🔴 توافق ایران و عربستان، چرا؟ چگونه؟ آینده؟
توافق ایران و عربستان، بسیاری از تحلیلگران را غافلگیر کرد که چه اتفاقی افتاده؟ آیا واقعا عربستان به امریکا و اسرائیل پشت کرده؟ انگیزه های ایران و عربستان از توافق چه بوده؟ چرا چین؟ داده ها و ستانده های طرفین چه بوده؟ آیا چنانکه رسانه های امریکایی میگویند این توافق به معنای شکست امریکا در منطقه است و یا چنانکه اسرائیلی ها میگویند بازنده اصلی توافق اسرائیل است؟ آیا این یک توافق صوری است یا واقعی؟
🔷 1. انگیزه های طرفین از توافق چیست؟
بن سلمان وعده داده که طی پروژه اصلاحات 2030 اقتصاد عربستان را دگرگون کند و چهره عربستان را به عنوان کشوری مدرن و پیشرفته تغییر دهد. (حضور رونالدو را در این بستر ببینید). از طرفی، عربستان در جنگ فرسایشی یمن شکست خورده و برای سرمایه گذاری گسترده نیاز به فضایی امن و آرام دارد. حملات یمن به تاسیسات نفتی و شهری، کابوسی برای عربستان است و این تنها عاملی است که عربستان را به مذاکره با تهران واداشته است.
اما ایران. هم منافع اقتصادی هم منافع سیاسی، ایران را به توافق کشانده است. از لحاظ داخلی، ایران نیازمند پول داغ و مراودات اقتصادی است. عربستان یکی از مهمترین تامین کنندگان مالی گروهکها و رسانه های معاند است و ایران درنظر دارد با توافق، آنها غلاف شوند. همچنین ایران پایان جنگ در یمن را با پایان جنگ در سوریه تاخت میزند. ایران تنها زمانی به پایان جنگ یمن اجازه میدهد که اشغال سوریه خاتمه یابد.
انگیزه چین: عربستان بزرگترین صادرکننده نفت به چین است؛ چین بیش از 25 درصد نفت عربستان را خریداری میکند وعربستان بزرگترین شریک تجاری چین در خاورمیانه است. چین منافع خود را در آرامش منطقه می بیند، درست برعکس امریکا و اسرائیل که نانشان در بلوا و آشوب است. پس انگیزه اقتصادی، نخستین انگیزه چین است.
🔷 2. آیا واقعا عربستان از آمریکا روی گردانده؟! آمریکا متحد راهبردی عربستان در منطقه است و 7 دور مذاکره ایران و عربستان با میانجیگری عراق طی 2 سال گذشته، همواره با اطلاع و رضایت امریکا بوده. آنچه نارو زدن عربستان به آمریکاست نه اصل توافق که بازیگری چین در منطقه است. امریکا غرب آسیا را منطقه نفوذ خود میداند و ورود چین به دایره هژمونیک آن، نوعی دهن کجی به آمریکاست.
سعودی ها بعد از ناکارامدی سامانه های پدافندی امریکا در حملات به ارامکو و نابودی نیمی از ظرفیت صادراتی نفت عربستان، یا در آتش سوختن مخازن نفت دمام با موشکهای کروز به عینه دریافتند امریکا قادر به حفاظت آنها نیست. احساس تحقیرشدگی جوانان عربستان پس از «گاو شیرده» خطاب شدن توسط ترامپ و مخالفت آمریکا با هسته ای شدن عربستان، بن سلمان را ترغیب کرد با «حربه چین» قدرت چانه زنی خود را بین امریکاییها بالا برد. به نظر نمیرسد عربستان از امریکا واقعا چرخش استراتژیک کند، بلکه برای پایان جنگ یمن، مجبور به روی آوردن به یک میانجی مورد قبول ایران بوده است.
🔷 3. آیا عربستان واقعا با اسرائیل درافتاده؟ علت مواضع لفظی ضداسرائیلی سعودیها و اماراتیها چیست؟ سعودیها به خوبی میدانند پروژه عادی سازی با اسرائیل، هزینه حیثیتی سنگینی در جهان اسلام برای آنها خواهد داشت. بنابراین از احیای روابط با ایران بعنوان اهرم فشار بر اسرائیل استفاده میکنند. هر چه که هست این توافق حداقل در کوتاه مدت، پروژه عادی سازی اعراب و اسرائیل و ایده «ناتوی خاورمیانه» را به تعویق میندازد و اتحاد خصومت آمیز کشورهای عربی علیه ایران را باطل میکند. لذا بدون شک اسرائیل، اولین و بزرگترین بازنده این توافق است و بهمین دلیل رژیم صهیونیستی تنها رژیمی بود که آشکارا از این توافق ابراز ناراحتی کرد.
🔷4 . این توافق واقعی است یا صوری؟ برخی داده ها و ستانده های طرفین در این توافق، نقد است و برخی زمان بر. بعنوان مثال، تعطیلی شبکه ها و غلاف کردن گروهکهای تروریستی، اقدامی عاجل و فوری است. سرمایه گذاری اقتصادی یا پایان جنگ سوریه و یمن، نیازمند گذشت زمان است. از همین رو باید منتظر ماند و دید که سعودی ها واقعا تغییر رفتار میدهند و به تعهدات خود پایبندند یا به توافق صرفا به عنوان اقدامی تاکتیکی و مفری از جنگ یمن می نگرند.
🔷5. آنچه در این میان، ناگفته مانده هدف نهایی ایران زیرک از این توافق است. چنانکه رهبر انقلاب فرمود: «ما میدانیم در منطقه چه کار داریم میکنیم» این توافق، نه فقط صلح با عربستان که پایان اشغالگری امریکا در سوریه و عراق خواهد بود. چنانکه ضربت های داغ، عربستان را به تسلیم واداشت، ضربتهای داغ، امریکا را نیز از سوریه و عراق خارج خواهد کرد. نه اینکه ضربتهای داغ، مانع صلح باشند. مقدمه صلح اند. ضمن آنکه این صلح، مقدمه نابودی اسرائیل نیز هست. علت جزع و فزع های امریکا و اسرائیل و دنباله های داخلی آنها نیز دقیقا همین نقطه است. نابودی اسرائیل نزدیک است