🔻اسلام دین وسط و اعتدال است، بر این اساس سفارش او نیز در برخورد با بیگانگان بر همین اساس نهاده شده، که نمونه‌های آن، در رفتار ائمه علیهم السلام دیده می‌شود.
◀️درست است که اگر شخصی حرفی زد و یا شبهه‌ای را مطرح کرد به تعبیر قرآن کریم باید با احترام و ادب به پاسخ او پرداخت؛ ولی گاهی شخصی در جامعه و در بین جمعی، آن هم با ژست متخصص حرف اشتباهی را به خورد مردم می‌دهد در اینجا نیازمند برخورد متناسب است.
🔸نوع برخوردهای قرآن
◀️با رجوع به قرآن کریم و رفتارهایی که ائمه علیهم السلام داشتند معلوم می‌شود که گاه قرآن کریم، برخورد به مخاطب را با یک «سلام» تمام می‌کند.[1] یعنی با یک سلام از کنارش بگذر، یا اینکه در مقابل مخاطب جاهل، کلام درست و صحیح بیان کن، برخی نیز گفته‌اند که با بی اعتنایی از کنارش بگذر. گاه قرآن، به استدلال‌های محکم و برهانی سفارش می‌کند.[2]
◀️برخورد ائمه علیهم السلام نیز، گاهی مانند امام صادق علیه السلام، با زندیقی چنان برخورد می‌کند که خود زندیق، امام را به این معنی ستوده است.[3]
◀️ولی گاه نیازمند برخوردی محکم، تند و چکشی است؛ به خصوص اگر در بین جمعی باشد که دیگران او را الگو، یا از سخنان او سوء استفاده کنند. مانند برخی از برخوردهای امیر المومنین علیه السلام.[4]
◀️بر این اساس باید گفت: درست است که سیره اهل بیت علیهم السلام و علمایی مانند شهید مطهری در پاسخ دادن به شبهات و سوالات دیگران، با استدلال، برهان و با آرامش و متانت بوده است؛ ولی این نکته را نیز باید دقت داشت که بستگی به شخص شبهه کننده نیز دارد؛ زیرا برخی از آنها مغرضانه و به دنبال دامن‌زدن به برخی جریان‌های منحرف در جامعه، شبهه پراکنی می‌کنند که در این صورت به یقین جواب کوبنده و تندی را می طلبد و این هیچگونه منافاتی با جواب‌های استدلالی و برهانی ندارد.
◀️برخورد تند مانع رشد بی‌تفاوتی
از طرفی عدم برخورد تند با برخی مسائل، زمینه‌های بی‌تفاوتي، نسبت به برخی آسیب‌ها را در مردم فراهم می‌کند و پیداست که بی‌تفاوتی، از جمله آسیب‌های مهم در روابط انسانی است و مانع بزرگی در برابر ترویج سبک زندگی اسلامی به حساب می‌آید؛ زیرا از حساسیت مردم نسبت به آموزه های دین، می‌کاهد، به همین خاطر افراد جامعه با بی‌خیالی و بی‌توجهی، فقط به منفعت و لذّت شخصی خود می‌اندیشند و این همان خودمحوری و خودپرستی است که در دامنِ خود انواع تجاوزها، مظالم و سیئات اخلاقی را پرورش می‌داد.
🔸پی نوشت🔻
[1]. سوره فرقان، آیه63.
[2]. سوره نساء، آیه9.
[3]. بحار الانوار، مجلسی، ج10، ص203.
[4]. کافی، کلینی، ج1، ص75.