نماز مستحبی روز یکشنبه ماه ذی القعده (اقبال الاعمال)(نماز توبه)
جلد اول، شروع ذکرهای اعمال ماه های سه گانه، یعنی شوال، ذی القعده و ذی الحجه از کتاب اقبال الاعمال، باب دوم، فوائد ماه ذی القعده، فصل پنجم: عمل مخصوص روز يكشنبه ذي القعده و فضیلت مخصوص آن:
اين مطلب به خط شيخ على بن يحيى خيّاط» -رحمه اللّه-و افراد ديگر، در برخى كتاب‌هاى علماى اماميه نقل شده است و ما تمام روايت او را كه به خط او-طى اجازه نامه‌ى روايى مورخ ربيع الاول سال 609 ه. ق-نزد ما موجود است، نقل مى‌كنيم:
رَوَى أَحْمَدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ عَبْدِ الْحَمِيدِ عَنْ أَبِي أُمَامَةَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ
«انس بن مالك» مى‌گويد:
خَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ ص يَوْمَ الْأَحَدِ فِي شَهْرِ ذِي الْقَعْدَةِ فَقَالَ يَا أَيُّهَا النَّاسُ مَنْ كَانَ مِنْكُمْ يُرِيدُ التَّوْبَةَ
رسول خدا-صلّى اللّه عليه و آله و سلّم-در يكشنبه‌ى ماه ذيقعده از منزل بيرون آمد و فرمود: اى مردم، كدام‌يك از شما مى‌خواهد توبه كند؟
قُلْنَا كُلُّنَا نُرِيدُ التَّوْبَةَ يَا رَسُولَ اللَّهِ فَقَالَ ع اغْتَسِلُوا وَ تَوَضَّئُوا وَ صَلُّوا أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ وَ اقْرَءُوا فِي كُلِّ رَكْعَةٍ فَاتِحَةَ الْكِتَابِ مَرَّةً وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ
عرض كرديم: همه مى‌خواهيم توبه كنيم. فرمود: غسل كنيد و وضو بگيريد و چهار ركعت نماز- در هر ركعت یک بار «فاتحة الكتاب» ، سه بار «قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ»
وَ الْمُعَوِّذَتَيْنِ مَرَّةً ثُمَّ اسْتَغْفِرُوا سَبْعِينَ مَرَّةً ثُمَّ اخْتِمُوا بِلَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ ثُمَّ قُولُوا
و هركدام از دو سوره‌ى «معوذتين» را یک بار بار-بخوانيد، سپس هفتاد بار استغفار كنيد و آن را به «لا حول و لا قوّة إلاّ باللّه العلىّ العظيم» ختم كنيد، آن‌گاه بگوييد:
يَا عَزِيزُ يَا غَفَّارُ اغْفِرْ لِي ذُنُوبِي وَ ذُنُوبَ جَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فَإِنَّهُ لَا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ
اى سربلند اى بسيار آمرزنده، گناهان من و همه‌ى مردان و زنان مؤمن را بيامرز، زيرا هيچ‌كس جز تو نمى‌تواند گناهان را بيامرزد.
ثُمَّ قَالَ ع مَا مِنْ عَبْدٍ مِنْ أُمَّتِي فَعَلَ هَذَا إِلَّا نُودِيَ مِنَ السَّمَاءِ يَا عَبْدَ اللَّهِ اسْتَأْنِفِ الْعَمَلَ فَإِنَّكَ مَقْبُولُ التَّوْبَةِ مَغْفُورُ الذَّنْبِ
سپس فرمود: هر بنده‌اى از امت من اين عمل را انجام دهد، از آسمان به او ندا مى‌شود: «اى بنده‌ى خدا، عمل خود را از نو آغاز كن؛ زيرا توبه‌ى تو پذيرفته و گناه تو آمرزيده شد.»
وَ يُنَادِي مَلَكٌ مِنْ تَحْتِ الْعَرْشِ أَيُّهَا الْعَبْدُ بُورِكَ عَلَيْكَ وَ عَلَى أَهْلِكَ وَ ذُرِّيَّتِكَ
و فرشته‌اى از زير عرش به او خطاب مى‌كند: «اى بنده، خجسته باد بر تو و خاندان و فرزندان تو!»
وَ يُنَادِي مُنَادٍ آخَرُ أَيُّهَا الْعَبْدُ تَرْضَى خُصَمَاؤُكَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ
و فرشته‌اى ديگر ندا مى‌كند: «اى بنده، دشمنان تو در روز قيامت از تو راضى خواهند گرديد.»
وَ يُنَادِي مَلَكٌ آخَرُ أَيُّهَا الْعَبْدُ تَمُوتُ عَلَى الْإِيمَانِ وَ لَا أَسْلِبُ مِنْكَ الدِّينَ وَ يُفْسَحُ فِي قَبْرِكَ وَ يُنَوَّرُ فِيهِ
و فرشته‌اى ديگر ندا مى‌كند: «اى بنده، تو مؤمن از دنيا مى‌روى و دين تو از تو گرفته نمى‌شود و قبر تو گشوده و نورانى مى‌شود.»
وَ يُنَادِي مُنَادٍ آخَرُ أَيُّهَا الْعَبْدُ يَرْضَى أَبَوَاكَ وَ إِنْ كَانَا سَاخِطَيْنِ وَ غُفِرَ لِأَبَوَيْكَ ذَلِكَ وَ لِذُرِّيَّتِكَ وَ أَنْتَ فِي سَعَةٍ مِنَ الرِّزْقِ فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ
و فرشته‌اى ديگر ندا مى‌كند: «اى بنده، پدر و مادر تو از تو راضى خواهند گرديد، اگرچه از تو ناخشنود باشند و پدر و مادر و فرزندان تو آمرزيده شدند و روزى تو در دنيا و آخرت گسترده و فراوان خواهد بود.»
وَ يُنَادِي جَبْرَئِيلُ ع أَنَا الَّذِي آتِيكَ مَعَ مَلَكِ الْمَوْتِ ع أَنْ يَرْفُقَ بِكَ وَ لَا يَخْدِشَكَ أَثَرُ الْمَوْتِ إِنَّمَا تَخْرُجُ الرُّوحُ مِنْ جَسَدِكَ سَلَاماً
و جبرئيل-عليه السّلام-ندا مى‌كند: «من همراه با فرشته‌ى مرگ مى‌آيم و به او سفارش مى‌كنم كه با تو به نرمى رفتار كند و اثر مرگ حتى خراشى در تو ايجاد نخواهد كرد و فقط روح تو به آرامى از بدنت خارج خواهد شد.»
قُلْنَا يَا رَسُولَ اللَّهِ لَوْ أَنَّ عَبْداً يَقُولُ فِي غَيْرِ الشَّهْرِ فَقَالَ ع مِثْلَ مَا وَصَفْتُ وَ إِنَّمَا عَلَّمَنِي جَبْرَئِيلُ ع هَذِهِ الْكَلِمَاتِ أَيَّامَ اللَّهِ رَبِّي
عرض كرديم:اى رسول خدا،اگر بنده‌اى اين عمل را در غير اين ماه انجام دهد،چه اثرى خواهد داشت؟ فرمود: «همانند آنچه توصيف كردم براى او خواهد بود و اين سخنان را جبرئيل آن‌گاه كه خداوند مرا به معراج برد، به من آموخت.»
کانال علامه حسن زاده آملی ره