قُلْ مَا أَسْأَلُکُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ وَ مَا أَنَا مِنَ الْمُتکلّفينَ‌ (۸۶) ای پیامبر! بگو: من بابت آوردن قرآن مزدی از شما نمیخواهم و در پی این هم نیستم که خود را در اذهان شما چیز دیگری جلوه دهم! مساله اجر مادی نخواستن پیامبر چند بار در قرآن آمده و از نکات مهمی است که در تبلیغ حق باید رعایت شود تا موثر واقع شود. اگر هم کسی میخواهد اجری به انبیاء بدهد یعنی شاکر ایشان باشد، دنباله رو راه ایشان و مطیع وصی ایشان باشد: قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى [سوره الشورى : 23]. عبارت "مَا أَنَا مِنَ الْمُتکلّفينَ‌" عبارتی مهم است و لازم است روی آن دقت شود. "متکلّف" کسی است که خود را به تکلّف و زحمت و سختی میاندازد تا خود را جور دیگری نشان دهد. جوری که واقعا نیست؛ یعنی خیلی بالاتر و بیشتر. متکلّف کسی است که ادعاهای عجیب میکند و وعده‌های بسیار میدهد و جوابهای ساختگی برای سوالات میتراشد و مدعی علم و قدرت غیبی میشود و در تمام نقشهایی که بازی میکند فقط در پی یک چیز است: اینکه عده‌ای مرید دور خود جمع کند و بر آنها سلطه داشته باشد. پس بهترین ترجمه برای "متکلّف" مدعی کاذب نبوت و معرفت است. الان هم که ادعای نبوت بازارش کساد است، متکلّفین، مدعی استادی معنوی و دستگیری عرفانی میشوند و خود را عارف کاملِ مکمّل مینمایانند. این نمایاندن و خود را قالب کردن، در فرهنگ قرآن، نامش تکلّف است. وای از متکلّفین ! خداوند راجع به چنین افرادی فرموده: وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنَا بَعْضَ الْأَقَاوِيلِ لَأَخَذْنَا مِنْهُ بِالْيَمِينِ ثُمَّ لَقَطَعْنَا مِنْهُ الْوَتِينَ [سوره الحاقة : 46] یعنی عاقبت کسانیکه به دروغ واسط خدا و خلق میشوند و از طرف خدا حرف میزنند و خود را منسوب به خدا نشان میدهند، هلاکت و نابودی در همین دنیاست. برخی "متکلّف" را کسی دانسته‌اند که نظرش را به زور به دیگران تحمیل میکند و آنها را به زحمت میاندازد و اذیت میکند. بر طبق این معنا ممکن است کسی صادق هم باشد اما چون صدق خود را میخواهد به مردم حقنه کند و آنها را بزور به راه راست بکشاند متکلّف است و تکلّف اصلاً کار خوبی نیست و باعث فرار مردم از او میشود. فرق این معنا با معنایی که ما گفتیم این است که ما متکلّف را کذاب دانستیم که کذبش را صدق جلوه میدهد و به عنوان صدق طوعا به خورد مردم میدهد و طبق این معنا متکلّف صادقی است که صدقش را میخواهد بزور به مردم بقبولاند و کُرهاً به خورد آنها بدهد. تکلّف در هر دو صورت زشت و ناصواب و بدفرجام است.