⚡️برتریطلبی؛ مشکل اصلی فرعون
خداوند در سورهی قصص ابتدا داستان را از ویژگیهای فرعون آغاز میکند. میفرماید: إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلَا فِی الْأَرْضِ؛ کأنه میخواهد بفرماید مشکل اصلی فرعون برتریطلبی بود. این خوی شیطانی که میخواست از همه بالاتر باشد، همه تحتالشعاع او قرار بگیرند، مطیع او باشند، دستور او را عمل کنند، به نفع او حرکت کنند و طبق میل او رفتار کنند. ما باید خوب دربارهی خودمان بیاندیشیم، شاید مرتبهای از این در ما هم باشد. آیا دلمان نمیخواهد در میان جمع ما از همه برتر باشیم و ما دستور بدهیم و دیگران عمل کنند؟! آیا در جایی اگر منافعی هست دلمان نمیخواهد سهم ما بیشتر باشد؟! آیا بهدنبال شهرت نیستیم؟! اینها همه عُلُوّ و برتریطلبی است. إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلَا فِی الْأَرْضِ. این درس نیست؟! اگر میخواهید فرعونی نشوید مواظب باشید که از این راه فرعون نروید!
تفاوت کمالطلبی و برتریطلبی
البته برتریطلبی غیر از این است که انسان درصدد پیشرفت، تکامل و رشد و ترقی برآید. کمالطلبی فطریِ انسان است و خدا آن را قرار داده است. اگر این فطرت نبود، انسان دنبال کمال و ایمان هم نمیرفت. اما کمالطلبی غیر از برتریطلبی است. در برتریطلبی انسان خود را با دیگران مقایسه میکند و میخواهد بر آنها برتری داشته باشد. اما کمالطلبی اینگونه نیست. اگر روی زمین فقط یک انسان زندگی میکند، میتواند کمالطلب باشد و وقتی احساس میکند که نقصی دارد، دلش میخواهد که این نقص برطرف شود. اگر احساس میکند که میتواند پیش خدا مقام عالیتری داشته باشد، دلش میخواهد این کمال را بهدست آورد.
به عبارت دیگر برتریطلبی بر دیگران، معنایی اضافی است، اما کمال معنایی حقیقی است. اینکه انسان خودش را با دیگران مقایسه کند و بگوید من بالاتر باشم اشکال دارد، اما هیچ عیبی ندارد که انسان بهدنبال کمال باشد. ممکن است انسانی با اینکه بالاترین کمالات را دارد، در عین حال بیشترین تواضع را هم داشته باشد. انبیاء و اولیاء همینطور بودند. ممکن است انسان در مقابل دیگران، حتی شاگردان و خادمانش تواضع کند، اما بهدنبال این باشد که نقصهایش را برطرف کند و به کمال برسد. میشود انسان به بالاترین مراتب کمال برسد، اما در عین حال متواضع هم باشد.
برتریطلبی، استکبار و طغیان سه واژهای است که در قرآن دربارهی فرعون به کار رفته است. این سه واژه در مفهوم بسیار به هم نزدیک هستند. استکبار به معنای خودبزرگبینی، بزرگیفروشی و بزرگنمایی است؛ اینکه فرد بخواهد بزرگیاش را به رُخ دیگران بکشد. عُلُوّ به این معناست که انسان خودش را بالاتر از دیگران ببیند، و طغیان این است که از مرز خودش تجاوز کند. ما در این عالَم، موجود نامحدود نداریم و هر موجودی حدّی دارد. اگر کسی به حدّ خودش قناعت کرد، عدالت است، ولی اگر خواست از حدّش تجاوز کند، طغیان کرده است. این مشکلِ اصلیِ فرعون بود. روشن است که فرعون از ابتدای تولد اینگونه نبود. پدیدههای این عالَم همه تدریجی است و هیچچیزی به یکباره به نقطهی نهایی نمیرسد. در فرعون این میل قوی بود. دلش آن را میخواست و تلاش کرد که این را تحقّق ببخشد و طوری شود که ملت بزرگی در مقابلش به خاک بیافتند. او برای این کار سیاستگذاری و برنامهریزی کرد.
👈🏿
#ادامه_دارد .....
2
بنیاد شرق شناسی دارالأدیان ⬇️
🆔
@daroladyan