تفکر انتقادی چیست و چطور این مهارت رو به فرزندم و یا دانش اموزانم آموزش دهم و یا آن را تقویت کنم؟
( قسمت چهارم و پایان❌ )
۶ـ او را تشویق به سؤال پرسیدن کنید:
فقط شما نیستید که باید برای تقویت تفکر انتقادی در کودک از او سؤال بپرسید، او هم باید یاد بگیرد سؤال بپرسد. اگر شما اهمیت سؤال پرسیدن در کودک را درک نکنید، جواب دادن به سؤال‌های کودک خیلی سخت خواهد شد. بچه‌ها خیلی کنجکاواند و به صورت عادی خیلی سؤال می‌پرسند. شما باید با حوصله به سؤال‌هایش جواب بدهید و به او بفهمانید که برای سؤال پرسیدن‌هایش اهمیت قائلید و او را تشویق به پرسیدن کنید. حتی گاهی وقت‌ها بچه‌ها سؤالاتی می‌پرسند که ما پاسخ آن‌ها را نمی‌دانیم! چه اشکالی دارد در این مواقع از علامه گوگل کمک بگیرید؟😅
هرچقدر سن بچه بالاتر برود، توانایی بچه‌ها در پرسیدن سؤال‌های خوب و هوشمندانه هم بیشتر می‌شود. در این سن، شما باید به او یاد بدهید علاوه‌بر اینکه ذهن کنجکاوی داشته باشد، سؤال‌های خوبی هم بپرسد. چون این سؤال‌های خوب هستند که به ذهن قدرت می‌دهند و اگر یاد نگیرد سؤال‌های خوبی بپرسد، انرژی ذهنش در تکاپوی پیدا کردن پرسش‌های کم‌اهمیت از بین خواهد رفت.
این روش آموزش تفکر انتقادی در کودک باعث می‌شود که حتی با بزرگتر شدن هم کودکتان کنجکاوی و ذهن خلاقش را از دست ندهد و در مواقع روبه‌رویی با مسائل، به جای درگیری با مشکل، ذهنش به سمت پرسیدن سؤال‌های مناسب و جواب دادن به آن‌ها می‌شود.
۷ـ با او درباره‌ی نتایج کارها صحبت کنید:
یکی دیگر از روش‌های آموزش تفکر انتقادی در کودک این است که یاد بگیرد به نتایج کارها فکر کند. کارهایی که ازش صحبت می‌کنید می‌تواند یا مسائل انتزاعی باشند ( که البته صحبت کردن در مورد مسائل انتزاعی برای بچه‌های کوچک‌تر چندان مناسب نیست چون هنوز تفکر انتزاعی در آن‌ها شکل نگرفته است) یا مسائل تجربی.
مسائل انتزاعی می‌تواند نتایج کارهایی ازجمله دزدی کردن، دروغ گفتن، دوست شدن با هم‌سن و سالان و…. باشد.
مسائل تجربی هم می‌تواند سؤالاتی باشد مثل: اگر رنگ زرد و قرمز را باهم مخلوط کنیم چه رنگی می‌شود؟ اگر همه‌ی رنگ‌ها را باهم مخلوط کنیم چه اتفاقی می‌افتد؟ اگر پرتقال را با پوست داخل آب بیندازیم روی آب می‌ماند یا در عمق فرو می‌رود؟ اگر پوست پرتقال را بکنیم چه تغییری می‌کند؟
پرسیدن سؤالاتی از این قبیل که ذهن کودک را درگیر می‌کند تا سیر منطقی کارها را در ذهنش مجسم کند و راجع به نتیجه کار حدس بزند، باعث تقویت ویژگی‌های زیادی ازجمله تفکر انتقادی در کودک می‌شود.
۸ـ به او یاد بدهید خوب بشنود و خوب ببیند:
شاید فکر کنید برای یادگیری تفکر انتقادی، قرار است کار سخت و عجیبی انجام دهید. اما بعضی روش‌ها از آن چیزی که فکرش را می‌کنید آسان‌تر هستند. مثلا در این روش، فقط کافی است خودتان خوب گوش دهید و خوب به اطرافتان توجه کنید تا کودکتان هم از شما یاد بگیرد. این روش هرچند آسان به نظر می‌آید اما برای تحقق کردنش باید حواستان را حسابی جمع کنید تا داده‌های اطرافتان را خوب ببینید.
وقتی به داده‌های اطرافتان دقت می‌کنید، برای تحلیل کردن دنیای اطرافتان هم داده‌های بیشتری دارید. وقتی هم که بتوانید تحلیل بهتری از دنیای اطرافتان کنید، بهتر می‌توانید تفکر انتقادی داشته باشید. حالا فکر کنید کودکتان از همان بچگی این خوب دیدن و خوب گوش کردن را یاد بگیرد، در این صورت این کار برایش عادت خواهد شد و حتی در آینده هم این عادت تحلیل کردن خوب و منطقی از اطرافش را خواهد داشت.
تفکر انتقادی از آن ویژگی‌هایی است که نه‌تنها فرزندتان، بلکه حتی خودتان هم به آن نیاز دارید. برای تقویت این ویژگی در خودتان باید تلاش کنید تا کودکتان هم با تفکر انتقادی آشنا شود. اینکه شما دغدغه‌ی یادگیری تفکر انتقادی و آموزش آن به کودکتان را داشته باشید، شاید برایتان کمی سخت باشد. مخصوصا وقتی مجبور می‌شوید به سؤال‌های مکرر کودک جواب بدهید یا مجبور می‌شوید گاهی با تصمیم‌های او که موردپسند شما نیستند موافقت کنید.
اما وقتی شما این روش را درپی می‌گیرید، در آینده کودکی خواهید داشت که قوی و مستقل و باهوش است و نگرانی‌های کمتری برای او خواهید داشت. پس برای آموزش تفکر انتقادی در کودکتان بکوشید تا آینده کودکتان را روشن‌تر کنید.
@amozeshtarhdars
#تفکر_انتقادی