🔵 ضربه مکانیسم ماشه به اعتبار حق وتوی شورای امنیت
📝
#تحلیل
🔹 آمریکا در اولین روزهای شهریورماه طی شکایتنامهای خطاب به دبیر دورهای شورای امنیت سازمان ملل خواستار فعالسازی مکانیسم ماشه علیه ایران شد. اقدامی که نهتنها در میان دموکراتها و حتی جمهوریخواهها بلکه در میان کارگزاران دولت ترامپ نیز بر آن اجماعی وجود ندارد. جدیدترین مصداقش، مخالفت جدی جانبولتون نومحافظهکار است که این اقدام را ضربهای به اعتبار حق وتوی آمریکا میداند.
🔸 آمریکا معتقد است حتی اگر دیگر اعضا، تفسیری رویهای و نه ماهوی از شکایت آمریکا داشته باشند، همین امر نیز باید به رأی گذاشته شود که در این صورت آمریکا با استفاده از «وتوی مضاعف» بار دیگر آن را به ماهوی بدل کرده و ماشه را فعال خواهد کرد.
🔸 این در حالی است که آمریکا در سال 1949 برای مقابله با استفاده مکرر شوروی از «وتوی مضاعف» درباره اسپانیا در سال 1946، یونان در سال 1947 و چکسلواکی در سال 1948، قطعنامهای در مجمع عمومی به تصویب رساند که استفاده از «وتوی مضاعف» را در 35 مورد از جمله پیوست قطعنامهها، ممنوع میکرد.
🔸 گرچه این قطعنامه در مجمع عمومی به تصویب رسیده بود ولی رییس دورهای شورای امنیت یک بار در سال 1950 علیه چین و یک بار در سال 1959 علیه شوروی، حق وتوی مضاعف آنان را به رسمیت نشناخته و از ابلاغ ماهویبودن قطعنامه خودداری کرد. دلیل آن، همراهی دیگر قدرتها و صرفاً ایستادگی یک عضو دائم بر قطعنامه خودش بود.
🔸 تفاوت این بار با دفعات قبل آن است که گویا آمریکا به رویه تجربهشده در شورای امنیت تمکین نکرده و درصدد اجرای زورمدارانه اهدافش برخواهد آمد. اقدامی که برای اولین بار شکافی مهم در شورای امنیت ایجاد خواهد کرد و اعضا را به دو یا سه گروه متمایز تقسیم میکند که هر یک ساز خود را خواهند زد.
🔸 ضربه این تقسیمبندی به حق وتو آن است که ترویج تفسیر دلخواه از قطعنامهها سبب میشود در آینده، دیگر اعضای دائم بهویژه روسیه و چین نیز در صورت وتوی قطعنامههایشان از سوی غرب، بهخصوص آمریکا، بر اجرای آن اصرار بورزند و عملاً مزیت عضویت دائم به محاق برود. به نظر میرسد پیروزی در انتخابات و منافع سیاسی کوتاهمدت برای دولت ترامپ آنقدر اهمیت دارد که حاضر است منافع بلندمدت آمریکا را قربانی کند.
@et_amarion