سناریو جدید برای مسمومیت‌های سریالی/ آیا به روزهای پایانی مسمومیت‌ها نزدیک می‌شویم؟ اثر روانی دوران پساآشوب فضا را برای ایجاد هیستری جمعی فراهم کرده است و جریان‌های ضدایرانی برای حفظ فضای ناامنی و بر هم زدن آرامش جامعه، از تجربیات علمی گذشته بهره‌برداری و احتمالا با شیطنت در مدارس دخترانه، گلوله برف اولیه برای ایجاد هیستری جمعی را فراهم کرده اند. فارس پلاس؛  در ادامه خبرهای مسمومیت‌های سریالی این روزها نامی از «هیستری جمعی» در گزارش‌های خبری شنیده می‌شود. در جامعه‌شناسی و روان‌شناسی، هیستری جمعی یا برانگیختگی همگانی پدیده‌ای است که طی آن در اثر شایعات یا ترس، توهم‌های تهدید مشترک، چه واقعی و چه خیالی، میان گروهی از جامعه سرایت پیدا می‌کند. خبرگزاری فارس با درنظرگرفتن همه وجوه اتفاقات اخیر، از جمله شیطنت، استفاده از گاز یا ماده مسموم‌کننده از مسئولین از مسئولین پیگیری می‌کند تا سرنخ‌های موجود را دنبال کنند. فارس برای تنویر افکار عمومی در این گزارش، اختصاصا به مسئله «هیستری جمعی» می‌پردازد. موضوعی که با پیدا نشدن اثری از سم یا گاز مسموم‌کننده (طبق گزارش‌های رسمی)، بیشتر مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته است. رابرت بارتولومیو یک جامعه شناس پزشکی، روزنامه نگار و نویسنده آمریکایی است. او مدرس ارشد افتخاری در گروه پزشکی روانشناسی در دانشگاه آکلند در نیوزیلند است. او علاوه بر انتشار بیش از ۶۰ مقاله دانشگاهی، ۱۶ کتاب علمی را نیز تالیف کرده ‌است. او در زمینه‌هایی مانند هیستری جمعی و بیماری روان‌زای توده‌ای متخصص است و در جریان رویدادهای جاری پدیده‌های جامعه‌شناختی مانند موارد مشکوک به هیستری جمعی یا هراس، اغلب مورد مشورت رسانه‌ها قرار می‌گیرد. در مورد مسمومیت‌های سریالی اخیر در ژورنال سایکولوژی تودی (Psychology Today) منتشر کرده است. آنچه به عنوان محور اصلی گزارش مطرح شده «بدحالی روان‌زاد جمعی» یا « Mass psychogenic illness» یا همان هیستری جمعی است. او با مثال زدن حوادث مشابه در فلسطین و مصر و افغانستان معتقد است چنین رویدادهایی، مبنای روانی دارد و در برخی موارد اطلاعات دروغ منتشر شده در رسانه هم بر شیوع این هیستری اثر دارد. در ادامه بخشی از مقاله او منتشر شده است: در یک مدرسه تماماً زنانه، یک دختر جوان نفس نفس می‌زند، سپس بیهوش می شود. به سرعت چند نفر دیگر دچار همین مشکل می‌شوند. ده‌ها دختر به یک بیمارستان محلی منتقل می‌شوند که به نظر می‌رسد مسمومیت عمدی ناشی از گاز مضر است. علائم شامل سردرد، حالت تهوع، سرگیجه و از دست دادن هوشیاری است. آیا این توصیفی از مسمومیت‌های دسته جمعی اخیر گزارش شده در ایران ۲۰۲۳ است؟ نه، این از افغانستان در سال ۲۰۰۹ است. دانش‌آموزان در یکی دیگر از مدارس اسلامی زنان دچار سردرد، حالت تهوع، درد شکم، و تاری دید می‌شوند، برخی غش می‌کنند و به بیمارستان منتقل می‌شوند. آیا این ماجرا مربوط به اتفاقات اخیر در ایران است؟ خیر، در سال ۱۹۸۳ در کرانه باختری رخ داد.   تشابهات بین حوادث ایران، افغانستان و کرانه باختری شگفت انگیز است. از سال گذشته، اعتراضات زنان به حجاب باعث نگرانی طولانی مدت در جامعه ایران شده است. سپس، در نوامبر ۲۰۲۲، موجی از گزارش‌ها از مسمومیت‌های دختران مدرسه‌ای آغاز شد که شامل نزدیک به دوازده حادثه جداگانه بود. گزارش‌های رسانه ای از این "حملات" آنها را با کلماتی مانند "مرموز" و "غیرقابل توضیح" توصیف می‌کنند. مقامات ایرانی علیرغم معاینات متعدد بیمارستانی که شامل آزمایش خون بوده‌اند، فردی را دستگیر نکرده‌اند و نتوانسته‌اند یک عامل شیمیایی را شناسایی کنند.   هراس مسمومیت در افغانستان بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۶، ده‌ها مکتب در حداقل هفت ولایت در سراسر افغانستان تحت تأثیر حوادثی قرار گرفتند که در آن زمان به طور گسترده به عنوان مسمومیت‌های دسته‌جمعی گزارش شده بود. در سال ۲۰۱۶، مشاور یکی از اعضای دولت افغانستان در مورد شیوع بیماری در ولایت هرات بودم. نتیجه گیری ما: دختران از بیماری روانی توده‌ای (mass psychogenic illness) رنج می بردند. در افغانستان، دختران به مدارس می‌رفتند و به دلیل مدرسه رفتن از انتقام ترس داشتند. اما سخنگویان طالبان همواره دست داشتن آنها در این مسمومیت‌ها را رد کرده‌اند. علیرغم ابتلای هزاران دختر به این شیوع، هیچ کدام فوت نکردند، تقریباً همه به سرعت بهبود یافتند و هیچ سمی در هوا، آب یا غذا شناسایی نشد. تاکنون هیچ سمی در ایران با نزدیک به هزار قربانی شناسایی نشده است. نه تنها به این نتیجه رسیدیم که دختران در هرات از بیماری روان زا رنج می‌برند، یک مطالعه جداگانه توسط سازمان بهداشت جهانی که شیوع های مشابه را در ۲۲ مدرسه در سراسر کشور بررسی کرده بود، پس از تجزیه و تحلیل خون، ادرار و آب به همین نتیجه رسید. در سال ۲۰۱۳، فاش شد که تحقیقات منتشر نشده جداگانه توسط س