یکی از انواع بیماری هایی که در اکثر گله های مرغ بومی به چشم می خورد ٬ بیماری کانی بالیسم یا هم نوع خواری است که با توجه به سوالات زیاد اعضای کانال سعی بر این است بیشتر به این موضوع پرداخته شود و قبلا هم مطالبی در این باره ذکر شد که با جستجو کانی بالیسم در کانال میتوانید مطالعه بفرمایید
در اثر این بیماری مرغ ها به هم نوک زده و یکدیگر را زخمی کرده و باعث تلفات زیادی در می شود و از این راه به مرغداران زیان فراوانی می رساند. این بیماری در نژادهای سبک بیشتر از نژادهای سنگین مشاهده می شود .
دلایل بروز بیماری با اختصار بشرح زیر می باشد :
1- تغذیه دائم جوجه ها با دان پلت
2- زیاد بودن ذرت در جیره غذایی
3- ناکافی بودن تعداد آبخوری ها و دانخوری ها
4- نبودن غذا در دانخوری به مدت طولانی
5- تعداد آشیانه کم تخمگذاری
6- زیاد بودن نور سالن یا شدت نور در سالن
7- تراکم بالای جوجه ها در واحد سطح
8- بالا بودن درجه حرارت محیط
9- کمبود میزان پروتئین و مواد معدنی جیره
10- وجود انگل های خارجی مانند شپشک و کنه مرغی
11- تهویه نامناسب
12-نقص در کیفیت و کمیت دان
13- عدم نوک چینی مناسب
و بطور کلی هر عاملی که در مرغان موجود در سالن ایجاد استرس می کند و عکس العمل آن ها را به صورت نزاع بین مرغان و همنوع خواری سبب می شود .
حالات مختلف همنوع خواری :
1-نوک زدن به مقعد :
این گونه عارضه در مرغان تخمگذار که تولید زیادی دارند ایجاد می شود ٬ بخصوص در هنگامیکه مقعد بر اثر عبور تخم از لوله تخم زخم شده و خونریزی می کند ٬ در این حالت ممکن است دستگاه تولید تخم مرغ بطور کلی بیرون کشیده شود. گاهی در مرغان تخم گذار به علت عدم تناسب رشد آناتومیکی دستگاه تناسلی و رشد بدن مرغ ، تخم مرغ به زحمت از مرغ خارج شده و خونریزی و یا قرمزی ناحیه مقعدی را سبب می شود، که این امر باعث تحریک مرغان و نوک زدن و تقلید کردن سایرین و گستردگی بیماری می شود. البته گاهی کانی بالیسم با پرولاپس واژن در تشخیص به اشتباه می افتد ولی این نکته را باید دانست که گاهی همین نوک زدن به مخرج سبب بیرون کشیدن روده پرنده و مرگ پرنده می شود .
2-نوک زدن به ناخن ها :
این حالت در جوجه های کوچک دیده می شود . علت آن بیشتر دور بودن از دانخوری و از منابع حرارتی و یا بالابودن دانخوری ها از سطح زمین است که در این صورت جوجه به بستر خود نوک زده و ضمن آن ناخن سایر جوجه ها نیز نوک زده می شود .
بنابر این بهتر است در دو سه روز اول کف بستر را با کارتن پوشانده تا از نوک زدن جلوگیری شود و همچنین غذا را در دانخوری های بشقابی مخصوص جوجه در زیر ویا نزدیک منبع حرارتی قرار دهید.
3- خوردن پر:
این حالت در گله هایی دیده میشود که که کمبود عناصر غذایی دارند . انگل های خارجی نیز سبب بروز چنین حالتی می شوند و اگر اندازه پرها بزرگ باشد باعث خفگی حیوان می شود.
4-نوک زدن به سر:
این حالت معمولا״ پس از زخم شدن تاج و غبغب در اثر یخ زدن یا پس از جنگیدن شروع می گردد و با دیدن یک لکه خون بر روی سر مرغ همنوع خواری تحریک می شود.
پیشگیری و درمان کانی بالیسم:
1- مقدار پروتئین خوراک ٬ بخصوص پروتئین حیوانی یک تا دو درصد اضافه شود .
2- سلولز خوراک را به وسیله سبوس و جو زیاد نمایید .
3- هوای پاک و ملایم و یکنواخت برای مرغها تامین نمایید.
4- اگر بستر زیاد خشک یا زیاد تر نباشد ٬ روزانه مقداری گندم یا جو در بستر ریخته شود که مرغها مشغول جمع آوری آن شوند .
5-کاهش نور دهی تا حدی که کارگر فقط بتواند جلوی پای خود را ببیند .
6- اگر در خوراک کمترین اثار کپک زدگی دیده شود آن را عوض کنید.
7-تعداد مرغ ها بیش از پنج قطعه در متر مربع نباشد .
8 -افزودن نمک نیز به مقدار دو درصد برای مدت چند روز توصیه می شود
9- مرغ های تخمگذار اگر روی زمین نگهداری می شوند باید چند هفته قبل از شروع تخمگذرای به لانه تخمگذاری منتقل شده تا با محیط جدید آشنا شوند و این لانه ها در محل های نسبتا״ تاریک قرار داشته باشد .
10-لوازم و تجهیزات مرغداری باید متناسب با تعداد مرغ ها باشد .
11-نوک مرغ ها باید برطبق اصول معینی چیده شود .
12-تراکم مرغها در آشیانه کم شود .
13-انگلهای خارجی اگر هست از بین برده شود .
14-غذا و آب به حد کافی در اختیار گذاشته شود .
15- افزایش میتیونین به جیره توصیه می شود.
16- با ریختن دانه های صدف و یا سنگریزه در بستر مرغان مشغول می شوند .
@td1400