♨️ رشد نقدینگی و تورم در عربستان ⭕️ وقتی به نمودارهای نقدینگی، نرخ ارز و تورم در عربستان نگاه می‌کنیم، می‌بینیم نقدینگی در این کشور رشد داشته، نرخ ارز ثابت بوده و تورم هم با یک نوساناتی در 5 سال اخیر زیر 6 درصد بوده و از اواسط 2021 به این سو دیگه میانگین حدود 2 درصد بوده. بنابراین این تصور ایجاد میشه که اگر کشوری نرخ ارز رو تثبیت کنه، می‌تونه در عین حال نقدینگی رو افزایش بده و تورم هم نداشته باشه. اگر این تصور صحیح باشه (که در ظاهر هست)، پس چرا آیت‌الله خامنه‌ای این همه بر ضرورت کاهش رشد نقدینگی تاکید می‌کنند!؟ خب اگر نقدینگی رشد پیدا کنه، نظام بانکی می‌تونه هم به خانوارها وام بیشتری بده و هم به تولیدکننده‌ها و بنابراین رفاه عمومی بیشتر میشه. چرا رهبر انقلاب از عربستان سعودی تقلید نمی‌کنند تا وضع اقتصاد کشور خوب بشه!؟ ⭕️ برای پاسخ به این شبهه، باید کمی اقتصاد عربستان رو بیشتر بررسی کنیم. بانک مرکزی عربستان سعودی در 59مین گزارش سالانه‌ی خودش، آمار صادرات این کشور رو آورده. بر اساس این گزارش در سال 2022، 79.5 درصد از صادرات این کشور نفت بوده. 12.9 درصد از صادرات این کشور به محصولات پتروشیمی اختصاص داشته. 1.4 درصد مصالح ساختمانی و 1.1 درصد هم محصولات کشاورزی، دام‌پروری و مواد غذایی رو تشکیل داده. نهایتاً فقط 5.1 درصد از صادرات این کشور به سایر محصولات اختصاص داشت. بنابراین میشه گفت عربستان یک اقتصاد تماماً وابسته به صادرات نفت هست. همچنین بر اساس همین گزارش، مازاد حساب جاری عربستان نسبت به تولید ناخالص داخلی این کشور در سال 2022 برابر با 13.6 درصد بوده. این یعنی اگر در این سال، به ازای هر واحد تولید داخلی نیاز به خرج 13.6 درصد ارز بیشتر بود، بدون اینکه ذخایر ارزی این کشور کم بشه، قابل تامین بود. ⭕️ یه نتیجه‌ی جالب دیگه هم از نسبت مازاد حساب جاری این کشور به تولید ناخالص داخلی‌ش میشه گرفت: در واقع در 2022 عربستان به‌طور دستوری نرخ ارز رو در این کشور بالا نگه‌داشت! خلاصه اینکه عربستان نفت داره، می‌فروشه و با ارز حاصل از اون تقریباً بقیه‌ی چیزهاش رو وارد می‌کنه و یک اقتصاد تماماً نفتی هست. تولیداتش توان رقابت در بازارهای جهانی رو ندارند و اصلاً از این جهت قابل مقایسه با ایران نیست. دلار نفتی امکان تثبیت نرخ ارز رو براش فراهم کرده و این کشور حتی (به نسبت ذخایر ارزی خودش) ارز رو روی قیمت نسبتاً بالایی تثبیت کرده. در چنین شرایطی میشه نقدینگی بالا بره و تورم نشه. حتی میشه توضیح داد که عربستان در چنین شرایطی، مجبوره سطحی از رشد نقدینگی رو بپذیره. با این حال در شرایطی که تولید محصولات صنعتی در این کشور عملاً برون‌سپاری شده، مسیر توسعه‌ی صنعتی خیلی دشواری هم در پیش داره. ⭕️ ایران و عربستان یک تفاوت دیگه هم دارند و اون تفاوت در نرخ رشد اقتصادی‌شون هست. رشد صادرات نفت عربستان در سال 2022 برابر با 61.8 درصد بود. در سال 2021 این رقم برابر با 69.4 درصد بود. بنابراین رشد اقتصادی این کشور -که از صادرات نفت تاثیر می‌پذیره- هم در سال 2022 برابر با 8.7 درصد و در 2021 برابر با 3.9 درصد بود. مثل ما یک دهه رشد اقتصادی نزدیک به صفر هم نداشت. تازه با این تفاوت‌ها، رشد نقدینگی عربستان در 2022 برابر با 6 درصد بوده، در 2021 برابر با 4.9 درصد بوده، در 2020 برابر با 9.7 درصد و در 2019 برابر با 7.6 درصد. در ایران اما دولت سیزدهم با هزار مکافات تونست رشد نقدینگی بالای 40 درصد دولت دوازدهم رو به 25 درصد کاهش بده! 🌀 نتیجه اینکه قیاس ایران و عربستان، قیاس مع‌الفارق هست. اولاً ما منابع ارزی عربستان رو نداریم که امکان تثبیت نرخ ارز برای سال‌های طولانی رو داشته باشیم. در ثانی اگر هم امکانش رو داشته باشیم، دوست نداریم مثل عربستان یک کشور نفتی واردکننده‌ی بدون توان صادارت غیرنفتی باشیم و همه‌ی سرمایه‌های بین نسلی‌مون رو الان مصرف کنیم. سوم اینکه رشد اقتصادی ما در سال‌های اخیر -خصوصاً دهه‌ی 1390- با عربستان متفاوت بوده. بنابراین رشد نقدینگی در ایران بالاست و این برای اقتصاد ما خطرناکه. به همین خاطر اولاً اصل سیاست «کاهش رشد نقدینگی» در دولت سیزدهم کاری بسیار صحیح هست و در ثانی تاکیدات رهبر معظم انقلاب بر ضرورت استمرار «کاهش رشد نقدینگی» دقیق و به‌جاست. 🆔 @danialdavoudi