⚪ انتظار از جنس ظهور
بخش ۲ از ۲؛ پایان
✍️ حجتالاسلام مجتبی نامخواه
🔸مسئله اصلی و بنیادین در تفسیر امام خمینی از انتظار، که آن را از برداشت حجتیهای و دیگر تفاسیر مشابه متمایز میکند، چیست؟ بهطور خلاصه میتوان این برداشت را حامل دو مفهوم و استدلال کلیدی دانست. یکی مسئله عمل است. مسئله ظهور در آینده باید به عملی در اکنون ختم شود. از این منظر هر تفسیری از ظهور که به عملی عمومی ختم نشود، به حفظ عاملیت عمومی کمک نکند و اراده انسان مختار را مقهور وضعیت موجود سازد، به شکلی بنیادین انکار میشود. رکن دوم را اینطور میتوان توضیح داد که اندیشه انتظار باید بازتولید کننده عملی باشد که جمعی نیست، بلکه یک عمل اجتماعی است. مقصود از عمل جمعی، اصلاحهای خُرد اجتماعی است.
🔹امام خمینی تلاش میکردند به ما توضیح بدهند که عمل انتظار باید معطوف به عدالت باشد. اگر در این برداشت از انتظار مسئله حکومت هم مطرح است، به این دلیل است که حکومت امکانی برای عدالت است و منهای آن، در بهترین حالت اصلاحهای خُرد و کوچک امکانپذیر است نه بیشتر.
در یک جمعبندی ایده امام خمینی «انتظار از جنس ظهور» است؛ اینکه انتظار امری است از جنس ظهور. اگر ظهور انقلاب و دگرگونی اجتماعی معطوف به عدالت است، انتظار ظهور نمیتواند امری قلبی یا حتی جمعی باشد، بلکه انتظار ساخت ظهورهایی کوچک است و ظهور نهایی از به هم پیوستن آنها به وجود میآید.
🔸با این نگاه اگر باز گردیم و شعائر، مفاهیم و ایدههای مرتبط با انتظار و ظهور را بازخوانی کنیم، میبینیم انبوهی از بزرگداشتها و تفسیرها درباره انتظار هم امروز رایج است که هیچ دعوتی به عمل برای ایجاد دگرگونیهای عطوف به عدالتخواهانه ندارد. این تفسیرها از سوی سازمان حجتیه انجام نمیشوند اما در افقی مشترک با ایده حجتیه قرار دارند.
🔹چهبسا بتوان گفت امروزه انتظار حجتیهای بهمثابه فستیوالهایی شاد در حاشیه امر اجتماعی، گفتارهایی که حداکثر دالهای معنوی و دعا برای فرج را ترویج میکنند و مناسکی مذهبی که همگی از خلق عمل اجتماعی و عدالتخواهانه ناتوانند، بهصورت غالب انتظار در سیاستگذاریهای فرهنگی، اجتماعی و رسانهای تبدیل شده است.
🔸نمیتوان در جامعهای که از عقبماندگی عدالت رنج میبرد و در جهانی در نابرابریهای حادّ غوطهور است، منتظر رهبر انقلابی جهانی برای عدالت اجتماعی بود اما میان این انتظار با آن ظهور هیچ سنخیتی بر قرار نباشد.
#دیدهبان_عدالتخواهی
⚫
@tabagheh3_ir
🆔
@edalatkhahi