✦؛﷽✦ 📚 ملزومات پژوهش ◽️ چند نكته است كه برای پژوهشگر و محقق لازم است كه اگر آن نكات ملحوظ باشد، وقتی پژوهشگر و محقق ساخته شد، آن‌گاه پژوهش و تحقیق هم خود به خود ساخته می شود. ▫️نكته اول این است كه همه ما یك ظرفیت خاص داریم، آن انسان كامل است كه می‌ تواند مظهر اسمای حسنای الهی باشد و همه چیز را به «اذن الله» بدانند، وگرنه ما بر اساس ﴿وَ قَدْ خَلَقَكُمْ أَطْوَارًا﴾[۱] هر كدام با یك ظرفیت خاصی خلق شدیم. ▫️مطلب دوم آن است كه این جریان «مَنْ عَرَفَ نَفْسَهُ فَقَدْ عَرَفَ رَبَّهُ»[۲] یا «رَحِمَ‏ اللَّهُ‏ امْرَأً عَرَفَ‏ قَدْرَهُ»[۳] این گذشته از این كه صبغه انشایی و دعا دارد، صبغه إخباری هم دارد. خدا كسی را رحمت می ‌كند و عنایت خاص الهی شامل كسی می ‌شود كه بفهمد برای چه خلق شده است! نه آن هدف كلی كه ﴿مَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ اْلإِنْسَ﴾،[۴] نه خیر! [اینکه] این آقا برای چه خلق شده است؟ اینها اصلاً برای كار علمی خلق شده یا برای كار عملی؟ [اگر خلقت او برای] كار علمی هست، رشته ‌اش چه است و تا چه حد است؟ این «رَحِمَ‏ اللَّهُ‏ امْرَأً عَرَفَ‏ قَدْرَهُ». ▫️مطلب سوم همان است كه در كتاب های اصولی ملاحظه فرمودید که اگر كسی ظرفیت خود را با كالاهای بی خود پُر كند، از آن كالای اصلی می ‌ماند؛ برای این است كه می‌ گویند اگر درختی را شما با آب شور تغذیه كردید بعد بخواهید با آب شیرین این را بپرورانید نمی‌ شود، این یك مقدار آب خواست به او دادید و خشك هم شد. ◽️قصه خواندن، حرف های باطل گوش دادن، حرف های غیر علمی زدن، حرف های غیر علمی گوش دادن و حرف های غیر علمی را تحویل مردم دادن، این مثل یك كودكی است كه با پفك معده ‌اش را پر كرده است، این دیگر در موقع غذا، غذا نمی‌ خورد! یك آدمی كه دهان باز می ‌كند و حرف غیر علمی می ‌زند یا گوشش را باز می ‌كند و حرف غیر علمی گوش می‌ دهد، او با پفك مغزش را پر كرده است، این دیگر عالم نمی شود! مرحوم بوعلی می‌ گوید كه من تعهد كرده‌ ام كه دیگر قصه نخوانم![۵] خب آدم وقتی قصه بخواند، افسانه ‌ای درمی ‌آید! یك فقیه اگر بخواهد با قصه مغزش را پر كند دیگر فقیه نمی ‌شود؛ [همچنین] یك اصولی، یك حكیم یا مفسر. بنابراین ما وقتی در یك رشته ‌ای داریم كار می ‌كنیم باید بدانیم كه با پفك مغز را پر نكنیم، این دیگر یقیناً ملا نمی شود. این [شخص] مادامی كه در مؤسسه تحقیقاتی است با حرف های علمی آشناست، همین كه پایش از این جا رفته بیرون با امور دیگر؛ این مغز، مغز محقق و پژوهشگر نیست! ▫️مطلب بعدی آن است كه گاهی ممكن است انسان در مؤسساتی كار بكند كه محصول كارش را برای صاحب مؤسسه بگذارد و حق الزحمه ‌ای دریافت بكند و برود، اما مراكز علمی این ‌چنین نیست؛ محصول كار را به همراه می ‌برد و آن پوسته ‌اش را برای مؤسسه می‌ گذارد. یك وقت است كه انسان در مؤسسات فرش ‌بافی و ظرف سازی و صنایع كار می‌ كند، كل كارها را برای مؤسسه می گذارد یك پوسته ‌اش نصیب او می‌ شود؛ یك وقت است كه در مراكز تحقیقی دارد كار می كند، [در] مراكز تحقیقی عصاره مطلب كه علم است [را] به همراه می ‌برد و چهار صفحه نوشته شده و نگارش شده و قلم زده را به مؤسسه می ‌دهد، اینكه علم نیست! بعد باید بیاید بالا و علم بشود، آنچه كه علم است را به همراه می ‌برد. ◽️برای اینكه آنچه را [که محقق] به همراه می ‌برد بارور بشود، آن بیان لطیف مرحوم ابن ادریس در طلیعه سرائر باید ملحوظ باشد؛ ابن ادریس در مقدمه سرائر همان جلد اولش هست كه بزرگانی قبل از من این چنین بودند كه «غبرت أربعین سنة ما قلت و لا بت إلا و الكتاب موضوع على صدری»،[۶] این «ما قلت و لا بت» یعنی هیچ وقت من خواب قیلوله نكردم مگر اینكه با كتاب خوابیدم، كتاب روی سینه‌ ام بود مطالعه كردم و خوابم برد، شب هم كه می ‌خواستم بیتوته كنم به بسترم نرفتم مگر اینكه كتاب روی سینه‌ من بود و با مطالعه خوابیدم؛ آن وقت این می ‌شود ابن ادریس و این چنین شدن سخت نیست، برای اینكه اینها نه امام بودند و نه پیغمبر! [۱]. سوره نوح, آیه ۱۴ [۲]. مصباح الشریعة، ص۱۳؛ متشابه القرآن و مختلفه(لابن شهر آشوب)، ج‏۱، ص ۴۴ [۳]. عیون الحكم و المواعظ، ص ۲۶۱؛ «رَحِمَ‏ اللَّهُ‏ امْرَأً عَرَفَ‏ قَدْرَهُ وَ لَمْ یتَعَدَّ طَوْرَهُ» [۴]. سوره ذاریات, آیه ۵۶ [۵]. تسع رسائل فى الحكمة و الطبیعیات، ص ۱۴۲؛ (الرسالة الثامنة فی العهد) [۶]. السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ج۱، ص ۴۳ 📚 دیدار جمعی از پژوهشگران با حضرت استاد آیت الله جوادی آملی ۱۳۸۴ 🔰پژوهش مدرسه علمیه الزهرا علیها السلام https://eitaa.com/alzahranasr_pajohesh