پیامها و نکات برخی از آیات جزء شانزدهم قرآن کریم : سوره کهف آیه 104 (104) الَّذِینَ ضَلَّ سَعْیُهُمْ فِی الْحَیَوةِ الدُّنْیَا وَهُمْ یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ یُحْسِنُونَ صُنْعاً آنان که در زندگی دنیا تلاششان گم و نابود می شود، در حالی که می پندارند (همچنان) کار شایسته و نیک انجام می دهند. نکته ها: در روایات، این آیه به منکران ولایت امیرمؤمنان علی علیه السلام **تفسیر نورالثقلین.*** و کسانی که در انجام حج، امروز و فردا می کنند**تفسیر ابوالفتوح. ***تفسیر شده است. حضرت علی علیه السلام فرمود: مصداق آیه، اهل کتابند که در آغاز برحق بودند، سپس بدعت هایی در دین گذاشتند و گمان می کردند که کار نیکی انجام می دهند. آنگاه فرمود: «و ما اهل النهر منهم ببعید»، نهروانیان دست کمی از آنان ندارند.**تفسیر مجمع البیان و نورالثقلین.*** امام حسین علیه السلام در دعای عرفه می فرماید: خدایا خوبی های ما بدی است و حقیقت های ما ادّعایی بیش نیست. همان گونه که بهره مندی ها متفاوت و دارای درجاتی است؛ دو برابر، چند برابر، ده برابر: (ضعف، اضعاف، عشرة امثالها) و گاهی هفت صد برابر، (فی کلّ سنبلةٍ مأة حبّة)**بقره، 261.*** و گاهی فوق تصوّر، (فلا تعلم نفسٌ ما اُخفی لهم)**سجده، 17.***، ضرر و زیان ها نیز دارای مراحل و تفاوت هایی است: الف: گاهی معامله ی بدی است. (بئسما اشتروا)**بقره، 90.*** ب: گاهی سودی ندارد. (فماربحت تجارتهم)**بقره، 16.*** ج: گاهی خسارت است. (اشتروا الضّلالة بالهدی)**بقره، 175.*** د: گاهی غرق در زیان است. (لفی خسر)**عصر، 2.*** ه: گاهی خسارت بزرگ و آشکار است. (خسراناً مبینا)**نساء، 119.*** و: گاهی خسارت در تمام ابعاد است. (بالأخسرین اعمالاً)**کهف، 103.*** زیانکاران چند گروهند: الف: گروهی که کار نیک نمی کنند. ب: گروهی که برای دنیا کار می کنند، نه آخرت. ج: گروهی که کار می کنند و می دانند که کارشان صحیح نیست. د: گروهی که در زیانند و می پندارند که سود می برند. سه گروه اوّل، ممکن است با توبه به فکر اصلاح خود و جبران بیفتند، ولی گروه چهارم چون به فکر چاره نمی افتند، بدترین مردمند. مثل راهبان مسیحی که خود را از لذّات حلال دنیا محروم می کنند ومورد انتقاد انبیا نیز هستند، یا مثل زاهدنماهای ریاکار. کسانی که اعتقادات صحیحی ندارند و از پندارهای باطل خود پیروی می کنند، تنها در یک عمل خسارت نمی کنند، بلکه در همه ی برنامه ها زیان می بینند. زیرا معیار ارزش هر کاری انگیزه درست آن است و قرآن نیز با تعابیری همچون: (أحسب، یحسبون، لا یحسبنّ، أفحسبتم و...) از حسابگری های متّکی به خیال و پندار بی اساس، انتقاد کرده است. پیام ها: 1- پیامبر مأمور بیان سود و زیان واقعی مردم است. (قل... اعمالا) 2- شیوه ی پرسش و پاسخ، از بهترین روشهای آموزش و تربیت است. (هل ...) 3- انسان در معرض غفلت از سود و زیان خویش است. (هل ننبّئکم...) 4- هیچ عملی محو نمی شود، گرچه به نظر گم می شود. (ضلّ سعیهم) 5 - تکیه بر خیال نکنیم و واقع گرا باشیم. (یحسبون)