بین نمایندگان مجلس شکل بگیرد علیه جریان قدرت. 🔺 انواع سرمایه و حکم سود گرفتن از آن ما در واقع ۳ جور سرمایه داریم که از دو نوع آن سود گرفتن به شرطی که معقول و به اندازه باشد عیبی ندارد و مجاز است اما نسبت به نوع آخر ممنوع و غیرمجاز است: 1️⃣ ابزار تولید 2️⃣ مستغلات 3️⃣ سرمایه در گردش می توان از سرمایه های به شکل "ابزارهای تولید" و یا "مستغلات"(مانند مسکن و..) سود متعارف گرفت چراکه با این سرمایه ها چیز جدیدی[کالا یا خدمات] بر دنیای معاملات و معیشت ما افزوده شده که آن سود را مجاز میکند. حتی اگر در روابط عینی و بیرونی بدلیل کج ساختارهای ناعادلانه این حکم موجب ضرر به جامعه بشود اسلام حکم را تغییر نمی دهد بلکه روابط را درست می کند مثلا وقتی پسربچه ای ۲۰ ساله صاحب چندهزار خانه است معلوم است یک جای کار می لنگد لذا حاکیمت با مالیات بر خانه های خالی جلوی سوداگری و با اعطای تسهیلات به مردم آنان را صاحب زمین و مسکن میکند. و اما درباره "سرمایه در گردش" سودگرفتن مطلقا ممنوع است. یعنی اگر با ۳ میلیون عدس گرفته و حالا میخواهد به شخصی دیگر بفروشد باید به همان قیمت ۳ میلیون بفروشد نه بیشتر! ⁉️ خب اگر سودی نگیرد دیگر هیچ کسی تاجر یا کاسب نمیشود زیرا هیچ سودی نمی برد و نمیتواند معیشت خود را بگذراند؟! ✅ بهشتی پاسخ میدهد آنچه که ممنوع است این است که سود به صرف خریدن کالا و گردش آن کالا در بین مردم و یا توزیع آن در مغازه های مختلف تعلق بگیرد[سرمایه در گردش]زیرا در این گردش هیچ چیزی از خدمات و یا کالا افزوده و تولید نشده است پس چرا باید سود بگیرد بلکه سود باید برای چیز دیگری باشد. یعنی او بابت استهلاک، هزینه کارگران، آب و برق و زحمتش سود بگیرد نه صرف گردش سرمایه! بهشتی سودگرفتن صِرفِ سرمایه در گردش را از ریشه های اصلی تورم میخواند و این همان شعبده بازی بانکهاست. بانکها نیز تنها بخاطر سرمایه ای که به مردم می دهند و آن سرمایه در جامعه گردش پیدا می کند سود و بهره میگیرند بدون آنکه خدمتی ارائه و یا کالایی تولید شود. لذا وقتی سود بدون خدمات و تولیدِ کالایی باشد در این میان "تورم" شکل میگیرد و هرچه سود بیشتر تورم بیشتر! ⁉️ سوال: تاجر عدسی را ۳ میلیون خریده اما ممکن است آخر ماه که برای خرید عدسی می آید بخاطر گرانی مجبور شود همان مقدار عدسی را ۴ میلیون بخرد و اگر سود گرفتن را ممنوع کنیم او ضرر خواهد کرد. 💠@ali_samimi71