⭕️ مراسماتی که یزید هم در آن شرکت می کند!
#شهید_مطهری
◀️گاهی یک جریان موج خیز و حرکت‌زای اجتماعی، روح خود را از دست می‌دهد و از آن جز یک سلسله آداب و تشریفات بی‌اثر باقی نمی‌ماند.
🔸امير المؤمنين فرمود اسلام به دست اموي‌ها مانند ظرفی که وارونه شود و محتوایش بیرون بریزد و جز خود ظرف باقی نماند، وارونه می‌شود و از محتوای خود خالی می‌شود (یُکْفَأُ الْاِسْلامُ کَما یُکْفَأُ الْاِناءُ). و ما، نام این پدیده اجتماعی را، تبدیل حرکت به بنیاد می‌نهیم. با ذکر یک مثال توضیح می‌دهم.
🔹عزاداری سنتی امروز امام حسین (ع) تبدیل حرکت به بنیاد (عادت) است. این عزاداری که به حق درباره‌اش گفته شده: (مَنْ بَکی‌ٰ اَوْ اَبْکیٰ اَوْ تَباکیٰ وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّهُ) که حتی برای تباکی (خود را شبیه گریه کن ساختن) هم ارزش فراوان قائل شده، در اصل فلسفه‌اش تهییج احساسات عليه يزيدها و ابن زیادها و به سود حسین‌ها و حسینی ها بوده.
🔸در شرایطی که حسین به صورت یک مکتب در یک زمان حضور دارد و سمبل راه و روش اجتماعی معین و نفی کننده راه و روش موجود معین دیگری است، یک قطره اشک برایش ریختن واقع نوعی سربازی است.
🔹در شرایط خشن یزیدی، در حزب حسینی‌ها شرکت کردن و تظاهر به گریه کردن بر شهدا نوعی اعلام وابسته بودن به گروه اهل حق و اعلان جنگ با گروه اهل باطل و در حقیقت نوعی از خود گذشتگی است. اینجاست که عزاداری حسین بن علی یک حرکت است، یک موج است، یک مبارزه اجتماعی است.
🔸اما تدریجاً روح و فلسفه این دستور فراموش می‌شود و محتوای این ظرف بیرون می‌ریزد و مسئله شکل یک عادت به خود می‌گیرد که مردمی دور هم جمع بشوند و به مراسم عزاداری مشغول شوند، بدون اینکه نمایان‌گر یک جهت‌گیری خاص اجتماعی باشد و بدون آنکه از نظر اجتماعی عمل معنی‌داری به شمار رود، فقط برای کسب ثواب (که البته دیگر ثوابی هم در کار نخواهد بود) مراسمی را مجرد از وظایف اجتماعی و بی رابطه با حسین های زمان و بی رابطه با یزیدها و عبيدالله‌های زمان بپا دارند.
🔹اینجاست که حرکت تبدیل به بنیاد یعنی عادت شده و محتوای ظرف بیرون ریخته و ظرف خالی باقی مانده است. در چنین مراسمی است که اگر شخص یزید بن معاویه هم از گور بدر آید حاضر است که شرکت کند، بلکه بزرگترین مراسم را بپا دارد. در چنین مراسم است که نه تنها (تباکی) اثر ندارد، اگر یک مَن اشک هم نثار کنیم به جایی برنمی خورد.
📚بررسی اجمالی نهضت‌های اسلامی در صد ساله اخیر - ص ۸۲
🦊 @antirobah