♨️شیعیان و سنی‌های بحرین؛ همچنان دور از هم!
🔺مرگ «خلیفه بن سلمان» در سال 2020 که دارای طولانی‌ترین دوران نخست‌وزیری جهان به شمار می‌رفت، همزمان با عزاداری، شادی و خوشحالی نیز برانگیخت؛ و شاهزاده سلمان بن حمد به جای او به این سمت منصوب شد. شاهزاده سلمان، پسر ارشد پادشاه و ولیعهد بحرین، پل ارتباطی میان سنی‌ها و اکثریت ستمدیده شیعه تلقی می‌شود؛ چنان که در سال 2011، هنگامی که دولت بحرین از امارات و سعودی برای سرکوب خیزش مردمی درخواست کمک کرد؛ او از طرفداران گفتگو با شیعیان بود.
🔺رهبران شیعه که با زندان و شکنجه دست و پنجه نرم می‌کردند، امیدوار بودند با به قدرت رسیدن سلمان بن حمد، زندانیان آزاد شده و شیعیان به حقوق برابر در این کشور برسند و قانونی برای منع تبعیض تصویب شود. اما چنین اتفاقی نیفتاد. فعالیت گروه الوفاق، حزب اصلی مخالف در بحرین سال 2016 به اتهام ایجاد نسل جدیدی از مبارزان خشن ممنوع شد؛ درحالی‌که می‌توان به راحتی دولت را به همین جرم محکوم کرد.
🔺علی السلمان رهبر الوفاق و شماری از اعضای این گروه همچنان پشت میله‌های زندان هستند. مقامات و منتقدان دولت هردو پیش‌بینی می‌کنند بدون توافق سیاسی با شیعیان، آتش بار دیگر در این کشور پادشاهی فوران خواهد کرد.
اما در این میان کسانی هستند که سناریوی بدتری را پیش‌بینی می‌کنند؛ و آن اینکه خشونت از جزیره کوچکی که مساحت آن از 48 کیلومتر طول و 16 کیلومتر عرض تجاوز نمی‌کند، به منطقه الشرقیه عربستان که تنها 20 کیلومتر با آن فاصله دارد و محل سکونت شیعیان و چاه‌های نفت عربستان است، گسترش و سرایت یابد.
🔺بهبود روابط سنی و شیعه کار دشواری است؛ حمد بن عیسی پادشاه کشور توسط گروهی تندرو احاطه شده؛ که حکمرانی با مشت آهنین را ترجیح می‍‌دهند. یکی از این افراد ناصر، برادر کوچک‌تر شاهزاده سلمان و مشاور امنیت ملی است که گفته می‌شود پسر مورد علاقه پادشاه است. همچنین دو پسر عموی برجسته وی؛ یعنی خالد، وزیر دربار و خلیفه‌ی نظامی، معتقد به سخت‌گیری به شیعیان هستند.
🔺همچنین همسایگان بحرین، یعنی سعودی و امارات را نیز نیاید فراموش کرد؛ این دو کشور با بحرین به عنوان یک دست‌نشانده یا نیروی نیابتی رفتار می‌کنند و در عین‌حال با هرگونه نشانه‌ای از دموکراسی مخالف هستند؛ درباره کشورهای غربی نیز باید گفت آنها فشار بر بحرین برای اجرای اصلاحات را متوقف کرده‌اند.
🔺شیعیان بحرین نیز با چند دستگی روبرو هستند؛ چنان که (آیه الله) عیسی قاسم، رهبر معنوی الوفاق چندین سال پیش از لندن به قم، شهر مقدس شیعیان در ایران نقل مکان کرد. ظاهرا او مصمم است این گروه را به پنجه ایران تبدیل کند. برخی شیعیان نیز سعی می‌کنند آل‌خلیفه را غریبه جلوه دهند، هرچند آنها چندین قرن پیش از دل شبه‌جزیره عربستان وارد بحرین شده‌اند. برخی دیگر شیعیان اما در تلاش برای برقراری ارتباط با رژیم هستند؛ عبدالله الغریفی روحانی و مرجع شیعه سال گذشته با پادشاه دیدار کرد. اما با شخصیت‌های میانه‌رویی مانند او، مانند خائن رفتار می‌شود.
🔺بی‌تردید شاهزاده سلمان می‌تواند کارهای بیشتری انجام دهد؛ اما او شیعیان را از مشاغل مهم کنار گذاشته و به نظر می‌رسد چندان از پارلمان این کشور که سال گذشته به محدودسازی اختیارات محدود او رأی داده بود، خرسند نیست.
🔺چهره مالی کشور تیره و تار است؛ مردم عادی در سال‌های گذشته از سیاست های ریاضتی رنج برده اند که بیشتر آنها شیعیانی هستند که کمک زیادی از کشورهای حاشیه خلیج فارس دریافت نکرده‌اند. یک تاجر شیعه در منامه، می‌گوید، گرسنگی و فرصت‌های محدود ممکن است موج دیگری از ناآرامی ها را به همراه داشته باشد.
🔺شاهزاده سلمان به دلیل تلاش‌هایش در تهیه واکسن کووید-19 برای همه بحرینی‌ها بدون توجه به طائفه و مذهب آنان، مورد تحسین قرار گرفت و برخی زندانیان آزاد شده و مقامات دیگر در استفاده از شکنجه زیاده‌روی نمی‌کنند. اما اطرافیان شاهزاده میگویند او نیاز به تغییر و تحول دارد؛ او زمان زیادی را در کاخ خود می‌گذراند و ناکامی او در آرام کردن تنش سنی و شیعه، بحرین را در مسیری سخت قرار می دهد.
🔺این تاجر بحرینی می‌گوید زخم‌های دهه گذشته تفرقه مذهبی التیام نیافته و جزیره اکنون در آرامش به سر می‌برد، اما ما به آرامش قبل از طوفان عادت کرده‌ایم.
#بحرین
PGulfStudies