#نقشه‌مسائل
#نقشه‌علم‌وطبقه‌بندی‌علوم
خانه > دانشنامه > نقشه مسائل > نقشه علم و طبقه بندی علوم
دانشنامه, نقشه مسائل
نقشه علم و طبقه بندی علوم
19 دقیقه خواندن
161
نقشه علم و طبقه بندی علوم
موضوع بحث:
نقشه دانش و مدل طبقه‌بندی علوم با اقتباس از نگرش اسلام (مقاله + اسلاید)
مساله بحث:
طبقه‌بندی علوم، آینه‌ای برای نوع نگاه، زاویه دید به جهان، انسان و زندگی اوست، هر دستگاه فکری که بخواهد در مقیاس تمدنی فعالیت کند باید مدلی برای طبقه‌بندی علوم ارائه نماید؛ مدل طبقه‌بندی علوم براساس نگرش اسلام چگونه است؟
پیش فرض ها:
پارادایم شبکه‌ای (برای دست‌یابی به توضیح این اصطلاح روی عنوان کلیک کنید)
فرضیه بحث:
۱. مدل پیشنهادی با اقتباس از گزاره‌های دین، مدل پیشینی است نه پسینی. یعنی به دنبال این نیستیم که بشر چه دانش‌هایی را تولید کرده است و ما با دسته‌بندی آنها به یک طبقه‌بندی برسیم، بلکه براساس اهدافی که دین در زندگی بشر دنبال می‌کند، علومی را برای رسیدن به آن پیشنهاد می‌دهد و این پیشنهاد‌ها، ملاک طبقه‌بندی و ساختار دانش قرار می‌گیرد و سپس اطلاعات و علوم تولیدی بشر در قفسه‌های این مدل طبقه‌بندی توزیع می‌گردد.
۲. طبق اهداف اسلام، هسته مرکزی آنچه يك انسان بايد بداند راه رسيدن به خدا و سعادت ابدي است و به‌دلیل شبکه‌ای بودن هستی و برآیندی بودن حرکت‌ها، تغییرات و نیروها در انسان، رسيدن به اين هدف حاصل نمي‌شود مگر با تعادل و سلامت در :
۱. بدن _ فكر _ قلب ( ارتباط با خود )
۲. خانواده _ محيط كار _ جامعه ( ارتباط با همنوع )
۳. محيط زيست ( ارتباط با دنيا )
۴. شناخت آنچه براي ورود به عوالم بالا لازم است ( ارتباط با ماوراء )
دست يابي به محورهاي فوق نيازمند شناخت چهار شاخة زير است :
۱. دين
۲. طب و بهداشت فردي و جمعي _ جسمي‌ورواني _ انساني و محيطي
۳. روش‌هاي ارتباطي
۴. روش‌هاي ايجاد ابزار برای رسیدن به اهداف (با تعادل و كنترل درفعاليت‌ها)
اطلاعات لازم در هر يك ازاين شاخه‌ها، سه لايه دارد:
۱. شناخت هستي و موقعيت موضوعات درمعماري هستي (نگرش‌ها)
۲. حداقل‌هاي ضروري و روش دست‌يابي به آنها (قوانين)
۳. حداكثر‌هاي مطلوب و راه رسيدن به آنها(فرهنگ‌ها)
علوم باید بتوانند به سوالات زیر پاسخ دهند:
· چگونه ارتباط مطلوب با خدا داشته باشيم؟
· چگونه به هدف زندگي برسيم؟
· چگونه قلب و روح سالم داشته باشيم؟
· چگونه فكر و ذهن فعال و خلاق داشته باشيم؟
· چگونه بدن سالم و قوي داشته باشيم؟
· چگونه ارتباط مطلوب با ديگر انسان‌هاداشته باشيم؟
· چگونه محيط زندگي سالم داشته باشيم؟
· چگونه نيازهاي خود را به راحتي برطرف كنيم؟
براساس روایات، مدل طبقه‌بندی علوم را می‌توان به‌صورت زیر ارائه کرد:
تبیین بحث:
تفسیر و تبیین بحث:
تعريف طبقه‌بندي (Classification):
طبقه‌بندي عبارت است از: «كنار هم قرار دادن اشياء(واقعي) يا مفاهيم (ذهني) بر اساس تشابه و تمايز با يكديگر و تعيينجايگاه و موقعيت آنها نسبت به يكديگر»؛ طبقه‌بندي يا رده‌بندي، تعيين سلسله مراتب و روابط است.
خود را در وضعيّت زير قرار دهيد و ببينيد چه تصميمي مي‌گيريد؟
حجم انبوهي از هزاران پرونده، نوشته و كتاب‌هاي متنوع را به همراه يك فضاي محدود و امكانات لازم براي قفسه‌بندي و بايگاني و ارائة خدمات به شما مي‌دهند، و از شما مي‌خواهند كه يك كتابخانه درست كنيد. مسئوليّت نگهداري وپاسخگويي به هزاران مراجعه‌كننده كه خواستار اطلاعات گوناگون موجود در اين مجموعه هستند را نيز به شما واگذار مي‌كنند. در حالي كه منابع اطلاعاتي شما و مراجعه‌كنندگان هر روز بر تعدادشان افزوده مي‌شود و بسياري از اطلاعات درخواستي نيز از اهميّت‌هاي حياتي و اولويّت برخوردارند كه بايد به سرعت به دست آيند و اشتباه در ارائة آنها نيز مخاطره آميز است؛ از كجا شروع مي‌كنيد؟
طبيعي است كه اوّل بايد طرحي براي فضاي نگهداري كتاب‌ها داشته باشيد. ساختمان كتابخانه بايد چند طبقه داشته باشد؟ در هر طبقه به چند قفسه نياز داريم؟ در هر قفسه چند رديف؟ هر قفسه چه عنواني داشته باشد؟ هر طبقه چطور؟ كدام عناوين كنار هم قرار گيرند؟
موقعيّت ديگر: مقدار زيادي يادداشت و مقاله در موضوعات مختلف را در اختيار شما قرار داده‌اند تا آنها را در پوشه‌ها و كشوها دسته‌بندي كنيد. چند كشو و چند پوشه لازم داريد؟ هر كشو چه برچسبي بايد داشته باشد؟ هر پوشه چطور؟
منشأ توجه ذهن به طبقه‌بندي: