🔖 گزارشی از اهم مباحث دروس خارج فقه سیاسی استاد علیدوست طی چندسال اخیر (بخش دوم)
🖊 حسین ایزدی
✅ استاد علیدوست در جلسه اول درس خارج
#فقه_سیاسی امسال ابتدا به بیان اهم سرفصلهای مباحث مطرح شده طی چهار سال اخیر در این درس پرداختند:
5⃣ مسئله پنجم: مرزهای ملی و مناسبت آن با دارالاسلام و دارالکفر
🔻 در فقه مرزهای جغرافیایی ندرایم؛ آنچه در ادبیات فقهی ما وجود دارد عبارت است از دارالاسلام و دارالکفر است. حال باید دید نسبت این مفاهیم با مرزهای ملی چه میشود. از طرفی انفال چه میشود؟ یا گسترده ولایت فقیه چیست؟ تعبیر ولی امر مسلمین به معنای الغای مرزهای جغرافیایی است. در اینجا بحث از دولت واحده اسلامی و دولتهای مدرن اسلامی نیز بیان میشود. اگر گفتیم دولت واحده اسلامی یعنی اگر ضرورت نبود و شرایط وجود داشت باید به این سمت حرکت کرد. بحث از تابعیت نیز اینجا مورد بررسی قرار میگیرد. پس باید ببینیم مرزها را به دلیل هنجارهای بین المللی پذیرفتیم یا بنیان شرعی دارد؟ این مباحث را مورد واکاوی قرار دادیم.
6⃣ مسئله ششم: مشارکت سیاسی و غیر سیاسی مردم در شریعت مطهر
🔻 مشارکت مردم گاهی سیاسی است و گاهی فرهنگی و اجتماعی. مشارکت سیاسی همان آراء مردم است اما مشارکت منحصر در مسئله انتخابات نیست. اینجا بحث تشکیل و مشروعیت احزاب، ساز وکار اعتراضهای مدنی و رقابت و نظارت مردم بر کارگزاران و اقلیتهای دینی و مذهبی و حقوق شهروندی مطرح میشود.
7⃣ مسئله هفتم: ولایت حاکم بر ممتنع
🔻 در اینجا سخن از قاعده «الحاکم ولی الممتنع» به میان میآید. دادرسی غیابی و مواردی از این دست. گاهی کسی از پذیرش یا ادای حق امتناع میکند. مثلا کسی کالایی خریده است ولی از تحویل گرفتن آن امتناع میکند. زوج از ادای حق زوجه امتناع میکند. به چنین کسی میگویند «ممتنع». شریعت برای این حالت احکامی را پیش بینی کرده است. قاعده «الحاکم ولی الممتنع»؛
مردی است زنش را نه طلاق میدهد و نه سر زندگی مستقر میشود، نه نفقه میدهد نه حقوق زن را رعایت میکند. آیا در چنین شرایطی حاکم میتواند از مال شوهر بردارد، نفقه زن را بدهد؟ یا حاکم زن را طلاق بدهد؟ یکی از پروندههای بسیار مورد مراجعه در قوه قضائیه از این دست شکایات است. شوهر حقوق زن را نمی دهد، کارفرما حقوق کارگر را نمی دهد، و قس علی هذا مثالهای متعددی که مطرح و مورد مراجعه است.
#درس_خارج_فقه
#فقه_سیاسی
#استاد_علیدوست
#قبسات
🆔
@ghabas
✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
📚
@alidost_fiqh