خلوت با معشوق از میان ساعات شبانه‌روز، شب‌ها ویژه‌ بندگان خاص الهی است؛ کسانی که خود را برای خدا خالص کردند و شب را که همه در خواب و استراحت به سر می‌برند، به عبادت معبود خویش به پا خاسته‌اند. تاریکی شب، فرصت مناسبی برای خلوت با معشوق است. خداوند نیز نور خود را در دل آنان می‌تاباند و آنها را از خاصان درگاه خود قرار می‌دهد. سالک همین شب‌زنده‌داری و عبادات خود را نیز به حول و قوه الهی می‌داند و از خدا همیشه حال و توفیق نماز شب را خواستار است، و روز در مراقبه است گناهی از او سر نزند تا سبب سلب توفیق نماز شب گردد. حضرت آیت الله العظمی بهجت در این باره میفرمودند: "ما در بیداری درست به وظیفه‌ خود عمل نمی‌کنیم، با این حال منتظر هستیم که بیدار شویم و تهجد به‌جا آوریم. اگر توفیق شامل حال انسان گردد، از خواب بیدار می‌شود و مشغول تهجّد می‌گردد، ولی اگر توفیق نباشد، چنانچه بیدار هم بشود، از آنها بهره نمی‌برد.[1] این مطلب به یقین ثابت است و خیلی‌ها نیز نقل کرده‌اند که اگر از حال انسان معلوم شود که می‌خواهد نماز شب بخواند، بیدارش می‌کنند، بدون احتیاج به دعاها و آیات معهوده. این بیدارکردن به طرق مختلف است: یا در می‌زنند و یا صدایی می‌آید و یا او را به نام صدا می‌زنند و…[2]" —- [1]. در محضر آیت‌الله بهجت، ج۲، ص۱۱۷. [2]. همان، ج۳، ص۱۸۸.