✨ تکریم والدین ✨ ( ۸ )
🌹🌹 وَاعْبُدُوا اللَّهَ وَلَا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا ۖ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَبِذِي الْقُرْبَىٰ وَالْيَتَامَىٰ وَالْمَسَاكِينِ وَالْجَارِ ذِي الْقُرْبَىٰ وَالْجَارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالْجَنبِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ مَن كَانَ مُخْتَالًا فَخُورًا.
و خدا را بپرستید. و هیچ چیز را همتاى او قرار ندهید. و به پدر و مادر، احسان کنید. همچنین به خویشاوندان و یتیمان و مستمندان، و همسایهء نزدیک، و همسایهء دور، و دوست و همنشین، و واماندگان در سفر، و بردگانى که مالک آنها هستید. زیرا خداوند، کسى را که متکبر و فخرفروش است، دوست نمی دارد. ۳۶ نساء.
تفسیر: از آنجا که آیه بیان یک رشته از حقوق اسلامى است، قبل از هر چیز اشاره به حق خداوند بر مردم کرده است، مى فرماید: خدا را بپرستید و هیچ چیز را شریک او قرار ندهید (وَ اعْبُدُوا اللّهَ وَ لا تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئاً).
🌸 حق پدر و مادر از مسائلى است که در قرآن مجید زیاد، روى آن تکیه شده و کمتر موضوعى است که این قدر مورد تأکید واقع شده باشد، و در چهار مورد، بعد از توحید قرار گرفته است.
سوره بقره آیهء ۸۳، سوره انعام آیهء ۱۵۱، سوره اسراء آیهء ۲۳ و آیهء فوق.
👈 و این یعنی میان توحید و احسان به والدین، ارتباط و پیوند است. به این معنی که بزرگترین نعمت، نعمت هستى و حیات است، که در درجهء اول از ناحیهء خداست، و در مراحل بعد به پدر و مادر ارتباط دارد. زیرا فرزند، بخشى از وجود پدر و مادر است.
بنابراین، ترک حقوق پدر و مادر، هم دوش شرک به خداست.
و احسان به والدین، ادامه پیدا میکند به ذی القربی، یعنی نزدیکان، سپس احسان به یتیم، مساکین (مسکین یعنی بی چیز، یعنی کسیکه گرسنه است، هیچ چیز ندارد حتی لقمه نانی).
سپس این احسان ادامه پیدا می کند به همسایه، و دوست و همنشین، سپس به واماندگان در سفر و آنگاه به زیردستان.
و در پایان آیه، احسان نکردن به افراد مذکور را نشانهء تکبر و فخرفروشی، به معنی خودبرتربینی می داند.
👈 در مورد الجار ذی القربی، بعید است منظور همسایه ای باشد که از نزدیکان است. چون احسان به ذی القربی را قبل از آن فرموده اند.
منظور از الجار ذی القربی، یا اشاره به همسایگان اقوام دارد، یا اشاره به ۴۰ خانه از هر طرف، و یا به همهء کسانیکه با ما در یک روستا و یک شهر زندگی میکنند. که بهرحال شامل همهء همسایگان، از مسلمان و غیرمسلمان است.
👈 الصاحب بالجَنب، یعنی دوستی که در کنارمان است. مثل همسفر، همکار، همکلاسی، و .....
بهترین دوستان که بیشترین زمان را در کنار هم هستند همسر و فرزندانند. یعنی خانواده.
وامانده در سفر هم کسی است که شاید در شهر و دیار خود، وضع مالی خوبی داشته باشد اما حالا در سفر به هر دلیلی گرفتار شده و نیاز به کمک دارد.