🔺انتقادات واردشده بر نظریه نظام جهانی و دیدگاه‌های والرشتاین 🔸نظریه نظام جهانی و مواضع والرشتاین از منظرهای چندی مورد انتقاد و اعتراض واقع شده است. نظریه نظام جهانی در قالب موارد زیر مورد نقد و بررسی قرار گرفته است: 1) کاملا محرز نیست که توسعه‌نیافتگی جوامع پیرامون به‌طور قطع و حتم به‌واسطه نقش و دخالت مرکز باشد. به تعبیر دیگر این مرکز نیست که عامل یا علت توسعه‌نیافتگی جوامع پیرامونی باشد، زیرا بخش اعظم تجارت و سرمایه‌گذاری‌ها بین جوامعی صورت می‌گیرد که توسعه‌یافته و صنعتی هستند. 2) روشن نیست که جوامع سوسیالیستی چگونه با نظام جهانی مناسب و جفت‌وجور می‌شوند و چه جایگاه و موقعیتی در تقسیم‌بندی سه‌گانه آن دارند. 3) مشخص نیست که آیا نیروهای بیرونی نظام اقتصاد جهانی در تحول اجتماعی نقش بیشتری دارند یا فرآیندهای درونی (نظیر مبارزه طبقاتی). 4) نظریه نظام جهانی با تاکید بر فرآیندهای اقتصادی، پدیده تحول فرهنگی را نادیده می‌گیرد و از نقش و تاثیر فرآیندها و علل و عوامل فکری، نظری و فرهنگی غافل مانده است. @amniatemeli