به بهانه عید سعید فطر: مستحبات لاکچری و کلانشهرهای معاصر 🔹استهلال، جستجوی هلال ماه در شب اول ماه قمری است که عملی مستحب و در مواردی واجب کفایی است. استهلال در لغت به معنای بلندکردن صدا است؛ به گفته شیخ مفید، هلال ماه را به این نام خوانده‌اند چراکه مردم به هنگام دیدن آن برای گفتن تکبیر صدای خود را بلند می‌کردند. برخی از عبادات نظیر شروع و پایان ماه رمضان، انجام برخی از مناسک حج و ... بر استهلال و تشخیص آغاز ماه‌های قمری مبتنی است: "يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَهِلَّةِ قُلْ هِيَ مَوَاقِيتُ لِلنَّاس: از تو درباره هلال‌های ماه می‌پرسند، بگو آنها وسیله تعیین اوقات برای مردم است" (بقره/۱۸۹). 🔹لازمه به جا آوردن این سنت مستحب، امکان رویت پذیری ماه است که در شهرهای سنتی به دلیل سبک شهرسازی، بدون صعوبت چندانی میسر بود. اما در کلانشهرهای معاصر به دو دلیل، این سنت مهم به فراموشی سپرده شده است؛ یکی به دلیل توسعه عمودی کلانشهرها که دامنه دید به آسمان را برای اغلب قریب به اتفاقات شهروندان کاملا محدود کرده است و دیگری به دلیل آلودگی هوای کلانشهرها (که آن هم محصول توسعه عمودی و تراکم زیاد شهرها است) که سبب شده تا حتی در مناطقی که دید به آسمان نیز وجود دارد رویت ماه به علت آلودگی هوا به سادگی میسر نباشد. لذا این مستحب که در سبک زندگی اسلامی از جمله سنتهای رایج بود، متاسفانه در سبک زندگی معاصر به فراموشی سپرده شده و صرفا منحصر به گروه‌های استهلال شده است که برای رویت ماه از شهرها خارج می‌شوند. 🔹 علاوه بر استهلال، مستحبات دیگری نظیر رویت ستارگان و آسمان و ... هم است که اینها نیز در کلانشهرهای معاصر به فراموشی سپرده شده‌اند‌. رحمت خدا بر مرحوم آیت الله حائری شیرازی که چنین فرمود: "زندگی آپارتمان نشینی اجازه نداده انسانها سالی یک بار هم به آسمان نگاه کنند... ندیدن آسمان، خیلی مضر است. یک نگاه به آسمان برای انسان کافی است که بداند این چیزهایی که برای خودش برداشته، باعث خجالت است. آسمان را گذاشته اند برای صفر کردن تعلقات... برای نجات انسان از تعلقات، یک نگاه معنادار به آسمان بس است". 🔹لذا سبک شهرسازی معاصر ما با این نوع شهرهای عمودی، متراکم و آلوده چنان کرده است که لازمه انجام این نوع مستحبات، مکنت مالی لازم جهت خروج از کلانشهرها و بیتوته در محیطهای غیر شهری شده است. اما آیا اینکه انجام چنین مستحباتی برای عموم شهروندان میسر نیست و انجام آنها نیازمند هزینه قابل توجه برای خروج از کلانشهرها شده است به معنای لاکچری شدن چنین مستحباتی نیست؟ اگر آری، لازم است بدانیم که لاکچری شدن چنین مستحباتی، محصول نظام سرمایه‌داری است. نظامی که ترجمان کالبدیِ اصول و مبانی خود را در کلانشهرهای متراکم و عمودی می‌بیند تا با انباشت هرچه بیشتر سرمایه در این نوع کلانشهرها، انتفاع اقلیت سرمایه‌دار از اکثریت جامعه را به حداکثر ممکن برساند. عید سعید فطر بر همه بندگان خوب خدا مبارکباد 🌹 https://eitaa.com/baladetayyeb