🔴 یکسالگیِ احیایِ روابطِ ایران و عربستان در سایۀ بیاعتمادی متقابل
🔸 همزمان با یکسالگی احیای روابط ایران و عربستان، اندیشکدههای خارجی سِیر رابطۀ دو کشور را طیِ یک سال گذشته بررسی کردهاند. مراکز فکری غرب معتقدند علیرغم پیشرفت در عرصۀ دیپلماتیک، روابط ایران و عربستان همچنان در سایۀ بیاعتمادی متقابل پیش میرود. برخی از مراکز نامبرده از روند فعلی روابط دو کشور با عنوان «صلح سرد» یاد میکنند. در ادامه، اهم گزارههای راهبردی اندیشکدهها دراینخصوص فهرست میشود:
1️⃣ در طول 7 سال، ایران و عربستان نهتنها روابط دیپلماتیک بلکه روابط اقتصادی هم نداشتند. تنها پنجهفته پس از احیای روابط، یکی از مدیران سازمان توسعه تجارت ایران خوشبینانه اعلام کرد که تجارت دوجانبه در کوتاه مدت به یک میلیارد دلار برسد. تا آوریل 2023، ایران 14میلیون دلار فولاد به عربستان سعودی صادر کرد؛ اما تحریمهای ایالات متحده علیه تهران، رشد تجارت دوجانبه بین ایران و عربستان را با محدودیت مواجه میکند.
2️⃣ یک سال پیش، پراگماتیسم و نَه عشق و علاقه،ایران و عربستان را به ازسرگیری روابط دیپلماتیک سوق داد. تهران و ریاض، گفتوگو را تنها راه مناسب برای کاهش تنشها میدانستند و دریافتند که تشدید بیشتر خصومتها خدمتی به منافع ملی طرفین نمیکند. بااینوجود، نمیتوان انکار کرد که رهبران دو کشور بهشدت به یکدیگر بیاعتمادند.
3️⃣ ایران همچنان شراکت عربستان و آمریکا را تهدیدی جدی برای خود میداند. ازسویی، ایدئولوژی انقلابی حکومت ایران و قدرت تهران برای بهچالشکشیدن وضع موجود در منطقه از طریق شبکۀ بازیگران غیردولتیاش ریاض را نگران میکند. باایناوصاف، بهتر است دورۀ کنونی روابط ایران و عربستان را با واژۀ «تنشزدایی» و نَه *«مصالحه و دوستی»توصیف کرد.
4️⃣ منطقهای شدن جنگ غزه، ایران و عربستان را از مسیر تنشزدایی خارج نکرده است. برعکس، اقدامات تهران و ریاض در این مدت نشان میدهد که دوطرف احتیاط میکنند تا روند تنشزدایی و گفتوگوهایشان قربانی جنگ غزه نشود. تاحدی، جنگ غزه میزانی از همسویی بین ایران و عربستان ایجاد کرده و دو کشور را بهسمت تعامل عمیقتر در عرصۀ دیپلماتیک سوق داده است.
5️⃣ مقامات سعودی در بحبوحۀ جنگ غزه از هرگونه اقدامی که به تنشزدایی با ایران آسیب برساند و جنگ را در منطقه فراگیر کند، اجتناب کرده اند. شرکت نکردنِ ریاض در عملیات «نگهبان عدالت» و نگرانیهایش دربارۀ حملات نظامی ایالات متحده و بریتانیا علیه حوثیها در همین راستا قابل ارزیابی است. به گزارش المانیتور، عربستان سعودی از جمله کشورهای عربی است که اقداماتی را درراستای ایجاد محدودیت برای ارتش آمریکا انجام داده تا از خاکش عملیاتی علیه شبهنظامیان مورد حمایت ایران صورت نگیرد.
6️⃣ بااینوجود، ادامۀ جنگ غزه و احتمالات مرتبط با نوع واکنش گروههای مورد حمایت ایران در قبال پادشاهی سعودی، مقامات این کشور را نگران کرده است. چنانچه تنشهای منطقهای از کنترل خارج شود و عربستان سعودی در مخمصۀ جنگ گیر بیفتد، «تنشزدایی نوپا با ایران» با خطرات جدی مواجه خواهد شد.
https://eitaa.com/Basir_MN