.
🟨از تمدن قدیمی و رازآلودِ سومریان چه می‌دانیم؟
تمدن سومر باستان، قدیمی‌ترین و اسرارآمیزترین پیشینه‌ی تاریخی را در میان تمدن‌های شکل‌گرفته بر روی زمین داراست. سومر، اولین تمدن شهری در جنوب بین‌النهرین است که در زبان فارسی، آن‌را به‌نام میانرودان می‌شناسیم.
به گفته محققان، قدمت متون و کتیبه‌های کشف شده در سومر، به حدود ۳۳۰۰ سال پیش از میلاد مسیح بازگشته و به شهرهای اوروک (Uruk) و جمده النصر (Jemdet Nasr) تعلق دارد.
درباره منشأ قوم سومر و تمدن سومر نظرات مختلفی مطرح است. گروهی از مورخان معتقدند که تمدن‌های قدیم سومری و ایلامی که در کنار یکدیگر هستند، منشأ واحد دارند و محل اولیه‌شان منطقه‌ای در جنوب شرق ایران یعنی کوهستان‌های بلوچستان بوده است. در مقابل اما ساموئل نواه کرامر (متولد ۱۸۹۷ و درگذشت ۱۹۹۰)، یکی از شرق‌شناسان آمریکایی و استاد آشورشناسی دانشگاه پنسیلوانیا و صاحب چندین اثر (الواح سومری، تاریخ با سومر آغاز می‌شود...) درباره آشور و سومر و بین‌النهرین (میانرودان) بر این باور است که تمدن را مهاجرانی از جنوب غربی ایران به جنوب بین‌النهرین آوردند. به بیانِ دیگر، تمدن در بین‌النهرین وجود نداشته، بلکه در ابتدا در جنوب غربی ایران، تمدن شکل گرفته و سپس از طریق مهاجرانی از جنوب غربی ایران، به جنوب بین‌النهرین انتقال داده شده و ایجاد گردیده است. کرامر می‌گوید یکی از خصوصیات این قوم استفاده از ظرف سفالی رنگ بوده و گفته بر‌اساس آمیزش دو نژاد ایرانیان از مشرق و سامیان از مغرب، نخستین تمدن در میانرودان به وجود آمده است.
◾️اکنون برخی از ویژگی‌های تمدن سومر را بر می‌شماریم:
▫️خط میخی، به عنوان اولین سیستم نوشتاری اختراع شده بر روی زمین شناخته می‌شود. بر اساس اطلاعات موجود، خط میخی، در اواخر چهارمین هزاره‌ی پیش از میلاد، توسط سومریان ابداع شده و زبان نوشتاری پیش از آن، برگرفته از زبان‌های اکدی، ابلایی، ایلامی، هیتی، لووی، حتی، هوریان و اورارتو بوده است. این نوشتار، از خط میخی اوگاریتی و خط میخی فارسی باستان الهام‌گیری شده و به تدریج، با الفبای فنیقی در طول امپراتوری نئو-آشوری جایگزین شد.
▫️سومریان باستان، در حدود ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، یک سیستم پیچیده را برای حساب و اندازه‌گیری اختراع کردند. این دستاورد، در نهایت منجر به پیشرفت‌های اساسی در زمینه‌های مختلفی همچون محاسبات ریاضی، هندسه و جبر شد.
▫️ تمدن سومر باستان، یک فرهنگ مذهبی بسیار پیچیده را در زمین شکل داده بود. در طول تاریخ فرهنگ چند هزار ساله‌ی سومریان و بنابر شواهد بر جای مانده از کتبیه‌های آن‌ها، هر شهر در سومر باستان، توسط یک خدای به خصوص محافظت می‌شد. با توجه به اطلاعات موجود، در این دوران تاریخی، خدایان و انسان‌ها همراه با یکدیگر بر روی زمین زندگی می‌کردند.
▫️یکی از جذاب‌ترین ساختارهای معماری این منطقه، زیگورات (Ziggurat of Ur) است. این سازه‌ی باستانی، در شهر Ur (شهر ناصریه عراق امروزی) ساخته شد و قدمت آن به ۲۱ قرن پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد. البته زیگورات در ۶ قرن پیش از میلاد مسیح، شروع به فرو ریختن کرد، اما به دستور پادشاه نبونعید (King Nabonidus) بازسازی شد.
یکی از قدیمی‌ترین داستان‌های خلقت انسان، بر روی کتیبه‌ای با قدمت ۵ هزار پیش از میلاد مسیح، در شهر باستانی نیپور (Nippur) کشف شده است. داستانی تحت عنوان پیدایش اریدو (The Eridu Genesis) که از خلقت جهان و حتی طوفان نوح در آن سخن به میان آمده است.
@amniatemeli