دربارهی دوبیتی۲
🔹دوبیتی _ که نام دیگرش در ادب کهن فَهلَویات است _ از قالبهای ریشهدار شعر پارسی است. دوبیتی شعری یازده هجایی و مرکب از چهار مصراع است که همه بر یک قافیه _ جز مصرعِ سوّم که آوردن قافیه در آن اختیاریست_ بنا شده است.
🔹دوبیتی وزن تکامل یافته و عروضی شدۀ نوعی از ترانههای دوازده هجایی قدیم ایران است که نامدارترین وزن آن بحرِ هزج مسدّس محذوف یعنی #مفاعیلن_مفاعیلن_فعولن و مشهورترین شاعر بر وزن نام برده، #باباطاهر_عریان است.
🔹دوبیتی و رباعی دو وزن متفاوت دارند. وزن مفاعیلن مفاعیلن فعولن است، درحالیکه رباعی بر وزن جملهی «لاحول ولا قوة الا بالله» با افاعیل مفعول مفاعیلُ مفاعیلُ فَعَل و افاعیل دیگر از همین وزن سروده میشود.
🔹نویسندۀ قابوس نامه دوبیتی را مرکب از دو بیت میداند که به وزن رباعی نباشد. اما امروزه به دلیل شهرت و کثرت بسیار زیاد دوبیتی ها بر وزن خاص مقرر شده، قالب دوبیتی را با همین وزن میشناسند.
🔹یکی از رایجترین استفادهها از این وزن دوبیتی در شروهخوانیهای جنوب مخصوصا در استان بوشهر است که از جمله معروفترین موسیقیهای آن میتوان به اثر «سرگشته» از آلبوم کویر خاطرات با صدای #حسین_کشتکار_بوشهری اشاره کرد که با استفاده از ۸ دوبیتی ساخته شده و به شهرتی بسیار زیاد در بین فارسیزبانان سراسر دنیا رسید.
🔹یکی از بهترین راهها برای تسلط بر وزن و آهنگ دوبیتی، حفظ کردن دوبیتیهای مختلف و گوش دادن قطعات ساخته شده بر این وزن از جمله همین قطعه سرگشته میباشد. شما هم اگر قطعات مداحی یا موسیقی اصیل ساخته شده بر این وزن میشناسید و یا اطلاعاتی در باب قالب دوبیتی دارید لطفا برای ما ارسال کنید.
ارتباط با ما:
@mostajir_110
با تشکر.🌹
کانال اختصاصی دوبیتی در ایتا؛
https://eitaa.com/do_beiti