✨ وصف مومن ✨
🌹🌹أَفَمَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَ اللَّهِ كَمَن بَاءَ بِسَخَطٍ مِّنَ اللَّهِ وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ ۚ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ.....
آیا کسیکه به دنبال رضاى خدا بوده، همانند کسى است که به خشم الهى گرفتار شده و جایگاه او جهنم، و پایان کار او بسیار بد است؟! هر یک از آنان، درجه و مقامى در پیشگاه خدا دارند. وخداوند به آنچه انجام مى دهند، بیناست. ۱۶۲ و ۳ آل عمران.
تفسیر: این آیات پس از جنگ احد نازل شده. در بارهء منافقان و مؤمنان سست ایمانى که به پیروى از آنها در میدان جنگ، حضور نیافتند.
در روایات مى خوانیم:
هنگامیکه پیامبر، فرمان حرکت بسوى احد را صادر فرمود، جمعى از منافقان به بهانهء اینکه یقین به وقوع جنگ ندارند از حضور در میدان، خوددارى کردند و بعضى از مسلمانان ضعیف الایمان نیز به آنها ملحق شدند، آیهء فوق، سرنوشت آنها را تشریح کرده است.
سپس مى فرماید: هر یک از آنها براى خود درجه و موقعیتى در پیشگاه خدا دارند (هُمْ دَرَجاتٌ عِنْدَ اللّهِ).
به این معنی که: نه تنها منافقان و مجاهدان با هم فرق دارند، بلکه هر یک از کسانیکه در این دو صف قرار دارند هم، به تفاوت درجهء فداکارى و جانبازى و یا نفاق و دشمنى با حق، در پیشگاه خدا درجهء خاصى خواهند داشت که از صفر شروع مى شود و تا ما فوق تصور ادامه مى یابد.
🌸 امام رضا فرمود: هر درجه اى به اندازهء فاصلهء میان آسمان و زمین است. نورالثقلین، ج، ص۴۰۶.
و در حدیث دیگر: بهشتیان، کسانى را که در درجات علیین قرار دارند، آنچنان مى بینند که ستاره اى در آسمان دیده مى شود.
مجمع البیان، ذیل همین آیه.
👈 در قرآن کریم، معمولاً درجه به پله هائى گفته مى شود که انسان بوسیلهء آنها صعود مى کند، و به پله هائى که از آن براى پائین رفتن استفاده مى شود، دَرْک، بر وزن مرگ، مى گویند.
🟢 و لذا دربارهء پیامبران در سورهء بقره آیهء ۲۵۳ مى خوانیم: وَ رَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجات.
⚫ و دربارهء منافقان در سورهء نساء آیهء ۱۴۵ مى خوانیم: إِنَّ الْمُنافِقینَ فِی الدَّرْکِ الأَسْفَلِ مِنَ النّارِ.
👈 ولى در آیهء مورد بحث، چون سخن از هر دو طایفه در میان بوده، جانب طایفه مؤمنان، گرفته شده و تعبیر به درجه شده است. به این طرز بیان در اصطلاح ادبى، تغلیب مى گویند. تغلیب یعنی غلبه داشتن، مستولی بودن. و مومنین بر منافقین، در پیشگاه خدا غالبند.
مثل حَسَنَین یعنی امام حسن و امام حسین.
مَشرِقَین یعنی مشرق و مغرب (۳۸ زخرف).
👈 و در پایان آیه مى فرماید: خداوند نسبت به اعمال همهء آنها بیناست، و به خوبى مى داند هر کسى طبق نیت، ایمان و عمل خود، شایستهء کدامین درجه است.
👈 و یک نکته در بارهء اینکه چرا خداوند، بعضی مسائل مهم را در قالب سوال مطرح می فرماید:
برای اینست که شنونده، با فکر خود یکى را انتخاب کند. این روش، یک روش تربیتی غیر مستقیم است.
انسان، معمولاً به افکار و برداشت هاى خود از مسائل مختلف، بیش از هر چیز اهمیت مى دهد.
هنگامیکه مسئله به صورت یک مطلب قطعى طرح شود، گاهى در مقابل آن، مقاومت می کند، ولى هنگامیکه به صورت سؤال طرح شود و پاسخ را از درون وجدان و قلب خود بشنود، مبنا را بر تشخیص خودش گذاشته و آنرا می پذیرد، و در مقابل آن مقاومت نمیکند. برای افراد لجوج و کودکان، روش تربیتی خوب و مؤثری است.