✅ آیا این درست است که تمام ذرات عالم به نوعی فهم و درک دارند؟ چون طبق آیات و روایات زمین و اجزای بدن و آسمان‌ها در قیامت به حرف می‌آیند و شهادت می‌دهند؟ ✍️ پاسخ: بلی همه ذرات عالم از درک و شعور متناسب وجود خود برخوردارند، خداوند متعال می‌فرماید: «آسمان‌های هفتگانه و زمین و کسانی که در آنها هستند تسبیح او می‌گویند و هیچ چیزی نیست مگر اینکه تسبیح و حمد او می‌گوید؛ لکن شما تسبیح آن‌ها را نمی‌فهمید.او بردبار و آمرزنده است.» 🔹 علامه طباطبایی (رضوان الله علیه) در تفسیر این آیه فرموده‌اند: از کلام خدا استفاده می‌شود همچنان که خلقت در اشیاء جاری و ساری است علم هم در اشیاء سریان دارد و هر موجودی به اندازه‌ای که از وجود بهره دارد از علم نیز بهره‌مند است. در نگاه علامه طباطبایی با توجه به آورده‌های وحیانی و عقلانی هیچ دلیلی نیست که علم تنها یک سنخ است؛ لذا علم می‌تواند گونه‌های مختلف داشته باشد و هر گونه‌ای هم آثار خاص خود را دارد، پس لازم نیست که از جمادات نیز آثاری مشابه آثار حیوانات یا انسان مشاهده شود. 🌐 مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی 🆔 @balagh_ir