—◇— 🍃🌺🌸🌹🌸🌺🍃—◇—
#کلام_امیر
🌴 #نهج_البلاغه
🌹 #حکمت_شماره_248
🌟و قال عليه‌السلام:
مَنْ ظَنَّ بِكَ خَيْراً فَصَدِّقْ ظَنَّهُ.
امام عليه السلام فرمود: كسى كه به تو گمان خوبى دارد گمانش را (با عمل) تصديق كن.
✍شرح و تفسير
حُسن ظن مردم را با عمل، تصديق كن ....
اشاره به اين‌كه، بسيار مى‌شود افراد به سبب خاطرۀ خوبى كه از كسى دارند و او را باسخاوت و خيّر و مثبت مى‌دانند گمان مى‌برند حل مشكل آن‌ها - خواه مشكل مالى باشد يا جز آن - به دست اوست و به سراغ وى مى‌روند.
امام عليه السلام مى‌فرمايد: در اين‌گونه موارد بايد به حل مشكل آن‌ها پرداخت و حسن ظن آن‌ها را عملاً تصديق كرد.
اين كار از يك‌سو سبب حل مشكلات مردم مى‌گردد و از سويى ديگر بر شخصيت انسان مى‌افزايد و گمانى را كه مردم در حق او دارند تثبيت مى‌كند و اصولاً اين‌گونه حسن ظن‌ها نوعى توفيق اجبارى است كه براى نيكوكاران حاصل مى‌شود.
▫️بعضى از دانشمندان گفته‌اند:«هر گاه نقطۀ مقابل آن براى انسان رخ دهد؛ يعنى كسى به او سوءظن پيدا كند كه مثلا آدمى بخيل و تندخو و بداخلاق است در اين‌جا با اعمال نيك بايد سوء ظن آن‌ها را تكذيب كرد، همان‌گونه كه با اعمال نيك، حسن ظن را عملاً تصديق مى‌كند».
اين كلام حكيمانه پيش از اين در لابه‌لاى نصيحت امام عليه السلام به فرزند دلبندش امام حسن عليه السلام آمده است. اشاره به این كه اگر كسى مثلاً تو را اهل خير و بذل و بخشش و سخاوت مى‌داند و از تو چيزى مى‌خواهد به او كمك كن تا گمان او را تصديق كرده باشى و بزرگوارى تو تثبيت شود.
🔻اين‌گونه رفتار دو مزيّت دارد؛ هم خوش‌بينى و حسن ظن مردم را تثبيت مى‌كند و هم با اين خوش‌بينى‌ها انسان به راه خير كشيده مى‌شود.
بسيار اتفاق مى‌افتد كه افرادى نزد انسان مى‌آيند و مى‌گويند مشكلى داريم كه گمان مى‌كنيم تنها به دست تو حل مى‌شود. انسان بايد در حل مشكل چنين افرادى بكوشد و حسن ظن آن‌ها را به سوءظن تبديل نكند.
🔹نكته
بلاى سوء ظن و بدبينى
مسئلۀ تشويق به حسن ظن و برحذر داشتن سوءظن در آيات و روايات اسلامى بازتاب گسترده‌اى دارد و به تعبير ديگر، اسلام نه‌تنها براى مسلمانان بلكه براى تمام انسان‌ها، حفظ آبرو در عمل و زبان خواسته است، بلكه در منطقۀ فكر و روح نيز چنين امنيتى را براى آن‌ها مى‌خواهد و مى‌گويد: هيچ‌كس به ديگرى سوءظن پيدا نكند، زيرا بعضى از گمان‌ها گناه است و مى‌فرمايد: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ».
▫️امام اميرمؤمنان عليه السلام يكى از آثار سوءظن را ارتكاب گناهان خطرناك مى‌شمارد و مطابق نقل غرر الحكم مى‌فرمايد:
«مَنْ ساءَتْ ظُنُونُهُ اعْتَقَدَ الْخِيانَةَ بِمَنْ لا يَخُونُهُ؛ كسى كه به مردم، بدگمان است معتقد به خيانت كردن به كسى مى‌شود كه به او خيانت نكرده است».
در حديث ديگرى از آن حضرت عليه السلام مى‌خوانيم:
«مَنْ لَمْ يَحْسُنْ ظَنُّهُ اسْتَوْحَشَ مِنْ كُلِ‌ّ أحَدٍ؛ شخص بدگمان از همه مى‌ترسد».
همان حضرت عليه السلام در مقابل، به حسن ظن دعوت مى‌كند و طبق روايتى مى‌فرمايد:
«وَ لا تَظُنَّنَّ بِكَلِمَةٍ خَرَجَتْ مِنْ أَخيكَ سُوءاً وَ أَنْتَ تَجِدُ لَهَا فِي الْخَيْرِ مَحْمِلاً؛ هرگز نسبت به سخنى كه از برادر مسلمانت صادر شده گمان بد مبر در حالى كه محمل صحيح نيكويى براى آن دارى».
در حديث ديگرى از آن حضرت عليه السلام، حسن ظن از بهترين خصلت‌ها و برترين نعمت‌ها شمرده شده است:
«حُسْنُ الظَّنِّ مِن أحْسَنِ الشِّيَمِ وَ أفْضَلِ القِسَم» .
براى حفظ حسن ظن مردم، در كلام حكيمانۀ مورد نظر دستور مى‌دهد كه اگر كسى به تو حسن ظن داشت و انتظار كمك، بخشش، خدمت و مانند آن را از تو دارد مطابق آن عمل كن تا همچنان حسن ظن وى، پايدار بماند.
—◇—🍃🌺🌸🌹🌸🌺🍃 —◇—
@beytonoor