بسم الله الرّحمن الرّحيم احساس مي شود با مباحثي که گذشت اگر حديثي را که مشهور به حديث «طارق» است در حدّ متن و ترجمه خدمت عزيزان عرضه بداريم به خوبي متوجه مقصود اصلي حضرت اميرالمؤمنين(ع) در مورد مقام و نقش امام خواهند شد و علاوه بر آن، محتواي حديث تأييدي خواهد بود بر احاديثي که مورد بحث قرار گرفته. مرحوم نمازي شاهرودي در مستدرکات علم رجال معتقد است چنين مطالبي از طرف امام جز براي شيعه ي کامل بيان نمي شود.(110) الْبُرْسِيُّ فِي مَشَارِقِ الْأَنْوَارِ عَنْ طَارِقِ بْنِ شِهَابٍ(111) عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (ع) أَنَّهُ قَالَ: يَا طَارِقُ! الْإِمَامُ كَلِمَةُ اللَّهِ وَ حُجَّةُ اللَّهِ وَ وَجْهُ اللَّهِ وَ نُورُ اللَّهِ وَ حِجَابُ اللَّهِ وَ آيَةُ اللَّهِ. «بُرْسی» در مشارق الانوار(112) از طارق بن شهاب از امير المؤمنين(ع) نقل مي كند كه حضرت فرمودند: اي طارق! امام كلمة الله و حجت الله و وجه الله و نور الله و حجاب و واسطه ي بين خلق و خدا و آيت خداوند است. يَخْتَارُهُ اللَّهُ وَ يَجْعَلُ فِيهِ مَا يَشَاءُ وَ يُوجِبُ لَهُ بِذَلِكَ الطَّاعَةَ وَ الْوَلَايَةَ عَلَی جَمِيعِ خَلْقِهِ فَهُوَ وَلِيُّهُ فِي سَمَاوَاتِهِ وَ أَرْضِهِ. خدا انتخابش مي كند و هرچه مي خواسته در او قرار داده، به واسطه ي همين مقام اطاعتش و ولايتش بر تمام جهان واجب است. او ولیّ خدا در آسمان ها و زمين است. أَخَذَ لَهُ بِذَلِكَ الْعَهْدَ عَلَی جَمِيعِ عِبَادِهِ فَمَنْ تَقَدَّمَ عَلَيْهِ كَفَرَ بِاللَّهِ مِنْ فَوْقِ عَرْشِهِ. فَهُوَ يَفْعَلُ مَا يَشَاءُ وَ إِذَا شَاءَ اللَّهُ شَاءَ. اين پيمان از جميع جهانيان گرفته شده است هركه خود را بر او مقدم بدارد كافر به خدا است. پس او انجام مي دهد آنچه مي خواهد و هرگاه که خدا بخواهد او مي خواهد. وَ يُكْتَبُ عَلَی عَضُدِهِ وَ تَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ صِدْقاً وَ عَدْلًا فَهُوَ الصِّدْقُ وَ الْعَدْلُ وَ يُنْصَبُ لَهُ عَمُودٌ مِنْ نُورٍ مِنَ الْأَرْضِ إِلَی السَّمَاءِ يَرَی فِيهِ أَعْمَالَ الْعِبَادِ. بر بازوي او چنين نوشته می شود: «وَ تَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ صِدْقاً وَ عَدْلًا» و کلمه ي پروردگارت در راستي و عدل به تمام و کمال رسيد(113) پس امام راستی و عدالت است و برايش استوانه ای از نور از زمين تا آسمان برافراشته مي شود که اعمال بندگان را در آن می بيند. وَ يُلْبَسُ الْهَيْبَةَ وَ عِلْمَ الضَّمِيرِ وَ يَطَّلِعُ عَلَی الْغَيْبِ، وَ يَرَی مَا بَيْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ، فَلَا يَخْفَی عَلَيْهِ شَيْ ءٌ مِنْ عَالَمِ الْمُلْكِ وَ الْمَلَكُوتِ، وَ يُعْطَی مَنْطِقَ الطَّيْرِ عِنْدَ وَلَايَتِهِ. و بر او جامه ي هيبت پوشانده، علم به باطن ها به او تعليم مي شود، آنچه مابين مشرق و مغرب است می بيند. چيزی بر او از ملك و ملكوت پوشيده نيست و در ذيل ولايتي که به او داده اند زبان پرندگان را مي داند. فَهَذَا الَّذِي يَخْتَارُهُ اللَّهُ لِوَحْيِهِ وَ يَرْتَضِيهِ لِغَيْبِهِ وَ يُؤَيِّدُهُ بِكَلِمَتِهِ وَ يُلَقِّنُهُ حِكْمَتَهُ، وَ يَجْعَلُ قَلْبَهُ مَكَانَ مَشِيَّتِهِ وَ يُنَادِي لَهُ بِالسَّلْطَنَةِ وَ يُذْعِنُ لَهُ بِالْإِمْرَةِ وَ يَحْكُمُ لَهُ بِالطَّاعَةِ. او را برای وحی انتخاب نموده و بر اسرار مطلع كرده و به کلمه ي خود تأييد نموده و حکمتش را به او تلقين نموده، قلبش را جايگاه اراده و خواست خود قرار مي دهد، سلطنت و پادشاهي او را با صداي بلند اعلام مي کند و بي هيچ ترديدي اميربودن او را قطعي مي داند و به اطاعت نمودن از وي حکم مي کند. وَ ذَلِكَ لِأَنَّ الْإِمَامَةَ مِيرَاثُ الْأَنْبِيَاءِ وَ مَنْزِلَةُ الْأَصْفِيَاءِ وَ خِلَافَةُ اللَّهِ وَ خِلَافَةُ رُسُلِ اللَّهِ فَهِيَ عِصْمَةٌ وَ وَلَايَةٌ وَ سَلْطَنَةٌ وَ هِدَايَةٌ وَ إِنَّهُ تَمَامُ الدِّينِ وَ رُجُحُ الْمَوَازِينَ. زيرا امامت ميراث انبياء و مقام اصفياء و جانشيني خدا و پيامبران است. امامت، عصمت، ولايت و سلطنت و هدايت است. سبب كامل شدن دين و موجب سنگين شدن ترازوی عمل است الْإِمَامُ دَلِيلٌ لِلْقَاصِدِينَ وَ مَنَارٌ لِلْمُهْتَدِينَ وَ سَبِيلُ السَّالِكِينَ وَ شَمْسٌ مُشْرِقَةٌ فِي قُلُوبِ الْعَارِفِينَ وَلَايَتُهُ سَبَبٌ لِلنَّجَاةِ وَ طَاعَتُهُ مُفْتَرَضَةٌ فِي الْحَيَاةِ وَ عُدَّةٌ بَعْدَ الْمَمَاتِ وَ عِزُّ الْمُؤْمِنِينَ وَ شَفَاعَةُ الْمُذْنِبِينَ وَ نَجَاةُ الْمُحِبِّينَ وَ فَوْزُ التَّابِعِينَ امام راهنماي جويندگان و نشاني براي هدايت جويان، راه رهسپاران و خورشيد درخشان دل های عارفان است. ولايت او سبب رستگاری و اطاعتش بر بندگان در دنيا واجب است و ذخيره ي آخرت بعد از مرگ مي باشد و عزّت مؤمنين و شفيع گنه كاران و نجات دوستان و رستگاری پيروان خواهد بود لِأَنَّهَا رَأْسُ الْإِسْلَامِ وَ كَمَالُ الْإِيمَانِ وَ مَعْرِفَةُ الْحُدُودِ وَ الْأَحْكَامِ وَ تَبْيِينُ الْحَلَالِ مِنَ الْحَرَام ۱