🔺
روابط بینالملل: از قدرت به نیت - بخش اول
حسین دهشیار
انسان در جایگاه حیات بخش پدیدهها و وقایع در قلمرو اجتماعی فراوان متاثر از تحولات نظری و تجارب برخاسته از پیامدها میباشد، به همین روی است که سازگاری برداشتی با واقعیات در قلمرو روابط بینالملل تعیین کنندهی تداوم اقتدار بازیگران بالاخص مطرحترین آنان باید قلمداد گردد. سازگاری برداشتی به این معناست که فهم و درک متجلی شده، ریشه در واقعیات و تفسیر عقلانی بسیط (تاکید تواماً بر اعتبار عقلانیت در وجه ابزاری و عقلانیت در بعد ارتباطی) آنها دارد، بدون توجه به اینکه امور واقع ممکن است در تعارض با باورها و ارزشهای تصمیم گیرندگان باشند. ایستایی برداشتی در سوی دیگر طیف، حوادث و پدیدهها را در یک قالب ایدئولوژیک (حقیقت تفسیر پذیری را بر نمیتابد) درک میکند که در این صورت انزوای عقلانی (شناخت مبنای استنباط قرار میگیرد و تصور از محیط معیار میشود) شکل میگیرد.
ورود به این قلمرو به این معناست که محیط بیرونی تنها بر اساس یک نقطه کانونی و نادیده انگاشتن تمامی عناصر دیگر هویت دهنده معادلات حاکم، تعریف، تفسیر و درک میشود. اینکه چرا بعضی از جوامع و جغرافیاها در مسیر توسعه انسانی به معنای بسط حق محوری پیش میروند و دیگر سرزمینها و مردم بیشتر به جنبههای فیزیکی و تکنولوژیک تحولات توجه را معطوف و به مقولههای مدنی و نظری اعتنایی نمینمایند را باید در این چارچوب نگاه نمود. در گستره روابط بین بازیگری بالاخص در عصر جنگ سرد این فهم از اعتبار و وجاهت تئوریک و عملی برخوردار بود که هر چند نمیشود نیات تصمیم گیرندگان را مورد توجه قرار نداد، اما آنچه در شکل دادن به رفتار بازیگر از تعیین کنندگی کلیدی بهرهمند میباشد قدرت نظامی طرفین تعامل است.
پس در عصری که دو قطب قدرت وجود داشت معیار مشخص کنندهی اینکه کیفیت، ماهیت و جهت رفتار طرف دیگر منازعه چکونه تعریف گردد به شدت متاثر و متکی به میزان قدرتی بود که بازیگر به صحنه میآورد. در یک فضای بحرانی که قدرت نظامی کاملاً متمرکز در دو کشور بود، پر واضح میگردد که برداشتها اساساً معطوف به توانمندیهای در اختیار باشد. در این دوره زمانی دو کشور آمریکا و شوروی به انباشت سلاح پرداختند و زرادخانه هستهای را شاخص برتری و اقتدار جهانی خود قرار دادند. متحدین این دو قدرت جهانی به ویژه در خاورمیانه، در همین چارچوب خرید وسیع تسلیحاتی را در سرلوحه سیاستهای خود به ضرر بسط رفاه اقتصادی قرار داده بودند.
«ادامه دارد»
@amniatemeli