⚡️نگاهی به هدیه گرفتن علما ✍مهدی مسائلی چند روزی است که بحث هدیه گرفتن داغ شده است. در یکی از بحث‌ها و جوابیه‌ها سخن از هدیه گرفتن رهبری و امام خمینی نیز به میان آمد، و گفته شد که آنها مخارج زندگی خود را با هدیه‌ی دوستان تأمین می‌کنند. طرح این موضوع خودش شبهاتی را درباره‌ی زندگی آنها به وجود آورد. لذا چند نکته‌ای را دراین‌باره متذکر می‌شوم: ۱. امام خمینی و مقام معظم رهبری و بعضی از مراجع تقلید، به‌خاطر مرجعت‌شان وجوهات شرعی و سهم امام زیادی را در اختیار دارند، طبق قاعده آنها می‌توانند از این وجوهات شرعی برای مخارج لازم زندگی به میزان نیاز عرفی استفاده کنند، همان‌گونه که مراجع معمولا به وکلای خود اجازه می‌دهند که در صورت نیازمندیِ شخصی یا دینی تا سقف مشخصی (مثل یک‌سوم) از سهم امام استفاده کنند و مابقی را برای مرجع تقلید بفرستند.(در اجازه‌نامه‌ها تأکید بر تقوا و مراعات دراین‌باره می‌شود) ولی رهبری و بعضی از مراجع برای اینکه شبهه‌ای در مخارج زندگی‌شان نباشد، از سهم امام استفاده نمی‌کنند و مخارج زندگی‌شان را از هدایایی که بعضی از مقلدین و ارادتمندان می‌دهند تأمین می‌کنند. هدایای این افراد به خاطر محبت و ارادت بوده و هیچ خواسته‌ای پشت آن نیست. گاهی حتی بعضی افراد نذرهایی را برای علما انجام می‌دهند یعنی آنها نذر می‌کنند که اگر مشکل‌شان برطرف شود پول یا ارزاقی برای استفاده شخصی‌ یک مرجع تقلید یا عالم بدهند. این هدایا و نذورات ممکن است گاهی نباشد و گاهی نیز زیادتر از حد نیاز به دست آنها برسد که معلوم نیست این بزرگان همه‌ی آنها را صرف زندگی شخصی خودشان کنند. ۲. هدیه گرفتن در سطوح پایین‌تر نیز میان روحانیون وجود دارد، و بسیاری از آنها با کمک‌های مردمی زندگی خود را سپری می‌کنند، زیرا مبلغ اندک شهریه حوزوی نمی‌تواند تأمین‌کننده مخارج زندگی آنها باشد. در این میان روحانیون سید به واسطه انتساب به پیامبر(ص) بیشتر از روحانیون شیخ(غیرسید) از هدایای مردمی برخوردار می‌شوند. البته به هدیه گرفتن روحانیون می‌توان این نقد را وارد کرد که کمک‌های مردمی می‌تواند زمینه‌ی جانبداری آنها از تفکرات عوامانه را فراهم کند یا آنها را به ورطه تقدس‌مآبی و ظاهرسازی معنوی بکشاند.لذا بهتر است آنها به هدایا و کمک‌های مردمی وابسته نباشند و حتی برای تأمین مخارج زندگی به فکر شغلی در کنار طلبگی خود باشند. اما باید این موضوع را نیز در نظر گرفت که بعضی از مسئولیت‌های حوزوی یا فعالیت‌های پژوهشی و علمی در حوزه قابل جمع با مشاغل دیگر نیستند. معمولا روحانیون در روستاها بیشتر از روحانیون شهرها از هدایای مردم برخوردار می‌شوند. همچنین بعد از انقلاب به واسطه‌ی اتصال نظام حوزوی به حکومت، مردم کمتر از گذشته به روحانیون هدیه می‌دهند، چون می‌پندارند آنها درآمد خوبی دارند. ۳. بدون قصد قیاس، این نکته را هم بگویم که به پیامبر و ائمه(ص) نیز هدایای زیادی می‌رسید و آنها نیز به حد نیاز از آنها استفاده می‌کردند و بخشی از آنها را نیز به دیگران می‌بخشیدند. ۴. هدیه دادن و گرفتن هنگامی که در برابر خواسته‌ای باشد، فسادزا است ولی هدیه‌ای که از محبت و علاقه نشئت می‌گیرد، امری شخصی است که افشا و استفاده از آن برای تخریب افراد، ورود به قلمرو خصوصی آنها و نوعی بداخلاقی اجتماعی است. کسی که هدیه گرفتن دیگران را افشاگری می‌کند باید اثبات کند که هدیه او در برابر خواسته‌ای متقابل بوده است. ......... @azadpajooh