🔹نقشه فوق گستردگی زبان طبری در ایران را میرساند. زبان تبری در سده‌های ۶ و ۷ هجری به منزلت زبان ادبی دست یافته بود ولی امروزه دارای رسم‌الخط خاصی نیست. 📌روزی این زبان رقیب اصلی زبان فارسی دری بود و میرفت تا زبان رسمی ایرانیان شود و تنها بخاطر ناپایداری حکومت‌های محلی، عدم حضور حکومتی توانمند و پیدایش و چیرگی حکومت‌های محلی در خراسان، نتوانست چیرگی خود را بقبولاند؛ چرا که زبان حاکم، زبان فرمانروایان بود. فارسی و تبری تنها زبان‌های زنده از خانوادهٔ زبانهای ایرانی هستند که آثاری با قدمت هزار ساله دارند و به جز مازندرانی، هیچ زبان دیگری از زبان‌های ایرانی شمال غربی دارای ادبیات مکتوب هزار ساله نیست. 📌امروزه زبان مازندرانی در همه استان مازندران و از غرب به  گیلان،از جنوب غرب به قزوین،از شرق به قسمتهای غربی گلستان،از جنوب شرقی به قسمتهای شمالی سمنان و از جنوب به قسمتهای شمالی تهران و البرز محدود می‌شود. 🔸همچنین در جهان‌نامه،متن جغرافیایی از سال ۶۰۵ هجری، آمده‌است: 📌اهل طبرستان به تعجیل و شتابزده سخن می گویند. شتاب زدگی در گویش مازندرانی بیشتر مربوط به ساکنین دامنه های البرز هست چه قسمت های شمالی یا جنوبی آن. 📌قابل ذکر اینکه ساکنین سمت جنوبی رشته کوه البرز که گویش مازندرانی دارند بیشتر در استانهای مجاور مازندران ساکن هستند. 🔹زبانشناسان زبان طبری را برحسب زمان و ژانر به ۳ دوره باستان،میانه و نو تقسیم نموده‌اند. آثار نوشتاری در طبری نو (از حکومت صفویه تا قاجار) مشتمل بر کنزالاسرار امیر پازواری و اشعار طالب آملی،اشعار رضا خراتی کجوری و طوفان البکا می‌باشد. 📝محمد عابدی @edmolavand