آستان وصال ( اشعار آئینی؛ مقتل، آموزش مداحی)
ادامه مبحث معرفی قالب شعری غزل از فایل قبلی ❇️ تفاوت غزل با قصیده : معمولا در قصیده موضوع اصلی آن است که در آخر شعر "مدح" کسی یا چیزی گفته شود و در واقع منظور اصلی "ممدوح" است؛ مثل قصیدۀ بهاریه، ویا قصاید ممدوحیه؛ اما در غزل "معشوق" مهم است و در آخر شعر شاعر اسم خود را می‌آورد و با معشوق سخن می‌ گوید و راز و نیاز می‌کند. و به دلیل همین ارتباط عاشقانه است که آن را غزل نامیده اند. شاید بتوان گفت امروزه غزل و قصیده ، تفاوت مهمی جز در تعداد بیت ندارند . لذا اشعار تا ۱۵ بیت را غزل و از ۲۰ بیت به بالا را قصیده می‌شمارند. البته غزل های بیش از 15 بیت هم گاه گاهی دیده می‌شود ، اما شکل معمول آن بین ۵ تا ۱۵ بیت است . ضمنا در مورد تعداد ابیات غزل ، نظریات متفاوتی وجود دارد که ما به آن نمی پردازیم ، نکته بعدی آنکه در غزل ، رعایت یک موضوع خاص و واحد، شرط نیست ؛ یعنی ، می‌توان در یک غزل، چند نکتۀ جداگانه را مطرح کرد. پس غزل با قصیده سه فرق دارد : ۱1️⃣ ـ از نظر تعداد ابيات 2️⃣ ـ درون مايه و محتوای 3️⃣ ـ وحدت موضوع ❇️ نحوه قرار گرفتن ردیف و قافیه در قالب شعری غزل: همانطور که در جلسات قبل هم گفته شد شاعر مختار است که ردیف را بیاورد و یا نیاورد اما اگر در بیت اول غزل ردیف آمد باید در مصرع های دوم تمام ابیات هم بیاید!! ردیف و قافیه در قالب شعری غزل باید در پایان مصرع اول بیت اول و همچنین در پایان تمامی مصرع های ابیات آورده و لحاظ شود؛ نمودار قرار گرفتن قافیه در شعر غزل به شرح زیر است : #..................... # ..................... #..................... ....................... #..................... ....................... #..................... ....................... #..................... ....................... #..................... ....................... در ســرخی غــروب نشسته سپیده ات جان بر لبم ، زعــمــر به پایان رسیده ات آخـر دل عـمـــوی تـو را پــاره پـــاره کــرد آوای نـاله هـــای بــریــــده ؛ بــریــده ات در بین این غــبــار به سوی تو آمـدم از رویِ ردّ خــونِ به صحرا چکیـده ات خون گریه میکنند، چرا نعل اسب ها؟ سخت است روضه ی تنِ در خون تپیده ات بر بیت بیت پیکر تو خـیـره مانــده ام آه ای غــزل ، چگــونه ببینم قصیـده ات؟ احلی من العسل ز لبــان تــو می چکد ای گــــل زبــانــزد است بیان عـقـیـده ات باید که می شکـفـت گــل زخم بر تنت از بس خــدا شــبــیــه حسـَن آفـــریـده ات *** شاعر: محمدجواد شرافت *** روی پـیـشانــی او ، بـاب تـشـهّـد وا بــود اَشـهَـدُ اَنَّ کـه او هـم پـســر زهـــرا بـــود آب مـی داد عـطـشنـاک تـریـن صـحـرا را چشم هـایـش کـه بـه سـمت افـق اعـلا بـود یا رب، این مشک طلاییّ کدامین سقّاست ؟ که در او کیـفـیتِ جـلوه ی صـد دریـا بـود قسمت اعظم مشک تو پـر از معرفت است ارتـفــاع عـلــم دست تـو، دور از مـا بــود دست تـو هـمـهمه ی بـال مـلائـک را دیــد بـدنـت کـعبه ی تـسـبـیـح کـبـوتـرهـا بـود لب به دریـا نـزدی چون که خود اقیانوسی آن که بـاید بـزند بـر تو لـبش ، دریـا بـود! *** شاعر: رضا جعفری*** دل شکـستۀ من انـس با عـلـی دارد امید از هـمه بگـسسته تا علی دارد منم ز شهـر ولایت ز کوچۀ عـشاق شـنـاسـنـامـۀ من مُهـر یا عـلی دارد خدا مدال علی دوستی به ما داده است به غیر کشور شیعه کجا علی دارد؟ خدا یکی و علی هم یکیست در عالم علی چنانکه خدا را، خدا علی دارد در آن محیط که از دست و پا نیاید کار دل شکـستۀ بی‌دست و پا علی دارد نه در گذشته، در آینده نیز هر ذی روح نظر به مرحمت مرتضی علی دارد به روز حـشر برای شـفـاعت امّـت علی، حسین و رسول خدا، علی دارد **** شاعر: سید رضا مؤید *** ❇️ نكته : غزل عاشقانه را سعدي و غزل عارفانه را مولوي به اوج خود رساندند و حافظ كه سر آمد غزل سرايان شعر فارسي است ، شيوۀ عاشقانه – عارفانه را به كمال رساند. و بالاخره اینکه مشهورترين غزل سرايان عبارتند از : حافظ ، سعدي ، مولوي ، صائب تبريزي ، عراقي ، فرخي يزدي ، سنایی غزنوی، رهي معيري ، شهريار و .... ✅ لطفا شما هم مبلغ و منتشر کننده این کانال خوب و پر محتوا بوده و در ثواب آن سهیم شوید 👇👇👇👇👇👇👇👇👇 لینک کانال در ایتا https://eitaa.com/astanevesal لینک کانال در روبیکا https://rubika.ir/astanevesal آدرس اینترنتی سایت آستان وصال ( جامع ترین سایت علوم مداحی کشور ) https://www.astanevesal.ir/ 🌹🌹 یا ربَّ الحُسَین بِحَقِّ الحُسَین اِشفِ صَدرِ الحُسَین بِظُهورِ الحُجَّة 🌹🌹
1 مشاهده