💠 انگیزههای روشنفکری حوزوی
♻️
جمع بین سنت و تجدد
برخی از روشنفکران حوزوی معتقدند که دین سنتی بـه جهـت تعلـق آن بـه قـرون گذشـته، پاسخگوي نیازهاي انسان معاصر نیسـت. آنها مـیکوشـند بـا بهـرهگـرفتن از ظرفیـتهـاي فلسفههاي نوین در حوزههاي تحلیل زبانی و هرمنوتیک و با تاریخی قلمدادکردن دین و با ارائه تفکیکی غیر نظاممند از ذاتیات و عرضیات دین و در پرتو به محاقبردن یـا کنـارگذاشتن آن چه که عرضی دین قلمداد میکنند، قرائتی تازه از دین و ذاتیات آن عرضه کنند تا دینداري به شکل عام و اسلام در قرائت او با کمترین هزینهاي، البته تنهـا نسـبت بـه تجددخواهی، با زندگی مدرن امروز جمع گردد.
♻️
تقریر حقیقت و تقلیل مرارت
روشنفکران سعی میکنند بـا بهـرهگـرفتن از معنویت و عقلانیت متعادل، اولاً هر چه بیشتر انسانها را با حقیقت مواجهـه داده و آشـنا سازند و ثانیاً در شیوه فکري خود، چشماندازي را ترسـیم سـازند کـه در آن، پـس از تبیـین دردها و آلام انسانی، انسانها هرچه کمتر درد کشیده و رنج ببرند و نهایتاً با بهرهگـرفتن از هر آنچه که در عرصه دین و علم و فلسفه و هنر هست، سعی میکنـند عـلاوه بـر دو مقصد پیشگفته، انسانها را به گرایش هرچه بیشتر به سوي نیکی و نیکوکاري رهنمون گردند. گویا این متفکـران روشـنفکر بـه صـورت خودآگـاه یـا ناخودآگاه به این نتیجه رسیدهاند که براي جمع بین سنت و تجـدد و یـا کاسـتن از آلام و مرارتهاي همنوعان خویش، لاجرم باید از التزام به پذیرش دین و مکتبی خاص کـه بـا کمترین لسان سلبی نسبت به سایر مسالک همراه باشد، سخت اجتناب کرد و به معنویتی بیرنگ و آیین و دینی بیمرز، بسنده نمود.
♻️
بسط دین انسانی
جریان روشنفکری به دنبال تاسیس دین انسانی است؛ دینی که کرامت انسان برایش اهمیت داشته و توانایی جمع تمام انسانها زیر چتر واحد را داشته باشد. برخی از روشنفکران حوزوی برای دستیابی به این هدف، به ناچار راه عرفان را در پیش گرفته و سعی کردند تا مبانی عرفانی را در مقابل مبانی فقهی برجسته سازند.
📖 دیدهبان اندیشه شماره26
🆔
@didebane_andisheh