🔻درس اخلاق آیت‌الله العظمی مظاهری؛ انسان در قرآن 🔸 جلسۀ دوازدهم: انسان، حامل امانت الهی بِسْمِ‏ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحيم‏ 🔹بحث این جلسه دربارۀ آیۀ «امانت» در قرآن کریم است. در قرآن کریم آیه‌ای به نام آیۀ «امانت» داریم. پروردگار عالم در آن آیه می‌فرماید: من امانتم را در انسان ودیعه گذاشتم، آن امانتی كه هیچ كس و هیچ چیز لیاقت پذیرش آن را نداشت. 🔹امانت را به انسان عرضه کردم و او خیلی ظالم به خودش است، علاوه بر اینكه خودش را نشناخت و جاهل به خودش است، ظالم به خود هم هست. 🔹می‌فرماید: «إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمانَةَ عَلَى السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ الْجِبالِ فَأَبَيْنَ أَنْ يَحْمِلْنَها وَ أَشْفَقْنَ مِنْها وَ حَمَلَهَا الْإِنْسانُ إِنَّهُ كانَ ظَلُوماً جَهُولاً» 🔹در این مبحث، قبل از هر موضوع دیگری، لازم است بدانیم مقصود قرآن کریم از «امانت» چیست؟ در این باره دانشمندان علوم اسلامی و به‌خصوص مفسّرین نظراتی دارند. 🔹معنا و مصداق دیگری نیز برای واژۀ امانت قابل بیان است و آن این است كه مراد از امانت، «دل انسان» است. 🔹در روایات می‌خوانیم: «أَنَّ قَلْبَ الْمُؤْمِنِ‏ عَرْشُ‏ الرَّحْمَنِ‏»؛ قلب مؤمن جایگاه خداوند سبحان است. 🔹دل انسان مال خداست. در حدیث قدسی آمده است: «لَمْ يَسَعْنِي سَمَائِي وَ لَا أَرْضِي وَ وَسِعَنِي قَلْبُ‏ عَبْدِي‏ الْمُؤْمِنِ‏»؛ یعنی ای بشر! مرا بشناس، من جاندارم، من مجردم، نمی‌شود برای من جا و مکان قرار بدهی، من همه جا هستم؛ اما اگر می‌خواهید برای من خانه درست كنید، قلب مؤمن خانۀ من است. 🔹اگر به راستی مؤمن، مؤمن شد، قلبش به اندازه‌ای وسعت دارد كه خدا می‌تواند توجهش روی آن قلب باشد و قلب او خانۀ خدا گردد. 🔹پس آیۀ امانت می‌فرماید: ‌ای انسان پروردگار عالم امانتی در وجود تو نهاده است كه حتی جبرئیل، میكائیل و حملۀ عرش از آن محرومند. آن امانتی كه تو داری و هیچ موجود دیگری ندارد، قلب تو است؛ آنجا كه جای عشق ورزیدن به خداست، آنجا كه جای ابراز عاطفه به بنده‌های خداست، آنجا كه جای اظهار احساسات آدمیان است و بالاخره آنجا كه به‌‌واسطۀ آن انسان می‌تواند به خدا برسد. 🔹اگر کسی بتواند اغیار را از دلش خارج ساخته، قلب و دل خویش را تنها در اختیار خدا بگذارد تا پروردگار که صاحب اصلی خانه است، وارد آن شود، دیگر به او الهام می‌شود، برایش وحی پیدا می‌شود. 🔹الهام عنائیّه، خطورات قلبی یا نفحاتی از سوی خدای سبحان برای مؤمنین است که در بن‌بست‌ها و دوراهی‌ها، آنها را راهنمایی کرده، از خطر شبهات، وسوسه‌ها و تخیّلات، نجات می‌بخشد. 🔹وقتی دل انسان خدایی شود، خواه ناخواه علمش، قدرتش و اراده‌اش خدایی می‌شود، صفات او صفات خدایی خواهد شد و مظهر اسماء و صفات حق می‌شود. طبق فرمایش قرآن، خداوند همۀ اسماء را به آدم آموخته است: «وَ عَلَّمَ آدَمَ الْأَسْماءَ كُلَّها». 🔹پیغمبراكرم«ص» در روایت شیرینی می‌فرمایند: اگر دل انسان چراگاه شیاطین نباشد، خدا در آن دل می‌‌آید. 🔹اگر دل انسان چراگاه شیاطین شود، اگر دل چراگاه صفات رذیله، مثل حسادت، تکبّر، شهوت‌دوستی، پول‌پرستی و ریاست‌طلبی شود، صاحب خود را بدبخت و شقاوتمند می‌سازد. در حالی‌که اگر دل، جایگاه خداوند گردد، صفات خدایی پیدا می‌کند و کارهای خدایی می‌کند. 🔹اگر دل ناپاک شد، فکر ناپاک است، گفتار ناپاک است، کردار نیز ناپاک است. چنانکه اگر دل پاک گردد و جایگاه خدا شود، گفتار طیّب می‌شود، کردار پاکیزه و فکر نیز پاک و طیّب و خدایی خواهد شد. 🔹متن کامل در: 🌐 B2n.ir/j92062 #درس_اخلاق #انسان_در_قرآن 🆔 @almazaheri