اما چرا این همه اختلاف درباره محل سکونت مسلم بن عقیل در میان منابع وجود دا رد ؟
در این باره می توان به چند نکته اشاره نمود :
1: ورود مسلم بن عقیل(ع) به شهر کوفه باید مخفیانه و به دور از چشم مردم اتفاق افتاده باشد، همین مخفیانه بودن حضور مسلم(ع) در شهر کوفه می تواند گمان های گوناگونی را پیرامون اولین محل سکونت مسلم(ع) ایجاد نماید ، بنابراین راویان این نقل ها هر کدام را که به گمانشان به واقع نزدیک تر است را نقل کرده اند.
2: نقل ابن شهر آشوب (متوفای588ق) پیرامون ورود مسلم بن عقیل(ع) به خانه سالم بن مسیب ، صحیح نیست. زیرا بنابر تصریح منابع خانه مختار بن ابی عبید ثقفی بعدها و در قرن سوم هجری به خانه مسلم یا سالم بن مسیب شناخته می شده است ( تاریخ طبری ج۵ص ۳۵۵/ الارشاد ج۲ص۴۱)
یعنی در آغاز این خانه متعلق به مختار بوده و بعدها همان خانه در ملک سالم بن مسیب در آمده است. اما ابن شهر آشوب به این تغییر ، در نقل خود دقت نکرده است .
3: نقل شریک بن اعور حارثی نیز با رویدادهای دیگر تاریخی هم خوانی ندارد ؛ چرا که شریک ابن اعور بعد از ورود به کوفه به همراه ابن زیاد به خانه هانی ابن عروه وارد شده است ( اخبار الطوال ص۲۳۳) و ظاهرا در کوفه منزلی نداشته است و احتمالا برخی مورخان همان مکانی را که هانی بن عروه در منزل خود برای شریک درنظر گرفته بود را به عنوان جایگاهی مستقل برای شریک دانسته اند.
4- بنابر گزارش ابن سعد، مسلم بن عقیل(ع) از جانب امام حسین (ع) دستور داشت در خانه هانی بن عروه اقامت نماید ، این نقل منافاتی باورود مسلم بن عقیل (ع) در آغازین روزهای ورودش به کوفه در خانه مختار ندارد ، چرا که مختار از جهتی برادر زن عبدالله بن عمر بشمار می آمد ، چرا که صفیه خواهرش همسر عبدالله بن عمر بود و از جهت دیگر عمره دختر نعمان بن بشیر نیز همسر مختار بود و خود او نیز از بزرگان شیعه در کوفه به شمار می آمد ؛ همه اینها موجب گردید تا مسلم یک تصمیم استراتژیک و درست بگیرد ، خانه مسلم(ع) محل امنی برای ورود مسلم در شهر کوفه بود ، چرا که می توانست از قرابت و نزدیکی مختار به حاکم اموی کوفه استفاده کند و در پناه او به ماموریت خود رسیدگی نماید و از جهت دیگر می توانست از اخبار و تصمیم های احتمالی دارالحکومه شهر کوفه نیز آگاه شود ؛هر چند بعد از نا امن شدن خانه مختار و خبر دار شدن نعمان ، وارد خانه هانی ابن عروه شد.
5:بعداز کنار گذاشتن منزل مسلم بن مسیب و شریک بن اعور از احتمالات مطرح شده در این واقعه ، می توان میان سه قول باقی مانده وجه جمعی تصور نمود و آن اینکه مسلم بن عقیل(ع)در آغاز وارد بر خانه مختار بن ابی عبید شده و بعد از ناامن شدن آن برای مدت کوتاهی به خانه مسلم بن عوسجه نقل مکان کرده و از آنجا به خانه هانی ابن عروه رفته است ؛ اما چرا مسلم بن عقیل(ع) وارد منزل افراد سرشناس دیگری چون حبیب بن مظاهر یا سلیمان بن صرد نشده است ؟ واساسا چه وجه مشترکی میان مختار و مسلم بن عوسجه و هانی ابن عروه وجود داشته ، چه زمانی میان این سه خانه در حال تردد بوده است ؟
با رجوع به منابعی که اشاره به سیره شخصی و اجتماعی این سه تن نموده اند ، این گونه بدست می آید که مختار و هانی از جمله زعمای شیعه بشمار می آمدند که در تحت اختیار خود افراد و نفرات متعددی داشتند و از نفوذ زیادی در میان شیعیان برخوردار بودند ، مسعودی در مروج الذهب روایت کرده است که هانی بزرگ قیبله مراد و رئیس آن به شمار می آمدو هرگاه سوار بر مرکب می شد ، چهارهزار تن سواره نظام زره پوش و هشت هزار تن پیاده در رکابش حاضر بودند واگر هم پیمانان وی از قبیله کنده به او می پیوستند، تعدادشان به سی هزار سواره نظام زره پوش می رسید( مروج الذهب ج۳ص۵۹) ، همچنین طبری در باره نفوذ مختار می نو یسد : مسلم در خانه مختار فرود آمد ، مختار به همراه دیگر کوفیان با او بیعت کرد و برایش خیر خواهی نمود و تمام فرمانبران خود را به سمت مسلم فراخواند( تاریخ طبری ج۵ص۵۶۹) اما درباره مسلم بن عوسجه چنین گزارشی نقل نشده است ،اگر این احتمال را که مسلم به دلیل نفوذ و قدرت اجتماعی مختار و هانی ، خانه آنها را برای مخفی شدن انتخاب نموده است، بپذیریم ، می توان قول حضور مسلم بن عقیل(ع) در خانه مسلم بن عوسجه را که در منابع کمتری نیز به آن اشاره شده است را کنار بگذاریم ، از دیگر سو مختار و هانی ، جزء شیعیانی بودند که با دربار و بنی امیه به گونه ای در ارتباط بودند ، مختار داماد نعمان بن بشیر حاکم کوفه بود و هانی از جمله کسانی بود که که جانب احتیاط و تعامل خود را با دارالحکومه حفظ می کرد و این اوصاف احتمال نزول مسلم در خانه این دو را برای استتار کامل و استفاده از موقعیت اجتماعی و قبیلگی مختار و هانی را بیشتر تقویت می نمود تا حضور مسلم بن عقیل در خانه ابن عوسجه.
#مسلم
https://eitaa.com/Ashuraresearch