بسم الله الرحمن الرحیم اوصاف رئیس جمهور در نهج البلاغه نویسنده: عباس فتحی 28/3/1403 فصل اول: اوصاف سلبی رئیس جمهور (یعنی اوصافی که اگر در کسی باشد، نمی‌تواند رئیس جمهور بشود) از نظر مبارک امیر المؤمنین علیه السلام چند نوع از افراد نمی‌توانند رئیس جمهور شوند. از جمله 10 گروه زیر: **1- بخیل: چونکه حرص و اشتهای او در تصرف اموال مردم خواهد بود. توجه: توضیح بیشتر این موارد در فصل بعد خواهد آمد. **2- جاهل: چون مردم را با جهل خود منحرف خواهد ساخت. **3- جافی یعنی ستمکار: چون مردم را از رسیدن به حق خود محروم خواهد کرد. **4- حیف و میل کنندة بیت المال: چونکه در بیت المال و سرمایه‌های مردم، گروهی را بر گروه دیگر ترجیح خواهد داد. توضیح: از اینجا می‌توان دریافت که وابستگان به احزاب و گروه‌ها و جناح‌های خاص را نمی‌توان به عنوان رئیس جمهور بر گزید. چون به خاطر وابستگی، امکانات کشور و بیت المال ملت را به آنها اختصاص خواهند داد. **5- مُرتَشی یعنی رشوه گیرنده: زیرا حقوق افراد را ضایع می‌کند و حق را به ناحق می‌دهد. توضیح: مقاماتی که رشوه می‌دهند یا می‌گیرند، بزرگترین عامل از بین رفتن حق و سلطة باطل هستند. به عنوان مثال، اولین فرماندة انگلیسی که از جنوب وارد ایران شد، به مقامات محلی رشوه داد و آنها را خرید و سپس به پایتخت آمد و مقامات را با رشوه خرید و چنین شد که حدود دویست سال کشور ما را تحت سلطه گرفتند. **6- معطل گذارندة سنت پیامبر اکرم(ص): زیرا تمام امت را هلاک خواهد کرد. توضیح: ابن ابی الحدید می‌گوید اگر هرکدام از 5 مورد فوق، بخشی از امت را هلاک می‌کند، این مورد کل امت را هلاک می‌کند، چون در حقیقت بازگشت به جاهلیت است. (شرح نهج البلاغه، جلد 8 ص 267) توضیح: این شش مورد در خطبة 131 آمده است. نخست اهمیت والی یا حاکم یا رئیس جمهور بیان می‌شود به اینکه او اختیار دار پنج امر مهم و حیاتی است: نوامیس، جان، اموال و سرمایه‌ها، و احکام و قوانین کشور، و هدایت و رهبری مردم. سپس آن شش مورد را امیرالمؤمنین(ع) توضیح داده‌اند.